De fax heeft tussen innovatie en industriële archeologie een bijzonder snel traject afgelegd. In de meeste kantoren is het apparaat inmiddels verdwenen of naar een vergeten achterkamertje verbannen, maar in Japan blijft de technologie een grote schare supporters behouden. Dat blijkt uit protesten die bij een Japanse ambtenaren zijn gerezen tegen plannen van de overheid om het gebruik van de apparaten af te schaffen.

Nadat de ambtenaren duidelijk hadden gemaakt dat het onmogelijk was om het gebruik van de technologie te stoppen, heeft de Japanse regering haar plannen voorlopig opnieuw moeten opbergen.

Hervormingen

De Japanse directie voor bestuurlijke hervormingen maakte eerder dit jaar bekend in principe tegen eind juni de faxmachines bij de overheidsdepartementen uit dienst te willen nemen. Daarbij zouden de ministeries en overheidsdiensten in het district Kasumigaseki van Tokio, het bureaucratische zenuwcentrum van Japan, definitief naar email moeten overschakelen.

“De ingreep zou meer mensen in staat moeten stellen om van thuis uit te werken”, luidde de motivatie van de directie. Daarbij werd verwezen naar een bezorgdheid dat vele mensen tijdens de coronapandemie – ondanks de angst voor besmettingen – toch nog naar kantoor zouden gaan om faxen te verzenden en ontvangen.

Uitzonderingen zouden worden gemaakt voor de diensten voor rampenbestrijding en interacties met particulieren en bedrijven die van oudsher nog altijd van faxboodschappen afhankelijk waren.

“In plaats van het digitale tijdperk te omarmen, beslisten echter honderden overheidsinstanties om het verouderde apparaat te blijven verdedigen”, benadrukten lokale media. “Volgens hen zou het onmogelijk zijn om de machines af te schaffen.”

“Die tegenstand heeft de Japanse regering verplicht om haar plannen voor een overstap naar een digitaal beheer op te geven. De tegenstanders van die digitale transformatie wezen op het gevaar voor de veiligheid en de bescherming van gevoelige informatie.”

Hanko-zegels

De Japanse overheid maakt voor het verwerken van vertrouwelijke informatie – waaronder gerechtelijke documenten en politieberichten – nog altijd gebruik van faxmachines. Volgens de Japanse media heerst er een algemene vrees dat een overschakeling naar online communicatie tot veiligheidslekken zou kunnen leiden.

De strijd tegen faxmachines maakt deel uit van de inspanningen die de Japanse premier Yoshihide Suga doet om de efficiëntie van de administratieve procedures te verbeteren. Digitalisering vormt daarvan een cruciale pijler. Vorig jaar al maakte hij bekend dat bij de ondertekening van documenten niet langer van de traditionele hanko-zegels gebruik zou mogen worden gemaakt.

Daarbij werd opgemerkt dat het gebruik van de zegels niet alleen verouderd was, maar bovendien een persoonlijke interactie – met het risico op een verdere verspreiding van het coronavirus – vereiste. Maar ook die maatregel stuitte op groot verzet. Voor velen is het hanko-zegel immers een van de symbolen van de Japanse cultuur.

(tb)