Opmerkelijk nieuws: door de olieprijzen is nieuw plastic veel goedkoper dan zijn gerecycleerde tegenhanger. En dat heeft gevolgen voor de fabrieken waar het oude plastic verwerkt wordt, ook in Europa.

De essentie: Verpakkingsbedrijven kopen veel meer nieuw plastic, het kost hen minder.

• Het type plastic dat vaak gebruikt wordt in allerlei verpakkingsmateriaal, hogedichtheidpolyethyleen (HDPE), kostte eind 2023 slechts 943 dollar per ton, dat liet kredietbeoordelaar S&P Global weten.
• Daartegenover staat dat gerecycleerd plastic de leveranciers veel meer kost: 1.631 dollar per ton HDPE.
• De oorzaak van de lage prijs van HDPE ligt bij de productie: er heerst een overaanbod van petrochemische chemicaliën, omdat de productie ervan in China en de Verenigde Staten op volle toeren draait. Daardoor zijn de verwerkte plastics ook een stuk goedkoper.
• Dat de chemische productie dan weer toeneemt, is te zoeken bij de veranderende oliemarkt, schrijft de Financial Times. Arabische olieboeren met raffinaderijen in China kunnen hun ruwe olie moeilijker kwijt in de auto-industrie, omdat er minder vraag is naar benzine. Daardoor bouwen ze volop petrochemische fabrieken. Ook binnen de VS bloeit de petrochemie, mede door een overschot aan schaliegas.
• Paradoxaal, dus: Door de omslag van fossiele brandstoffen naar elektrisch rijden wordt een hele productieketen uit balans gebracht. Dit heeft nu als gevolg dat er minder plastic gerecycleerd wordt.

Voelbaar tot in België

Het gevolg: Recyclagebedrijven komen in de financiële problemen.

• De impact van die internationale verschuivingen is groot. In Duitsland wil Veolia zijn PET-recyclagefabriek sluiten, in Nederland dreigt het faillissement voor Umincorp. Terwijl de energiekosten stijgen, is het voor deze bedrijven niet meer rendabel om aan circulaire economie te doen.
• Voor België sprak De Standaard met Inge Dewitte, adviseur kunststofrecyclage bij sectorfederatie Denuo. Zij hekelt de fluctuerende prijzen en ziet “een enorme golf van goedkope import van plastic uit Azië, waar de loon- en energiekosten veel lager zijn dan in ­Europa.”
• “Chinese bedrijven hoeven geen rekening te houden met hun ecologische voetafdruk”, benadrukt Dewitte. Ze hoopt dat Europa daar paal en perk aan zal stellen met import- of CO2-taksen.
• Van faillissementen in België heeft ze nog geen weet, maar ze sluit het niet uit. Recyclagebedrijven proberen vol te houden tot 2030, wanneer Europa met strengere regels komt.

Uitgezoomd: De productie van nieuw plastic moet sterk afnemen tegen 2030.

• Als onderdeel van de Green Deal heeft de Europese Unie afgesproken dat plastic flesjes in 2030 voor 30 procent uit gerecycleerd plastic moeten bestaan.
• Alleen: daar spelen sommige Aziatische bedrijven nu al handig op in, volgens Dewitte: “Je kan bij de Aziatische import nu al nauwelijks zien of het gaat om nieuw of hergebruikt plastic”.
• Dewittes vrees is dan ook dat de Chinese import van nieuwe plastics op een bepaald moment de Europese recyclagemarkt zal verdringen. Ze roept op tot protectionisme.

De EU heeft als doel vooropgesteld dat alle plastic verpakkingsmateriaal tegen 2030 recycleerbaar moet zijn. Het is nog maar de vraag of dat te halen valt als de rest van de wereld niet meestapt in dat verhaal.