Zwitserland, de ideale locatie voor een bankencrisis?

De crisis rond de Zwitserse banken Credit Suisse en UBS baart de hele wereld zorgen. De kans dat de Zwitserse economie zelf hier onder lijdt, is echter klein.

Waarom is dit belangrijk?

Halverwege maart leek Credit Suisse de aanzet te worden voor een nieuwe wereldwijde financiële crisis. Het aandeel van de bank donderde naar beneden op de beurs, en leek op het faillissement af te stevenen. Uiteindelijk gooide UBS, een andere grote Zwitserse bank met de Nederlander Ralph Hamers aan het roer, een reddingsboei: Hamers betaalde drie miljard Zwitserse frank om de noodlijdende bank te redden. Een nieuwe bankencrisis leek afgewend, al moest Hamers enkele dagen na de overname wel opstappen als CEO: UBS koos voor een protectionistischer beleid, met de native Sergio Ermotti aan het hoofd, om de overname verder in goede banen te leiden.

De essentie: Bankencrisis of niet, de Zwitserse economie lijkt er niet veel om te geven.

  • De overname, die gepaard zal gaan met ontslagen, heeft wel zijn weerslag op de status van Zwitserland, als wereldwijd financieel centrum, zo schrijft Bloomberg. Maar de economie zelf lijkt goed bestand tegen een dergelijke crisis.
  • Zo haalt Christian Schulz, vice-hoofdeconoom voor Europa bij de Amerikaanse bank Citigroup, aan dat Zwitserland heel wat troeven heeft om een crisis in te dijken:
    • de federale overheid heeft een zeer lage schuldenput,
    • de Zwitserse frank wordt gezien als een zeer stabiele munt, misschien zelfs de sterkste munteenheid ter wereld,
    • en Zwitserland kent een zeer flexibele arbeidsmarkt, met relatief weinig bescherming voor de arbeiders.
  • Dit zorgt ervoor dat de Zwitserse economie klappen zoals een bankencrisis relatief goed kan opvangen. “De crisis is zeker een schok voor het financiële systeem, maar het effect op de Zwitserse economie zal niet groot zijn. Dat bewijst ook 2008”.

Even recapituleren: in 2008 ging het Amerikaanse Lehman Brothers overkop, wat resulteerde in een wereldwijde financiële crisis. Ook Zwitserland werd getroffen, maar niet zo hard.

De situatie destijds: Destijds zou ook UBS kantelen, maar de Zwitserse overheid kwam tussenbeide.

  • Begin jaren 2000 kende de Zwitserse grootbank een moeilijke periode. Het was de eerste op Wall Street-genoteerde bank die zware verliezen leed door de kredietcrisis, die zich in 2007 in de Verenigde Staten aan het ontwikkelen was. Tegen 2008 liepen de verliezen van UBS op tot 37 miljard dollar. Het bestuur probeerde 15 miljard Zwitserse frank op te halen bij een claimemissie en dividendverlaging. Uiteindelijk was het de Zwitserse overheid zelf die de bank overeind hield, door 60 miljard dollar aan illiquide effecten over te dragen.

De gevolgen: De financiële crisis van 2008 resulteerde in 2,2 procent verlies op het bruto binnenlands product, een derde van de impact op Duitsland.

  • Sindsdien daalde het aandeel van de Zwitserse financiële sector in het bbp zienderogen: 5,6 procent van alle Zwitserse waarde wordt door de sector gecreëerd, slechts 1,2 procent komt van de grootste banken samen. Peanuts, in vergelijking met andere sectoren: de farmaceutische telt voor 4,8 procent, horlogebedrijven samen voor 3,2 procent.
  • Wel kan een bankencrisis zijn weerslag hebben op de arbeidsmarkt: de Zwitserse banken samen hebben 90.000 mensen in dienst; 23.000 daarvan werken bij de grootbanken, zo zegt de Zwitserse nationale bank. Als die in financiële moeilijkheden komen, kunnen heel wat mensen hun baan verliezen.
  • Dat bleek al bij Credit Suisse: nog voor de overname door UBS, moest de bank 9.000 van zijn 50.000 werknemers de boodschap brengen dat ze een andere job moesten zoeken. De samenvloeiing van beide grootbanken kan dat aantal fors de hoogte in stuwen. Wel moet opgemerkt worden dat lang niet alle ontslagen in Zwitserland zullen vallen.
  • Toch is dit geen reden tot paniek, zo zegt de hoofdeconoom van de Liechtensteinse VP Bank, Thomas Gitzel, aan Bloomberg. “Bankiers hebben heel wat capaciteiten en zijn multi-inzetbaar. Ik ben vrij zeker dat ze de kans krijgen om elders te werken. Gitzel voorspelt dat de ontslagen op korte termijn een impact hebben, maar op de langere termijn zullen die weinig voeten in de aarde hebben.
Meer