Slikken voor cd&v, Ventilus komt bovengronds, maar nog altijd discussie over geld (uit de federale kas): volgende week, bij terugkeer Crevits, hakt men die knopen door

Slikken voor cd&v, Ventilus komt bovengronds, maar nog altijd discussie over geld (uit de federale kas): volgende week, bij terugkeer Crevits, hakt men die knopen door
Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en viceminister-president Hilde Crevits (cd&v) – Getty Images

De Vlaamse regering heeft beslist over Ventilus, de nieuwe hoogspanningslijn in West-Vlaanderen. Ze ‘aanvaarden’ de conclusies van expert Dirk Westermann, die kiest voor een bovengrondse leiding. Cd&v laat dus haar protest varen, tegen haar lokale burgemeesters in. Begin volgende week wordt het dossier vervolledigd, want dan moeten ook de compensaties bepaald worden voor de gemeenten. Dat heeft alles te maken met cd&v: daar vroeg kopstuk Hilde Crevits (cd&v) persoonlijk aan minister-president Jan Jambon (N-VA) om erbij te kunnen zijn, wanneer die beslissing valt. Plus: ook met de federale regering moet wel nog overlegd worden, want die moeten mee betalen voor de compensaties. De ploeg van Jambon maakt zich nu sterk dat er in 2024 kan begonnen worden met de bouw, ondanks (juridisch) protest van lokale burgemeesters.

In het nieuws: De Vlaamse regering duwde vanmorgen door, Ventilus bovengronds is een feit.

De details: Eens Hilde Crevits, de viceminister-president van cd&v, maandag terug is, wordt het dossier vervolledigd.

  • “We moeten toch nog één en ander overleggen, kwestie van de federale regering niet voor voldongen feiten te zetten. En we willen Hilde erbij, om samen over de compensaties te beslissen.” Een hoge bron binnen de Vlaamse regering is duidelijk: Ventilus is beslist, maar de losse eindjes zijn ook van belang. En die moeten volgende week geregeld worden.
  • Vanmorgen kwam de Vlaamse regering over dat heikele dossier samen. Daarbij moet beslist worden of die nieuwe hoogspanningslijn er bovengronds of ondergronds komt, maar ook waar het zogenaamde voorkeurstracé komt, hoe de maatregelen eruit zien die de gezondheidsrisico’s moeten vermijden én vooral hoe een compensatieregeling eruit zal zien.
  • “De Vlaamse regering aanvaardt de inhoud en de conclusies van het rapport van professor Westermann, die de conclusies bevestigt uit het eerder rapport van de intendant en zijn expertenteam”, zo kwam er een gezamenlijk persbericht van N-VA, cd&v en Open Vld, met hun kopstukken Jan Jambon (N-VA), Benjamin Dalle (cd&v), Bart Somers (Open Vld) en Zuhal Demir (N-VA), de bevoegde minister.
  • Zo gebeurde wat al dagen voelbaar was, cd&v kon niet anders dan akkoord gaan met een bovengrondse leiding. Die optie bleef als enige over, na een duidelijk rapport van de Duitse expert Westermann. En Crevits had deze zomer in de Vlaamse regering ook beloofd om zich aan de conclusie van dat rapport te houden.
  • “We aanvaarden de conclusies. Ik heb begrip voor de bezorgdheden, maar we moeten onze rol spelen en als Vlaamse regering beslissingen nemen. Dit dossier is belangrijk voor West-Vlaanderen, maar wij moeten ook kijken naar de rest van het land“, zo stelde Benjamin Dalle, die voorlopig Crevits nog vervangt als viceminister-president, meteen het algemeen belang boven het lokale, in zijn communicatie achteraf, voor de VRT-micro’s.
  • Toch duurde het opvallend lang voor cd&v de bocht nam: dat had te maken met de afwezigheid van Crevits door ziekte, en de opvallende leegte die voorzitter Sammy Mahdi (cd&v) liet, ook tot frustratie van z’n eigen kabinetten op Vlaams niveau. Maar de jonge partijvoorzitter had zich in het voorjaar persoonlijk geprofileerd op het dossier, en achtte een persoonlijke tussenkomst blijkbaar niet opportuun.
  • Een laatste stuiptrekking, een voorstel om toch een opening te laten voor een “ondergrondse leiding in de toekomst, als de technologie het toelaat”, werd door cd&v gisteren op het overleg van de kabinetscheffen op tafel gelegd. Maar zowel N-VA als Open Vld wilden er niet meer van weten: het moet vooruit nu, zonder ruis op de lijn.
  • “We gaan de deur echt niet open zetten om die lokale groepen en burgemeesters nog tien jaar te laten procederen en vechten, om dan beloond te worden”, klonk ferm binnen de Vlaamse regering. Zowel bij N-VA als Open Vld was men verwonderd de afgelopen dagen over de lijdzaamheid van cd&v in het dossier: “Men heeft bij de christendemocraten toch de unieke gave om hun eigen pijn zo lang mogelijk te rekken.”
  • Bij cd&v was alvast te horen dat “ook die mogelijkheid om toch nog nieuwe technologie om het ondergronds te maken, open blijft”. “Dat wordt meegenomen, er is ook voor Jo Brouns (cd&v) een rol weggelegd, om te investeren naar onderzoek naar technologie van de toekomst, met ondergrondse leidingen”, zo stelde een oranje regeringsbron.

De essentie: Hoe zit het met de centen? Wel, dat is ook de vraag voor Alexander De Croo (Open Vld) en co.

  • Demir kwam vanmorgen alvast met een duidelijk voorstel, dat naar verluidt behoorlijk royaal is voor de lokale gemeenten. Die krijgen compensatie van Elia, de hoogspanningsbeheerder, via uitkoopregelingen voor de bewoners. Dat gaat toch al over een paar honderd miljoen euro. En dan zijn er ook nog compensaties vanuit het Gemeenschapsfonds, een soort glijmiddel om de gemeenten gelukkig te stemmen. Niemand wilde daarover kwijt over hoeveel geld dat gaat: het ligt gevoelig. Maar het is het cruciale element in het dossier.
  • Dat er uiteindelijk nog wat partiële beslissing kwam vanmorgen heeft een en ander te maken met een contact tussen minister-president Jan Jambon (N-VA) en Crevits. Die laatste gaf aan “liefst de beslissing te nemen met haar erbij”. En zeker: als het gaat om een compensatie voor ‘haar’ achterban te onderhandelen, zit de leading lady van cd&v toch graag zichtbaar mee die belangen te verdedigen.
  • Ook voor Open Vld is het een niet onbelangrijk element: zij zijn al veel langer voorstander van de knoop doorhakken, en willen niet onbeperkt extra miljoenen gaan gooien naar de lokale besturen. Wat daarbij meespeelt: dat geld komt niet uit Vlaamse, maar federale zakken, waar Open Vld de leiding heeft. Die gaan meer dan vermoedelijk niet dwars liggen, want ze willen Ventilus koste wat kost, voor de (federale) windmolenparken, maar toch: het moet niet te zot worden.

En nu? Ventilus komt er tegen 2024, maakt de Vlaamse regering zich sterk.

  • De lokale burgemeesters, met Bart Douchy (cd&v) op kop, schermden de afgelopen dagen al met blijvend protest, aangevuurd door lokale actiegroepen. Maar zelfs de lokale besturen sluiten geen juridische strijd uit, voor de camera’s van Terzake was er zowaar N-VA-burgemeester Bert Maertens, die daar openlijk mee dreigde.
  • De vraag is of ze ver gaan geraken: binnen de Vlaamse regering gelooft men eigenlijk van niet. Want als de beslissing definitief valt, start de fase van een MER, of Milieu Effecten Rapport op. Dat loopt tot februari volgend jaar, en dan moet er een nieuwe RUP komen, een Ruimtelijk Uitvoeringsplan. Pas dan zal het exacte tracé van de leidingen ook duidelijk worden. En dus ook alle bijhorende compensaties voor de onomwonden en gemeenten. Daarrond komen dan openbare onderzoeken en adviesraden. “Ergens in het voorjaar van 2024 is dat dan definitief. Pas dan kan echt juridisch protest beginnen.”
  • “Dan kan men wel naar de Raad van State gaan, om dat aan te vechten, maar dat werkt bijna nooit opschortend”, zo merkt men fijntjes op binnen de Vlaamse regering. Met andere woorden: in 2024 kan wel degelijk gebouwd beginnen worden aan Ventilus. “Dan kan het tot 24 maanden duren, voor er een uitspraak is bij die Raad, tegen dan zijn de werken al serieus gevorderd”, zo is te horen. Waarbij men onderstreept dat die Raad een federaal vehikel is, wat de trage werking verklaart.
  • Vraag is of het zover komt: zeker voor cd&v wordt het electoraal toch wel een heel lastige pil om slikken, als aan het begin van een verkiezingsjaar daar de werkzaamheden beginnen, in de achtertuin van Crevits. Zeker Vlaams Belang voerde in West-Vlaanderen, waar ze in 2019 al fors wonnen, enorm campagne rond het thema. Afwachten dus of cd&v het hoofd koel kan houden, na dit compromis binnen de Vlaamse ploeg.

Goed genoteerd: België gaat dan toch officieel naar Qatar, minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) speelt een soort boodschapper.

  • Of ze echt zal gaan genieten van de match, eentje tijdens de groepsfase van het WK voetbal in Qatar, is maar de vraag. Want dik tegen de zin in van de Franstalige groenen, gaat de federale regering dan toch een vertegenwoordiger sturen naar dat omstreden WK. Eerst was het plan om enkel de premier Alexander De Croo (Open Vld) en de koning te laten gaan, als België de halve finale zou spelen.
  • Maar dat was een beetje belachelijk, ook voor de Qatari: de kans dat we die wedstrijd spelen lijkt nihil, zolang iemand als Roberto Martinez (die nooit een platte prijs won) deze nochtans talentrijke ploeg aanstuurt.
  • En dus, om toch te vermijden dat België met helemaal niemand zou komen, gaat nu Lahbib. Maar ze krijgt meteen een opdracht mee van haar collegae in Vivaldi: ze moet een “sterke, duidelijke boodschap” geven aan de Qatari. Of dat enige impact zal hebben is maar de vraag.
  • De afgelopen dagen nog verklaarde de ambassadeur van dat land voor het WK dat homo’s “ziek waren in het hoofd” en ‘haram’ waren, of onrein, voor een woordvoerder het bewuste interview met de Duitse ZDF snel onderbrak.
  • Eerder was er al enorme kritiek over de manier waarop een mini-staatje als Qatar dat WK ‘won’: de walm van corruptie over die toewijzing was en is enorm. Tel daarbij dan het repressieve, conservatieve regime én de mensonterende omstandigheden waarin de verschillende grote infrastructuurwerken voor het WK doorgingen: duizenden gastarbeiders stierven daarbij.
  • Dat alles maakte al dat het afzeggingen regende: geen enkele grote sponsor gaat mee, en de fans blijven massaal weg. In de Vivaldi-coalitie zaten de groenen daarom hoogst ongemakkelijk: moeten we dan niet beter gewoon wegblijven? Dat de Vlaamse regering dat al langer besliste, maakte het er niet simpeler op: Jan Jambon (N-VA) die witter wast dan de paars-groene federale ploeg?

Waar het echt om gaat: Gas, gas, gas.

  • In België was er ook stevige politieke tegendruk, achter de schermen: het groot bouwbedrijf Besix, dat er een aantal voetbaltempels bouwde, en nauwe banden met de MR onderhoudt, had er alle belang bij dat er politici opdoken in Qatar.
  • Maar de echte doorslaggevende factor is veel simpeler: gas. Nu Rusland is weggevallen, is Qatar de hofleverancier bij uitstek, zeker via de haven van Zeebrugge, om vloeibaar gas aan België en zo aan West-Europa te leveren. Dat hebben onze buurlanden en andere Europese deelnemers aan het WK ook begrepen: zij sturen allemaal regeringsdelegaties. België kon dus moeilijk anders.
  • “Qatar is ook één van onze belangrijkste gasleveranciers. Bovendien konden we op het land rekenen toen we onze mensen uit Afghanistan moesten repatriëren na de machtsovername door de Taliban, ruim een jaar geleden”, zo verdedigt Lahbib de beslissing aan Belga.
  • Op Twitter kreeg ze alvast steun van Sammy Mahdi (cd&v) die zich in deze discussie wél moeide, en daarbij de Vlaamse regering nog eens een sneer gaf: “Gasleverancier? Geen probleem! Jambon die een zakenrondje doet in Dubai (lees Human Rights rapport van Dubai gerust eens na)? Geen probleem! Nu dagenlang roepen dat het een schande is, het is o zo hypocriet.”
  • Eerder had Theo Francken (N-VA) al heel cynisch gereageerd op het nieuws van Lahbib: “Haar bezoek aan de Krim was de oefeninterland.” Lahbib reisde in 2021 als journaliste voor de RTBF naar de door Rusland bezette Krim. Na een gesprek met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken op de VN-top in New York werd de zaak volgens Lahbib afgesloten.
  • Maar ook in eigen regeringskringen van Vivaldi klinkt vanmorgen nog wat kritiek: “Die beslissing verbaast me toch, ik neem er akte van. Ik wist niet dat wij ook aan voetbaldiplomatie deden, maar okay”, zo stelde collega-minister Zakia Khattabi, vanmorgen op de RTL.
  • Wat overigens ook mag verbazen: de Belgische voetbalbond wil het contract van Roberto Martinez opnieuw verlengen, nog voor het WK. Deelnemen is belangrijker dan winnen, zeker?

Bijzonder belangrijk: De EU schetst een nieuw kader voor haar lidstaten en hun schulden. Het wordt zweten voor België.

  • Een heel grote discussie voor de EU ligt al maanden op tafel: wat met de fameuze Maastricht-normen? De Commissie gaf woensdag een beetje duidelijkheid, met een eerste voorstel van de bevoegde Commissarissen, Paolo Gentiloni en Valdis Dombrovskis. En dat is behoorlijk scherp.
  • Want de Commissie wil zowel de fameuze 3 procent-norm als plafond van het tekort op de begroting als de 60 procent-norm van de maximum toegelaten schuld behouden. Voor beiden heeft België een huizenhoog probleem: de begroting zit meer dan 5 procent van het bbp in het rood, en de staatsschuld zit bijna boven de 110 procent van het bbp in totaal.
  • Maar daaraan wil men dus niet raken, wel aan de regel dat landen die boven die 60 procent zitten, elk jaar hun schuld met 1/20ste moeten afbouwen. Dat is gewoon geen redelijke norm meer, die een pak landen uit de ‘Club Med’, waar België toe behoort, niet kunnen halen.
  • In de plaats van één regel, zouden er nu “op maat gemaakte plannen voor schuldaflossing komen”.
  • Maar of dat er komt is maar de vraag: de hardliners zoals Duitsland zien die “politiek op maat” niet echt zitten. Eén munt betekent één set regels, is hun redenering.
  • Toch is zo’n individueel contract ook geen vrijgeleide: landen zouden dan een traject van vier jaar moeten afspreken om hun schuld te herleiden en hun tekort onder controle te krijgen. Daar valt dan nog heel moeilijk aan te ontsnappen.
  • En de straffen kunnen heel concreet zijn: zo dreigt België nog altijd een schijf van 1 miljard euro uit het Europese herstelfonds te verliezen, omdat de pensioenplannen, die het systeem moeten hervormen, meer gaan kosten in plaats van net het systeem financieel gezonder te maken.
  • Het geheel belooft nog een enorme strijd te worden tussen de ‘frugals’ de spaarzame landen uit het Noorden, met Duitsland en Nederland op kop, en dan de Club Med, met Frankrijk, Italië, Portugal, Spanje en Griekenland. België zat historisch altijd tussen beide, maar onder Vivaldi is er een manifeste beweging richting die laatste club.
  • De staatssecretaris voor Relancebeleid, Thomas Dermine (PS), reageerde al en zet zich duidelijk aan de kant van de Club Med. Hij noemt de plannen “een stap in de goede richting, maar het kan beter”. “Het is goed dat het nu realistischer en geloofwaardiger wordt, als er plannen komen over schuldvermindering. Eén aanpak voor allen, dat werkt niet”, voor hem.
  • Maar belangrijker voor Dermine is dat de deur wordt opengezet om investeringen in ‘de toekomst’ en ‘groene transitie’ eventueel uit de begroting te houden. Meer en meer is dat de trend: om grote kosten uit het totaalplaatje te houden en zo wel aanvaardbare cijfers te kunnen presteren. Alleen zijn die regels voor Dermine “nog veel te vaag, verduidelijking is nodig”. Dat is exact wat de landen met veel schulden gaan vragen, waardoor de Commissie nooit echt het totaalplaatje van overheidsuitgaven kan gaan bekritiseren.

Onwaarschijnlijk: bpost krijgt zijn vierde topman in amper twee jaar tijd.

  • Dirk Tirez, de topman van bpost (waar de Belgische staat nog steeds meerderheidsaandeelhouder is) zette op 24 oktober een stap opzij als CEO omdat een intern onderzoek rond de subsidies voor de kranten- en tijdschriftendistributie aanwijzingen van wanpraktijken aan het licht bracht. Mogelijk was er sprake van collusie tussen medewerkers van bpost en uitgevers.
  • Henri de Romrée, CEO van e-Logistics Noord-Amerika, kreeg toen tijdelijk de leiding toegewezen als waarnemend CEO. Maar nu wijzigt de toppositie weer, meldde bpost gisterenavond. De Romrée keert terug naar zijn oude functie in de VS en financieel directeur Philippe Dartienne wordt CEO ad interim. De vierde in twee jaar dus.

Waarschijnlijk: Tirez keert niet terug, is te horen.

  • “Vandaag ontving de raad van bestuur van bpost een update van de compliance review, en de beslissing dat de CEO tijdelijk een stap opzij zet, blijft van kracht”, zegt de postgroep over Tirez.
  • “Aangezien het onderzoek nog steeds loopt en met het oog op de komende eindejaarspiek, die cruciaal is voor bpost en vooral in Noord-Amerika, zijn de raad van bestuur en Henri de Romrée overeengekomen dat Henri de Romrée terugkeert naar zijn functie van CEO van e-Logistics Noord-Amerika.”
  • De geschiedenis herhaalt zich. De promotie van financieel directeur Philippe Dartienne tot tijdelijk CEO doet denken aan het voorjaar van 2021. Tirez zelf was toen eveneens directielid en werd onverwacht eerst tijdelijk en daarna definitief CEO, toen hij Jean-Paul Van Avermaet moest vervangen. Die was verwikkeld in een zaak rond kartelafspraken bij zijn oude werkgever G4S.
  • Het voorlopige rijtje van CEO’s is dus als volgt: Van Avermaet, Tirez, de Romrée, Dartienne. Een terugkeer van Tirez, wat wellicht zal afhangen van de uitkomst van het collusie-onderzoek, lijkt sowieso niet voor meteen. “De raad van bestuur heeft Philippe Dartienne gevraagd om de komende maanden de uitvoering van de strategie van het bedrijf onverminderd voort te zetten en de sociale dialoog voort te zetten””, klinkt het.
  • Maar in regeringskringen is men pessimistischer: de kans is niet groot dat Tirez ooit nog terugkomt, laat men daar verstaan. Verder wil men absoluut niets kwijt, over het compliance onderzoek. Maar de hints laten alvast niet veel goeds vermoeden.

Over inflatie: Verloopt de berekening nu wel juist of niet?

  • Al dagen loopt in Nederland de discussie over de juiste berekeningsmethode van de inflatie. Ook in België kan die vraag gesteld worden, zo opperde deze nieuwsbrief gisteren. Daarbij rekent men de energieprijzen aan, alsof iedereen ze vandaag zou betalen, eerder dan rekening te houden met bestaande contracten. Dat wakkert de officiële cijfers enorm aan, als de energieprijs piekt. En dat duwt dan weer onrust over de koopkracht naar vakbonden, en hogere indexeringen van de lonen, naar de werkgevers.
  • De bevoegde vicepremier, minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS), legde die zaak voor aan Statbel, de dienst statistiek in België die de hoogte van de inflatie bepaalt. Want al in het voorjaar maakte men zich zorgen over een te forse berekening van de stijgende prijzen: “Nu zijn er indicaties dat energieprijsindicatoren de reële gemiddelde facturen mogelijk overschatten en de impact van prijsschommelingen (naar boven en beneden) uitvergroten en vervroegen”, zo schreef Dermagne aan Statbel.
  • Die kaatste toen de bal terug: het is een Europees opgelegde methode, die ook de dienst statistiek van de EU, Eurostat, hanteert. “De oude prijzen van de contracten die in het verleden werden afgesloten worden echter niet gevolgd”. Daarbij geven ze een voorbeeld, dat eigenlijk de kritiek bevestigt, maar hun berekeningsmethode uitlegt: “Hoeveel is de prijs van huisbrandolie momenteel, ook al hebben veel gezinnen reeds enkele maanden geleden hun huisbrandolie laten leveren. Hoeveel is de prijs van een reis naar bestemming x op dit moment, ook al zijn sommige gezinnen op een ander moment naar die zelfde bestemming gegaan. Hoeveel is de prijs van een auto nu, ook al koopt niemand uiteraard elke maand een auto, enz. …”
  • “Los van het feit dat we hierdoor zouden afwijken van de principes zoals deze ook voor andere producten gehanteerd worden en dat het koppelen van verschillende methoden niet eenvoudig zal zijn, is het grootste probleem om oude contracten in aanmerking te nemen namelijk dat statistische instellingen niet weten wanneer een contract werd afgesloten. Ook regulatoren weten dit momenteel niet”, zo zegt Statbel.
  • De economische raad SERV adviseerde daarop om dan met een eenvoudig 12 maandelijks voortschrijdend gemiddelde te werken. Maar ook dat kan zomaar niet, volgens Statbel: gezinnen veranderen niet netjes elk om de 12 maanden van contract. Plus: “We kunnen ons niet loskoppelen van het Europese systeem”.

We geven het nog mee: Conner Rousseau duikt weer op, op uw TV-scherm.

  • Politici moeten vandaag toch een beetje BV zijn: zelfs Tom Van Grieken (Vlaams Belang) heeft dat goed begrepen. Deze week was hij razend enthousiast aan het tweeten over z’n verschijning in Dag Allemaal, het huisblad bij uitstek om BV’s te promoten. Ook en zeker als dat politici zijn.
  • Maar de overtreffende trap van Dag Allemaal in het media-universum, zijn toch de zogenaamde spelprogramma’s op televisie, waar BV’s grappig en gezellig komen opdraven. Een klassieker daar is ondertussen de Slimste Mens, of in mindere mate De Ideale Wereld (waar de humor toch soms schuurt): ongeveer iedereen die iets of iemand is in de Wetstraat, is daar al gepasseerd.
  • De hoogste trap zijn evenwel shows zoals The Masked Singer, en dat heeft Vooruit-voorzitter Conner Rousseau bijzonder goed begrepen. Als zingend konijn maakte hij in die show furore, wat hem meteen tot absolute BV katapulteerde: een status die na-ijver uitlokt in politieke kringen, want zeldzaam.
  • Maar Rousseau stoomt door. Nu duikt hij op in ‘Fear Factor’, een tv-programma van Alex Agnew waar de deelnemers schrik wordt aangejaagd. Het spel verloopt blijkbaar in duo’s, met Conner Rousseau die samen gaat met Klaasje Meijer, een ex-lid van K3.
  • Hij neemt het op tegen Dominique Persoone en Tanja Dexters, Average Rob en Arno The Kid en Nora Dari en Jamie-Lee Six. “Dat zijn de acht bekende gezichten die straks hun grenzen gaan verleggen in een eenmalige BV-aflevering van ‘Fear Factor”, zo weet de vakpers. We moeten u eerlijk bekennen dat niet al die namen ons spontaan iets zeggen, maar zeker bij publiek dat nauwelijks de Wetstraat volgt, ligt dat zonder twijfel anders.
Meer premium artikelen
Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.