Komende dinsdag vindt de Digital Finance Summit plaats, het jaarlijkse evenement voor Belgische fintechbedrijven. Ons land scoorde enkele successen in financiële technologie. ‘Maar het potentieel is veel groter. We moeten onszelf beter verkopen in het buitenland. Als Luxemburg dat kan, waarom wij niet?’, zegt Jean-Louis Van Houwe, de voorzitter van de koepel Fintech Belgium.

Behoorlijk, maar niet uitmuntend. Dat is volgens de meeste kenners het voorlopige rapport van de Belgische fintechsector, na het voorbije decennium waarin de banken uitgedaagd werden door start-ups actief in technologieën als big data, blockchain en artificiële intelligentie.

Er zijn enkele succesverhalen, zoals het databedrijf Collibra, de digitale identiteitsapp Itsme of het e-facturenplatform UnifiedPost, dat in september succesvol naar de beurs trok. Maar naburige landen als Nederland (Adyen), Duitsland (N26), Zweden (Klarna), Luxemburg en Frankrijk gooiden nog hogere ogen en scoren doorgaans hoger in internationale fintech-ranglijsten, om nog van de hotspot Londen te zwijgen.

België moet beter doen, vindt Jean-Louis Van Houwe, de stichter van het e-maaltijdchequebedrijf Monizze en de voorzitter van de koepelvereniging Fintech Belgium. ‘We moeten maken dat meer Belgische fintechbedrijven tot Europese topspelers uitgroeien en ook meer internationale fintechbedrijven naar Brussel lokken. Misschien zijn we als Belgen een beetje te snel tevreden en gaan we op onze lauweren rusten. Er is nog veel onbenut potentieel.’

Waarom denkt u dat?

Jean-Louis Van Houwe: ‘Fintech was in Europa de voorbije jaren de belangrijkste sector voor investeringen in groeibedrijven en trok dit jaar 33 miljard euro aan groeikapitaal aan, of het dubbele van ‘healthtech’, medische technologie. Maar in België staat fintech maar op plaats vier in de sectorranglijst. Nochtans hebben we met Bancontact, Swift en Euroclear een lange traditie op het vlak van financiële technologie. Waarom zouden we dat niet naar een vergelijkbaar niveau als elders in Europa omhoog kunnen trekken?’

‘Een tweede statistiek: de mobiele apps van Belfius en KBC behoren internationaal tot de topvier, zo bleek recentelijk uit een vergelijking. Dat duidt erop dat de Belgische fintech qua knowhow in staat is te wedijveren met de rest van Europa.’

Het is ook een bewijs dat de grote banken het voortouw nemen in financiële innovatie. De jonge fintechbedrijven zijn nauwelijks concurrenten, maar vooral partners van de banken. Had u dat verwacht?

‘Ik wijs er nog op dat het met KBC en Belfius om twee banken gaat die voor een groot deel of volledig in Belgische handen zijn. ING en BNP Paribas lopen achter. En nee, dat hadden we niet echt verwacht vooraf. De banken waren alert en hebben hun lot in eigen handen genomen. Samenwerking tussen de banken en fintech is nu heel normaal geworden.’

Een vaak gehoorde analyse: er zijn genoeg start-ups in fintech, maar te weinig van die starters groeien door tot scale-ups, groeibedrijven die al een palmares kunnen voorleggen.

‘Dat klopt helemaal. Het heeft te maken met een gebrek aan visibiliteit. Omdat de jonge Belgische fintechbedrijven niet zichtbaar genoeg zijn op het Europese toneel, slagen ze er te weinig in om groeikapitaal aan te trekken.’

Wat valt daaraan te doen?

‘Kijk naar Luxemburg. Hun minister van Financiën manifesteert zich in het buitenland als een echte verkoper van hun fintechindustrie. Zij slagen er ook in met de fintechkoepel The LHoFT, de toezichthouders en de bankenfederatie één front te vormen en daarbovenop hebben ze een gunstige wetgeving voor fondsen en beleggingen. Daardoor ontstaat een ecosysteem dat buitenlands geld en talent aantrekt én innoveert.’

‘Hier in België krijg ik bij de Nationale Bank te horen dat innovatie stimuleren niet tot hun officiële opdracht behoort, is onze regelgeving onstabiel en onze staatsstructuur ingewikkeld. Niet-Europese spelers die een EU-paspoort ambiëren voor hun diensten kiezen er daarom voor om zich in Luxemburg of elders te vestigen.’

‘Of je het nu graag hebt of niet, Brussel is een merk met internationale weerklank dankzij de Europese instellingen. Elke dag horen investeerders ‘Brussel beslist dit, of dat.’ Toch aarzelen we als Belgen om dat merk uit te spelen. De nieuwe minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) neemt deel aan onze Digital Finance Summit. Ik ben benieuwd naar zijn visie.’

Jullie conferentie wordt dit jaar grotendeels een online evenement door de coronaregels. Welke impact heeft die crisis in het algemeen op de Belgische fintechsector?

‘Het positieve effect is dat miljoenen burgers en bedrijven in contact gekomen zijn met fintech, zoals betaalplatformen voor webwinkels, contactloos betalen in de winkel of de zakelijke toepassingen. De coronacrisis creëert nieuwe gewoonten waar fintech een belangrijke rol bij speelt.’

‘Het negatieve effect is dat sommige start-ups in geldnood raakten en daardoor niet al hun personeel aan boord kunnen houden. Onze taak als koepelorganisatie is om bij de overheid aan te dringen op zoveel mogelijk overbruggingskredieten en andere financieringsvormen.’

‘Niet elk fintechbedrijf kent dezelfde negatieve effecten. Er zijn er zelfs die méér opdrachten hebben als gevolg van de crisis. Vooral de fintechs die projecten hebben lopen bij de banken, hebben problemen, omdat het project uitgesteld wordt of omdat de bank het op eigen kracht wil uitvoeren.’

Velen voorspellen dat Alipay en andere Chinese super-apps Europa gaan overrompelen. Ze hebben intussen Europese voelsprieten, maar een grootschalig offensief bleef uit. Verwacht u dat nog?

‘Ze zijn zeker en vast op komst. Alleen pakken de Chinezen het anders aan dan verwacht: sluipend, bijna undercover. De Chinese betaaldiensten Alipay en UnionPay worden steeds ruimer aanvaard in Europa. Op de eerste plaats om het de Chinese toeristen makkelijk te maken, maar dat is een Trojaans paard voor verdere Europese expansie.’

Bitcoin staat dezer dagen in de spotlights, met de grote koersstijging die deels aan de omarming door betaalreus PayPal wordt toegeschreven. Wordt cryptocurrency ook een domein voor de Belgische fintech?

‘Als Fintech Belgium spreken we eerder over ‘crypto-assets’, de algemene term voor alle vormen van beleggingen die uitwisselbaar zijn via blockchaintechnologie. We volgen de regelgeving die de Europese Commissie aan het uitwerken is, op de voet.’

‘Ten persoonlijke titel ben ik nog altijd niet overtuigd van bitcoin als ‘currency’ of betaalmiddel. Het gaat toch nog vooral om speculatie en zelfs bij de nieuwste betaaltoepassingen gebeurt er nog altijd een omzetting naar euro. Maar we zullen zien wat de toekomst brengt.’