De Afrikaanse Sub-Sahara heeft voldoende voorraden grondwater om de landbouw te bevoorraden en de bevolking de toegang tot een veilige watervoorziening te garanderen, maar daarvoor is een beter beheer noodzakelijk. Dat blijkt uit een studie van WaterAid en de British Geological Survey.

“Grondwater vertegenwoordigt ongeveer 99 procent van alle voorraden zoet water die op aarde kunnen worden aangetroffen”, merkt onderzoeksleider Tim Wainwright, chief executive of WaterAid, op. “Door een gebrek aan investeringen blijft een groot deel van die voorraden echter ontoegankelijk.”

“Niet zelden moet er ook worden gewezen op een slecht beheer. Deze reserves zouden kunnen worden ingezet voor de irrigatie van de grond en de levering van zuiver en veilig water. Het gevaar bestaat echter dat deze voorraden snel uitgeput of vervuild raken indien ze niet duurzaam worden gebruikt.”

Mythe

“Onze bevindingen ontkrachten de mythe dat Afrika geen water meer heeft”, merkte Wainwright op. “Maar de tragedie is dat miljoenen mensen op het Afrikaanse continent nog steeds niet genoeg zuiver water hebben om te drinken. Er bevinden zich in de Afrikaanse bodem enorme voorraden water.”

“Een groot deel van die reserves wordt bovendien jaarlijks door regenval en ander oppervlaktewater aangevuld. Vaak heeft de bevolking tot die voorraden echter geen toegang omdat er onvoldoende financiële middelen beschikbaar zijn om deze bronnen aan te boren.”

De onderzoekers ontdekten dat de meeste Afrikaanse landen met hun grondwaterreserves minstens vijf jaar droogte zouden kunnen overleven. In een aantal gebieden zou die periode zelfs tot meer dan vijftig jaar kunnen uitlopen. Dat geldt onder meer voor Ethiopië en Madagascar, waar momenteel amper de helft van de bevolking in de omgeving van zijn woning toegang tot zuiver water heeft.

Het rapport toonde verder dat elk land uit de Sub-Sahara minstens 130 liter drinkwater uit het grondwater zou kunnen leveren zonder dat meer dan een kwart van de hernieuwbare reserves zou moeten worden aangesproken. De meeste landen zouden amper ongeveer 10 procent van die hernieuwbare reserves aanspreken.

Contaminatie

Onder meer de landbouw en de industrie kunnen echter een belangrijke bedreiging voor een duurzaam beheer van de voorraden grondwater vormen. In sommige gebieden is de landbouw verantwoordelijk voor 90 procent van de totale consumptie aan grondwater.

“Dit kan momenteel de productie van teelten ondersteunen, maar dreigt de reserves uit te putten”, waarschuwen de onderzoekers. “Hierdoor kunnen de opbrengsten in de toekomst worden ondermijnd, waardoor de toegang tot drinkbaar water eveneens wordt bemoeilijkt.” In andere regio’s vormen contaminaties door de industrie of het gebruik van kunstmest een bedreiging.

“Grondwater is het waterreservoir van de natuur en vormt een belangrijke bron die de wereld kan helpen om zich aan de klimaatverandering aan te passen”, stipte hydrogeoloog Alan MacDonald, analist bij de British Geological Society, aan.

“Maar om het enorme potentieel van het grondwater te ontsluiten, zijn de juiste investeringen in expertise nodig om de voorraden in kaart te brengen, duurzame waterputten te boren en strategieën te ontwikkelen voor het onderhoud en het beheer van de beschikbare watervoorraden.”

(kg)