De Chinese telecomreus Huawei heeft acht jaar lang aan verschillende projecten gewerkt in Noord-Korea. Daaronder de ontwikkeling en het onderhoud van een 3G-mobiel netwerk. Dat staat te lezen in een reeks explosieve documenten waarop de Washington Post beslag kon leggen.
De informatie komt erg ongelegen voor de Amerikaanse president Donald Trump. Die wilde een reeks sancties, die op 15 mei aan de Chinese telecomreus waren opgelegd, net gaan versoepelen. De Verenigde Staten hebben – ondanks de ogenschijnlijk goede relatie tussen Trump en de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un – al een tijd een handelsembargo tegen de Aziatische staat ingevoerd. Maar in het materiaal dat Huawei in Noord-Korea heeft gebruikt zitten naar alle waarschijnlijkheid ook componenten van Amerikaanse origine.
Huawei en Koryolink
De samenwerking tussen Pyomgyang en Huawei gaat terug tot 2008. De lokale telecomoperator Koryolink slaagt er dan maar niet in leveranciers van telecomapparatuur te vinden die met het stalinistisch regime willen samenwerken. Het is dan dat Huawei in beeld komt en een samenwerking tot stand komt. Kim Jong-il, de vader van de huidige machthebber Kim Jong-un, had in 2006 trouwens de hoofdzetel van Huawei bezocht in de Chinese stad Shenzen. Op dat moment zou hij beslist hebben Koryolink op te richten, met steun van de Chinezen.
Panda International als dekmantel
Huawei zou daarna materiaal aan Pyongyang hebben geleverd via Panda International Information Technology. Dat is een ander Chinees bedrijf waarmee het sinds 2007 samenwerkt. Dit laatste bedrijf zou het materiaal de grens hebben overgebracht in Dandong, om het daarna per trein richting Pyongyang te vervoeren.
Ingenieurs van beide bedrijven zouden dan ter plaatse het project hebben gesuperviseerd. In 2016 hebben beide bedrijven Noord-Korea verlaten, eens internationale sancties tegen Pyongyang van kracht werden. Sinds het vertrek van Huawei blijft het Noord-Koreaanse gsm-netwerk functioneren met materiaal van Huawei, al wordt het niet langer ge-updated.
Een Noord-Koreaanse burger die telefoneert wordt gadegeslagen door gemiddeld 8 ministeries en instellingen.
Noord-Korea telt 25 miljoen inwoners en 4 à 5 miljoen onder hen zouden ondertussen over een gsm beschikken. Voor een land dat dagelijks in de actualiteit komt vanwege de grote repressie tegen de eigen bevolking, zou dat op vooruitgang kunnen lijken, maar dat is het niet. Integendeel, telkens een Noord-Koreaan telefoneert, krijgt het regime van dictator Kim Jong-un enkel meer controle over dat individu. Dat bleek in 2016 uit een studie van Intermedia (.pdf). Dat baseerde zijn conclusies op de informatie die het kreeg van 34 Noord-Koreanen die hun land wisten te ontvluchten. Steeds opnieuw worden nieuwe middelen ingezet om de mediaconsumptie van het volk te monitoren. Volgens het rapport worden daarvoor middelen ingezet die ongezien zijn in andere autoritaire staten of gesloten media-omgevingen. Een Noord-Koreaanse burger die telefoneert wordt gadegeslagen door gemiddeld 8 ministeries en instellingen.
Huawei reageert op het bericht in de Washington Post door te stellen dat het vandaag geen enkele commerciële activiteit in Noord-Korea heeft. Over het verleden lost de woordvoerder geen woord. Panda Technology weigert elke commentaar.
Europese bedrijven die op het punt staan 5G-contracten aan Huawei toe te vertrouwen denken misschien best toch nog eens na.