Terwijl terrorisme de westerse inlichtingengemeenschap de afgelopen twee decennia, na de aanslagen van 11 september, grotendeels heeft beziggehouden, worden de activiteiten van Russische en Chinese spionnen steeds nauwlettender in het oog gehouden. Dat was de waarschuwing die de Britse veiligheidsdienst MI5 woensdag afleverde.
Ken McCallum, de directeur-generaal van MI5 (dat zich met binnenlandse spionageactiviteiten bezighoudt) heeft de Britse bevolking in een toespraak opgeroepen om waakzamer te zijn voor dreigingen door “vijandige staten”. Voornamelijk Rusland en China, en hun spionnen.
De MI5-baas drong er zelfs bij het Britse volk op aan deze dreiging met dezelfde ernst te behandelen als terrorisme. Dit zijn “minder zichtbare bedreigingen… die ons allemaal kunnen treffen”, waarschuwde hij.
Traditionele spionage up-to-date gebracht
In zijn toespraak somde McCallum alle gevaren op met betrekking tot Russische en Chinese activiteiten in het Verenigd Koninkrijk. Hij zei dat de gevolgen kunnen variëren “van frustratie en ongemak tot verlies van levensonderhoud en zelfs verlies van mensenlevens”.
Tot de verschillende bedreigingen die door MI5 worden genoemd, behoort ook “traditionele” spionage, waarvan de technieken zijn gemoderniseerd. Zo zouden Rusland en China de handen willen leggen op commercieel gevoelige gegevens en intellectueel eigendom in het Verenigd Koninkrijk.
Spionnen uit beide landen zouden daarvoor netwerksites als LinkedIn gebruiken. Ze zouden valse profielen aanmaken om mensen te vragen hen gevoelige informatie te geven. “In vijf jaar tijd hebben we meer dan 10.000 vermomde toenaderingen van buitenlandse spionnen tot gewone mensen in het VK gezien, in een poging hen te manipuleren”, zei McCallum.
En er zijn meer potentiële slachtoffers dan je zou denken. Sommigen zijn zich er misschien niet eens van bewust dat ze doelwit zijn.
“De Britse slachtoffers van staatsgestuurde spionage zijn niet beperkt tot de regering. We zien dat ook de ontdekkingen van briljante universiteiten en onderzoekers van Groot-Brittannië gestolen of gekopieerd worden; we zien dat bedrijven de nek wordt omgedraaid door het verlies van de voordelen die ze met veel moeite hebben opgebouwd. (…) Als ze de kans krijgen, maken vijandige actoren jaren van geduldig Brits onderzoek of investeringen ongedaan. Dit gebeurt op grote schaal. En het raakt ons allemaal. Britse banen, Britse openbare diensten, de toekomst van het Verenigd Koninkrijk”, waarschuwde het hoofd van MI5.
Cyberaanvallen en politieke inmenging
De Britse inlichtingendiensten zijn ook bezorgd over de toename van cyberaanvallen, die “verdeeldheid kunnen zaaien” en zelfs kunnen leiden tot “aanvallen op infrastructuur”.
De afgelopen maanden hebben dergelijke aanvallen in westerse landen de water- en elektriciteitsinfrastructuur ontwricht. Ook de gezondheidszorg is een doelwit geweest. Deze verschillende activiteiten, die vaak worden toegeschreven aan Russische of Chinese hackers – hoewel beide landen deze beschuldigingen ontkennen – hebben al mensenlevens gekost.
Bovendien wil MI5 de Britse bevolking bewuster maken van de desinformatiecampagnes van deze vijandige staten. Het VK vermoedt namelijk dat er pogingen zijn geweest om het door AstraZeneca en de Universiteit van Oxford ontwikkelde vaccin in diskrediet te brengen. Het land heeft Rusland ook beschuldigd van pogingen om de verkiezingen van 2019 in het Verenigd Koninkrijk te beïnvloeden.
McCallum eindigde zijn toespraak echter op een iets minder pessimistische noot. Hij zei dat het Britse volk niet “bang” hoefde te zijn voor deze dreigingen, maar dat het zich ervan bewust moest zijn.
“Wij moeten het publiek in de loop van de tijd bewustmaken van de staatsdreigingen en hen even weerbaar maken als wij in de loop van de jaren zijn geweest met het terrorisme”, voegde hij eraan toe. (tb) (lb)
Lees ook:
