Een bankautomaat per gemeente en een universele bankdienst: is er opnieuw hoop voor de niet-digitale klanten?

Een bankautomaat in je eigen gemeente; voor sommige mensen is dat niet langer een vanzelfsprekendheid. De afgelopen jaren is het aantal bankautomaten in ons land zienderogen afgenomen. Een beheersovereenkomst tussen bpost en de federale regering moet er nu voor zorgen dat iedere gemeente minstens één bankautomaat heeft. Daarnaast heeft de regering ook een akkoord gesloten over de universele bankdienst met de bankenfederatie Febelfin.

Waarom is dit belangrijk?

Het aantal bankautomaten in ons land is tussen 2015 en 2020 afgenomen van 8.754 naar 6.416 toestellen. Door de digitalisering sluiten de banken almaar meer kantoren en automaten. Daardoor zijn er in sommige Belgische gemeenten geen automaten meer aanwezig. De Belgische overheid heeft de afgelopen weken verschillende overeenkomsten gesloten om tegemoet te komen aan de noden van de niet-digitale klanten.

Volgens cijfers van de bankenfederatie Febelfin telde ons land 6.416 geldautomaten in 2020. Dat waren er 1.044, oftewel 14 procent, minder dan in 2019. Het verdwijnen van bankautomaten is voornamelijk een nijpend probleem in de deelgemeenten.

Begin dit jaar hebben bijvoorbeeld de inwoners van Elewijt, een deelgemeente van Zemst, afscheid moeten nemen van hun laatste bankautomaat. Terwijl er in sommige gemeenten weinig tot geen bankautomaten zijn, tellen andere steden meerdere bankautomaten die op enkele tientallen meters van elkaar verwijderd zijn. Er is dus een behoorlijke scheeftrekking op dat vlak in ons land.

Vier grootbanken werken samen

Om mee aan een oplossing te werken voor dat probleem hebben de vier grootbanken in ons land een tijdje geleden de handen in elkaar geslagen en het bedrijf Batopin opgericht (Belgian ATM Optimisation Initiative). Via dat bedrijf bouwen ze aan een netwerk van neutrale geldautomaten. Het doel is om een bankautomaat, een zogenaamd CASH-punt, beschikbaar te stellen binnen een straal van 5 kilometer van de woon-of werkplaats voor 95 procent van de Belgische bevolking.

Ook de overheid werkt mee aan een oplossing. Die heeft vorige vrijdag een nieuwe beheersovereenkomst gesloten met bpost voor de periode 2022-2026.  Daarin staat onder meer dat het postbedrijf verplicht wordt een bankautomaat te plaatsen in gemeenten waar er geen automaten van klassieke banken meer zijn. Bpost heeft vandaag 524 bankautomaten. Dat aantal mag niet onder 350 dalen.

Niet-digitale dienstverleningen

Hoe dan ook halen we door de digitalisering almaar minder geld af aan bankautomaten. Dat is meteen ook één van de verklaringen waarom de banken almaar meer automaten en kantoren sluiten. Toch blijft de regering het belangrijk vinden dat we toegang blijven krijgen tot de traditionele dienstverleningen (zonder dat we daarvoor te diep in onze buidel moeten tasten).

Om tegemoet te komen aan die niet-digitale noden heeft de overheid eerder deze maand een akkoord gesloten met Febelfin om een universele bankdienst op te richten. Die dienst zal maximaal 5 euro per maand kosten en biedt een resem traditionele dienstverleningen aan, zoals 60 manuele verrichtingen per jaar en 24 geldafhalingen aan de automaat van de eigen bank.

Onze analyse van de zichtrekeningenpakketten bij de vier grootbanken toonde al aan dat je bij die financiële instellingen in beperkte mate toegang krijgt tot niet-digitale dienstverleningen als je betalende zichtrekening hebt. Bij zo goed als alle banken kan je nagenoeg aan eender welke automaat geld afhalen als je een maandelijkse bijdrage betaalt voor je zichtrekening. Wie een gratis zichtrekening heeft, kan doorgaans enkel gratis geld afhalen aan de automaten van de eigen bank. Indien je in dat geval een beroep doet op een bankautomaat van een concurrent betaal je gemiddeld 0,5 euro per transactie.

(evb)

Lees ook:

Meer