Op de laatste dag van januari benoemde de Amerikaanse president Joe Biden de Arabische oliestaat Qatar tot “belangrijke niet-NAVO-bondgenoot”. Dit houdt in dat, als Rusland de gaskraan naar Europa dichtdraait, de gastoevoer naar Europese NAVO-lidstaten toch gewaarborgd is.
Concreet betekent het nieuw statuut van Qatar dat het geen lidstaat is of wordt van de NAVO, maar er wel bijzondere banden mee onderhoudt. Momenteel kent de NAVO 30 lidstaten, en 17 landen waar het bijzondere banden mee onderhoudt, zoals Australië, Egypte, Israël en nu ook Qatar.
Voorziening gevrijwaard
Het statuut biedt nu voordelen voor zowel Qatar als de NAVO. Zo kan de oliestaat gebruik maken van technologie, beveiliging en training van het Amerikaanse leger. In ruil hiervoor zal, in het geval van een gasstop van Rusland, Qatar LNG (liquefied natural gas, red.) kunnen leveren aan Europa. President Biden was erop gebrand om Europa te helpen de gasvoorziening te waarborgen.
Dit kon enerzijds met LNG-tankers uit de VS, maar daar werd de productiecapaciteit echter al bereikt; schepen konden wel de gasvoorraad vervoeren, maar extra bijmaken was zo goed als onmogelijk. Daarom lijkt het vrijwaren van Qatarees gas net nu bijzonder goed nieuws voor Europa, dat erg afhankelijk is van Russisch gas voor haar energiemix.
Gasstop onwaarschijnlijk
In 2019 was 27 procent van alle geïmporteerde olie en maar liefst 41 procent van het geïmporteerde gas afkomstig van Rusland. Daarom heeft de voormalige Sovjetstaat ook een gigantische impact op onze energiefacturen. Moest het Russische staatsgasbedrijf Gazprom de kraan dichtdraaien, zou dit in eerste instantie nefast zijn voor Europa, waar sommige regio’s tijdelijk echt zonder gas komen.
Op de lange termijn lijken de gevolgen echter voor Rusland, zeker nu de NAVO naarstig op zoek is naar gas van andere landen. Gazprom zou in de toekomst nog amper een contract vastkrijgen met Europa voor de levering van gas, en Poetin pleit al langer voor langetermijncontracten tussen de gasproducent en het Europese continent, omdat dit goed zou zijn voor beide partijen. Een volledige gasstop uit Rusland lijkt er dus niet aan te komen.
(lb)
