Open kantoorruimtes dreigen de grootste slachtoffers te worden van de coronacrisis. Opnieuw tientallen mensen in eenzelfde ruimte onderbrengen lijkt voorlopig niet meer aan de orde. Dat heeft grote gevolgen voor de kantorenmarkt.
Open office space of kantoortuinen waren de voorbije jaren de norm, eerder dan de uitzondering geworden. De kantoortuin won aan populariteit, nadat bekende techgiganten zoals Facebook, Microsoft en Google het concept herintroduceerden. Maar het zijn broeihaarden van microben. Ze worden gezien als clusters waar microben verzamelen. Collega’s waarmee we al jarenlang samenwerken worden plots mogelijke bronnen van besmetting. De voorbije weken gingen we voor hen op de vlucht. Een nietmachine, een telefoon of een toetsenbord,… ze worden plots een mogelijke haard van infectie. Uit Frans onderzoek blijkt dat 34 procent van de werknemers in zo’n open kantoorruimte werkt, waarvan 12 procent samen met meer dan tien anderen. Groepen werknemers samenbrengen op één plek is voorlopig dan niet meer mogelijk.
Ook flex desks of desk sharing, waar werknemers geen individuele plaats meer hebben, maar aan elk beschikbaar bureau kunnen plaatsnemen, zijn een bron van ongerustheid.
Dat heeft grote gevolgen voor de kantorenmarkt. Uit een recente studie blijkt dat 37 procent van de jobs van thuis uit kunnen worden gedaan. Vergeleken met de 15 procent die tot begin dit jaar daadwerkelijk van thuis uit werden gedaan. De veranderende structuur van jobs zal naast de vraag naar kantoren (bouw- en verhuursector) dan ook de vraag naar transport negatief beïnvloeden.
E-commerce gaat ten koste van traditioneel winkelen
De lockdowns hebben het gebruik van e-commerce een stevige duw in de rug gegeven. In China zijn stijgingen van meer dan 70 procent genoteerd. De voorbije jaren was het deel dat e-commerce opeiste als totaal van alle retail stapsgewijs blijven stiojgen. Verondersteld mag worden dat e-commerce een blijver is. Ook na de crisis zal onlinehandel ten koste van traditioneel winkelen blijven uitbreiden.
Enkel magazijnen gaan een bloeiende toekomst tegemoet
Geconcludeerd mag worden dat commercieel vastgoed onomkeerbaar verlies zal lijden als gevolg van de toename van e-commerce en het aantal mensen dat van thuis uit gaat werken. Dat heeft ook gevolgen voor de bouwsector en de bankensector, omdat er minder vraag zal zijn naar leningen om de bouw van commercieel vastgoed te financieren.
Het enige segment dat met een toenemende vraag zal worden geconfronteerd is dat van de logistieke infrastructuur. Dat zal profiteren van de uitbreiding van e-commerce, omdat steeds meer goederen in magazijnen zullen moeten worden gestockeerd.
