De massale productie en afdanking van plastic levert onze planeet al jaren ecologische schade op. De productie ervan is niet alleen hevig vervuilend, maar in veel gevallen worden plastics ook fout verwerkt na gebruik, met alle gevolgen van dien voor onze ecosystemen. Uiteraard zitten we daar niet zomaar bij stil. Verschillende bedrijven zoeken naar oplossingen voor het plasticprobleem. Zo lijken bioplastics een opmars te maken, met PEF als mogelijke vervanger voor het alomtegenwoordige PET. Kan dit een oplossing zijn voor de plastic soep in onze oceanen?
Planeetvriendelijke verpakking
De problemen van plastic verpakkingen zijn al langer bekend. De moeilijk afbreekbare stof wordt onvoldoende gerecycleerd, waardoor het afval vaak in de natuur terechtkomt of simpelweg wordt verbrand. De gevolgen moet onze planeet dragen: onwetende dieren eten het plastic op of raken in het afval verstrengeld, wat een trage en vaak pijnlijke dood veroorzaakt. Oceanen en rivieren dreigen onleefbaar te worden door de grote hoeveelheden afval die toxische stoffen achterlaat.
Om een planeetvriendelijkere oplossing te bieden, ontwikkelde het Nederlandse bedrijf Avantium polyethyleenfuranoaat, kortweg PEF. Avantium wil van de 100 procent plantaardige stof de nieuwe norm maken voor verpakkingen. Coca Cola, Danone en Carlsberg hebben alvast een deal gesloten met het Nederlandse bedrijf om hun voedingswaren van een biologische verpakking te voorzien.
Zo hoopt Carlsberg om in de nabije toekomst de blikken bier te vervangen door kartonnen flesjes, die binnenin omhuld zijn met PEF. Die verpakking zou een stuk milieuvriendelijker zijn dan de aluminiumblikjes met een PET-coating binnenin. Ook het luxeconglomeraat LVMH – bekend van de luxemerken Moët, Dior, Givenchy en Louis Vuitton – bekijkt met Avantium de mogelijkheden om PEF als verpakkingsmiddel te gebruiken voor cosmetische producten.
Waarom is PEF zo speciaal?
Wat maakt PEF zo speciaal? Volgens Avantium biedt hun verpakkingsstof alleen maar voordelen in vergelijking met het klassieke PET. In tegenstelling tot die laatste is PEF volledig plantaardig, beschermt het beter tegen zuurstof en houdt het CO2 beter tegen – waardoor producten langer blijven meegaan. De ecologische voetafdruk om PEF-verpakkingen te produceren zou ook nog eens 50 tot 70 procent lager liggen dan bij PET. Het kostenplaatje blijft echter een zwaktepunt, terwijl een kilo PET slechts een euro zou kosten, is dat bij PEF tussen de 8 en de 10 euro.
In 2024 hoopt het bedrijf een eerste grootschalige fabriek te openen in Nederland, voor de productie van PEF bioplastics. Het zal daarom waarschijnlijk nog enkele jaren duren voor er effectief PEF-verpakkingen in de winkelrekken komen.
Lost dit onze plasticproblemen op?
Maar is PEF de ultieme oplossing voor de gigantische afvalberg die petflessen en andere plastics wereldwijd veroorzaken? Niet helemaal. Hoewel PEF een biologisch product is, en het ook sneller afbreekt dan niet-biologische plastics, blijft het jaren duren vooraleer PEF-plastics in de vrije natuur volledig en veilig zijn afgebroken. Dat geldt trouwens voor alle bioplastics. Daarom wordt de term “biologisch afbreekbaar” vaak bekritiseerd als misleidend en zien die critici het als een vorm van greenwashing.
Avantium legt daarom zelf meer de nadruk op de recyclage van hun producten. Daarin onderscheidt die stof zich van andere bioplastics, die omwille van hun afbreekbare karakter niet te recycleren zijn. Daarom stelt het bedrijf PEF ook voor als vervanger voor coatings bij verpakkingen met meerdere lagen. Veel petflessen hebben namelijk een nyloncoating die voor extra bescherming moet zorgen. Maar dat bemoeilijkt het hele recyclageproces. PEF zou hiervoor een oplossing kunnen bieden.
Minder dan 10 procent van de wereldwijd geproduceerde plastics wordt na gebruik gerecycleerd. Het grootste deel van het plastic afval wordt verbrand of komt op legale stortplaatsen terecht. Volgens Our World in Data zijn de rijkste landen de grootste verbruikers van wegwerpplastic. Het grootste deel van de plastichopen in onze oceanen en in de rivieren van de wereld zouden echter van China en Zuidoost-Azië afkomstig zijn. Dat komt omdat het afvalmanagement in die landen vaak tekort schiet.
(jvdh)
