Bestemming: Oekraïne

De context: Een bevroren Russische oligarch moest zijn Londense voetbalspeeltje noodgedwongen verkopen.

• Op 10 maart 2022 werden de financiële middelen van Abramovitsj en Chelsea bevroren door de Britse overheid. De aanleiding zijn de nauwe banden tussen Abramovitsj en het Kremlin. De sancties maakten een verkoop van de club bijna de enige optie. Die ging in mei ook door: een Amerikaans consortium onder leiding van sportinvesteerder Todd Boehly kocht de club voor 2,9 miljard euro.
• Dat geld werd gestort op een rekening van Abramovitsj, maar veel profijt had die er niet aan. De Britse overheid had de rekening bevroren, waarna de oligarch zelf wereldkundig maakte dat hij het geld zou storten aan een liefdadigheidsinstelling. Zover kwam het niet: de Britse overheid besloot het geld te confisqueren, en zou zelf op zoek gaan naar een bestemming. Dat wordt nu dus Oekraïne.

De situatie: Een speciale stichting moet nu het verkoopbedrag vrijkrijgen voor Oekraïne.

• Bijna een jaar na de verkoop kan het geld terug worden gebruikt. De Britse overheid klopte aan bij Mike Penrose, een voormalige topman van VN-Kinderfonds UNICEF, om een stichting op poten te zetten. Als uitvoerend CEO moet hij via de stichting zorgen dat het geld van Abramovitsj naar Oekraïne vloeit.
• “We zijn er klaar voor, en wachten nog juist op goedkeuring”, zo liet Penrose optekenen door Bloomberg. “Er zijn hobbels en vertragingen die te maken hebben met de politieke goedkeuring, zowel tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie als in het land zelf.”

Juridisch waterdicht

• Als onderdeel van het plan moest Penrose op zoek naar een team dat zal toezien of het geld gebruikt wordt waar het voor moet dienen. Als voorzitter wordt Jan Egeland voorgedragen. Hij is een voormalige Noorse journalist met een decennialange ervaring in de politiek en bij verschillende goededoelenorganisaties, waaronder het Rode Kruis, Amnesty International en het Norwegian Refugee Council.
• De Britse regering gebruikte al 200.000 pond van Abramovitsj om de stichting op te zetten, juridische en administratieve kosten te betalen en experten in te huren. Die moeten beslissen waar het geld aan besteed wordt. Penrose gaf mee dat vooral gekeken wordt naar investeringen in humanitaire programma’s. Die kunnen daarmee medische, humanitaire en opvangprogramma’s opstarten om de Oekraïense burgers te helpen.
• Belangrijk is echter dat het plan juridisch waterdicht is: zomaar geld gebruiken van bevroren bankrekeningen is al een juridische soep, en zeker als een van de machtigste mannen van Rusland erbij betrokken is.

Staaloligarch

Daarnaast: Ook Chelsea zelf draagt bij aan Oekraïne, door de aankoop van een talentvolle speler.

• In januari van dit jaar telde de Londense club maar liefst zeventig miljoen euro neer voor de Oekraïense flankspeler Mykhailo Moedryk. Na bonussen kan het bedrag zelfs oplopen tot honderd miljoen euro. Moedryk is zo de duurste Oekraïense voetballer ooit. Hij komt over van Sjachtar Donetsk, een club in handen van Rinat Akhmetov, de rijkste man van Oekraïne.
• Die besliste om een deel van het bedrag af te romen, en te doneren aan de Oekraïense overheid. “Ik wijs 25 miljoen toe om onze soldaten, verdedigers en hun familie te helpen”, zo zei de oligarch op een persconferentie. Het geld zal worden gebruikt voor medische en prostetische behandeling en psychologische steun.
• Akhmetov zelf ziet zijn business serieus lijden onder de oorlog in zijn land. Zijn voetbalclub speelt al sinds 2014 niet meer in de Donbas Arena. Het thuisstadion ligt enkele kilometers achter de frontlinie, in het gebied van de schurkenrepubliek Donetsk. Daarnaast is Akhmetovonder meer ook eigenaar van Azovstal. In die staalfabriek in Marioepol hielden Oekraïense soldaten wekenlang stand tegen Russische aanvallen.

(fjc)