Wie een centje wil bijverdienen kan dat doen via de zogeheten deeleconomie. Via allerhande platformen is het immers mogelijk om uw diensten ter beschikking te stellen van anderen, zoals voeding aan huis leveren. 

Onder een deeleconomie wordt een erg flexibel economisch netwerk bedoeld waarbinnen mensen samen allerlei middelen kunnen delen tegen aanzienlijk lagere kosten (in vergelijking tot traditionele verkoop en werktarieven), zoals apparatuur, maar ook diensten en vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om via Airbnb een kamer te huren.

Door het gemak waarmee middelen en diensten gedeeld kunnen worden, zal de economie eveneens gericht zijn op dit delen en de efficiëntie toenemen. Onder bepaalde omstandigheden wordt het dan mogelijk om waardevolle spullen te gebruiken zonder deze zelf te bezitten, zoals een auto, terwijl ook de kans wordt geboden om inactieve bezittingen of talenten te ontwikkelen. De deeleconomie is echter alleen mogelijk dankzij technologie, zoals vrijwel alle vormen van het gezamenlijk gebruik van het internet om providers onderling te verbinden met klanten, ongeacht het product of de dienst waar ze naar op zoek zijn. Iedereen kan deelnemen aan de deeleconomie, en zonder dat u het vaak beseft, bent u daar momenteel al regelmatig mee bezig.

Voorbeelden van een deeleconomie

Peer-to-Peer leningen

Peer-to-peer leningen gebeurt via platforms waar individuen geld kunnen uitlenen en lenen zonder de tussenkomst van een reguliere bank. Op basis van de leengeschiedenis van de kredietnemer zal de rentevergoeding (vaak via het platform dat dienst doet als tussenpersoon) vast worden gesteld door beide partijen. De persoon die het geld leent zal hierbij echter het risico dragen. De meest voorkomende vorm van een peer-to-peerlening is een onbeveiligde persoonlijke lening, maar soms ook studieleningen en herfinancieringleningen voor hypotheken, die worden aangeboden op speciale platforms.

Traditionele instellingen die individuele leningen aanbieden zijn geen optie voor veel potentiële kredietnemers. Met meer vrijheid ten aanzien van de normen binnen de kredietverstrekking in vergelijking tot die van de reguliere banken, bieden peer-to-peer kredietverstrekkers een breder scala aan mogelijkheden aan de kredietnemers. Na verloop van tijd deze economie de banken echter dwingen om zich meegaander op te stellen. Volgens deskundigen uit het bedrijfsleven is de drijfveer voor peer-to-peer leningen:

• de opkomst van het internet,
• constante vernieuwingen door nieuwe bedrijven,
• het verbreden van de financiële regelgeving door de reguliere banken.

In principe maakt de technologie het gemakkelijker en veiliger voor vermogende mensen om personen die geld nodig hebben een lening te verstrekken. Op het moment dat deze geldschieters zich geen zorgen hoeven te maken over het opvangen van eventuele verliezen ten gevolge van mislukte leningen, kunnen ze met veel minder middelen uit de voeten dan reguliere banken. Individuele geldschieters die via peer-to-peerplatforms geld uitlenen lopen zo weliswaar extra risico, maar daarnaast zullen ze ook de kans krijgen om een deel van hun kapitaal te gebruiken zonder bijvoorbeeld aandelen te hoeven aankopen, of het geld op een spaarrekening en genoegen te nemen met een schamele rentevergoeding.

Ons land telt niet veel platformen die zo’n dienstverlening aanbieden. Een gekend voorbeeld uit België is Mozzeno. Dat is een platform die optreedt als tussenpersoon tussen de kredietgever en -nemer.

Crowdfunding

Net zoals bij peer-to-peer leningen, is crowdfunding een manier om mensen die geld nodig hebben te verbinden met personen die bereid zijn om hen hierin te voorzien. Op speciale platforms kunnen bedrijven, maar ook kunstenaars, artiesten en andere personen die een project op willen starten binnen de gemeenschap op zoek gaan naar potentiële geldschieters. Via zo’n platform kunt u een doel stellen ten aanzien van het bedrag dat de fondsenwerving op moet leveren en de periode waarbinnen dat dient te gebeuren. Tientallen, honderden of zelfs duizenden individuen kunnen op die manier dus hun financiële bijdrage leveren aan één project.

In tegenstelling tot de peer-to-peer leningen wordt er van de ontvanger van het geld niet altijd verwacht dat deze het geleende geld later terugbetaalt. Sommige crowdfundingscampagnes dienen dan ook gezien te worden als subsidies omdat individuele geldschieters geld geven terwijl ze weten dat zij dit niet terug zullen krijgen. Soms bieden de ontvangers wel beloningen, in de vorm van bijvoorbeeld merchandise, aan om deze financieringsvorm te stimuleren. Andere crowdfundingscampagnes zijn bedoeld om meer kapitaal aan te trekken zodat beginnende- of kleine bedrijven investeringen binnen kunnen halen (vaak in uiterste geringe hoeveelheden) in ruil voor aandelen.

In een aantal gevallen kan het lastig zijn om op de reguliere manier een zakelijke financiering, zoals een subsidie, rond te krijgen, maar met crowdfunding is dit veel makkelijker voor bedrijven en projecten geworden. Veel banken hanteren strenge kredietvoorwaarden waardoor veel beginnende- en kleine bedrijven als te risicovol worden beschouwd om een lening aan te verstrekken. Voor creatievelingen die op zoek zijn naar een lening is crowdfunding veel minder tijdrovend, maar ook zal er een grotere kans op succes bestaan, dan wanneer er subsidies aangevraagd moet worden bij de overheid of een non-profit organisatie. Voor de personen die geld bijdragen, kan de beloning uiteenlopen van de genoegdoening die wordt ervaren door de ondersteuning van een interessant project tot ​​aandelen van een potentieel succesvol bedrijf.

Een bekend platform bij crowdfunders is Kickstarter. Via dat platform worden er allerhande projecten gefinancierd, gaande van videogames tot kledinglijnen.

Woonruimte verhuren en couchsurfing

Via zogenaamde homesharing platforms, zoals Airbnb, en door middel van couchsurfing kunnen woningbezitters in contact komen met mensen die een locatie zoeken om te overnachten tijdens een reis. De gastheer stelt dan de prijs voor een overnachting vast en geef de beschikbare data door (vaak als ze zelf afwezig zijn). Voordat u een reis gaat maken, kunt u een tijdelijk onderkomen zoeken op de plaats van bestemming door bijvoorbeeld een gewenste wijk, aanwezige faciliteiten en de budgetmarges door te geven.

Sommige platforms hanteren veiligheidsprotocollen ten aanzien van het adres om eventuele problemen met de veiligheid te voorkomen als de leefruimte met een onbekende wordt gedeeld, bijvoorbeeld door een programma te gebruiken waarbij de identiteit van beide partijen wordt nagetrokken. Maar ondanks de talloze veiligheidsmaatregelen en ander gestelde voorwaarden waar huurders zich aan moeten houden, zal de woningeigenaar nog altijd moeten speculeren over de ware aard van de potentiële huurders.

Een kamer verhuren via een platform, zoals Airbnb, wint overigens aan populariteit. Om te beginnen kunnen hotelkamers krap uitvallen en ontbreken er vaak een heleboel voorzieningen die van belang zijn als u voor een langere tijd op een comfortabele manier ergens wilt verblijven, zoals een volledig uitgeruste keuken. In het verleden konden reizigers die zich tevreden stelden met een bed (of een bank) om op te slapen, inchecken bij een hotel of motel, terwijl er vandaag voldoende mensen zijn die bereid zijn om hun volledige woning, en de daarbij behoren faciliteiten, met u te delen. In de regel zijn de kosten voor een dergelijk verblijf aanzienlijk lager dan die je voor een traditionele accommodatie zou betalen. Wanneer u een onbekende stad wilt verkennen, dan bieden platforms zoals Airbnb u een uitstekende kans om in een minder toeristische buurt te verblijven (waar er dus geen kluwen hotels te vinden zullen zijn).

Carpoolen en het delen van een auto

Door te gaan carpoolen en een auto te delen kunt u profiteren van een heleboel voordelen van het bezitten van een voertuig, zoals: gemakkelijke een plaats kunnen bereiken zonder een beroep te hoeven doen op het openbaar vervoer, terwijl de nadelen ervan beperkt blijven, zoals de kosten voor de brandstof, de autoverzekering en onderhoud.

Met apps zoals Uber kunt u zich aanmelden bij een chauffeur en meerijden in zijn, of haar, auto. Er zijn echter ook apps beschikbaar waarbij u een gedeelde auto kunt reserveren. Dit voertuig is dan in het bezit van een bedrijf die voor alle kosten zorg draagt, behalve de brandstof die u verbruikt. U betaalt het bedrijf voor de tijd die u de wagen heeft gebruikt. Ook zijn er bedrijven waar u uw eigen auto op bijvoorbeeld de parkeerplaats van een luchthaven achterlaat en deze vervolgens verhuurt aan een onbekende die tijdelijk een voertuig nodig heeft.

Taxi’s en autoverhuurbedrijven zijn eigenlijk niet meer van deze tijd. Carpoolen heeft deze bedrijven namelijk gedwongen om technologische oplossingen te ontwikkelen, zoals apps, en hun prijzen te verlagen. De deeleconomie heeft het businessmodel van onder meer autoverhuur- en taxibedrijven drastisch weten te ondermijnen.

Afhankelijk van de locatie kan een ritje met een gedeelte auto de helft van de kosten van een gelijkwaardige taxirit kosten. Een auto delen via een bedrijf voor een bepaalde tijd (minuten of uren) en de afstand die u rijdt, is veel goedkoper dan de diensten van veel regulier autoverhuurbedrijven omdat deze doorgaans een hele dag in rekening brengen. U kunt dan ook tientallen euro’s per dag besparen door te carpoolen of een auto met anderen te delen.

Coworking

Door middel van zogenaamde coworking kun u de kosten van de huur van bedrijfs- of kantoorruimte, nutsvoorzieningen, opslag, post, en kantoorbenodigdheden met andere ondernemingen delen. Dit is in het bijzonder handig voor freelancers, eenmansbedrijven en zeer kleine ondernemingen die geen enorme voorraden, en dus veel opslagruimte, hebben.

Veel steden hebben tegenwoordig een eigen coworking hub. Deze locaties zijn niet allen voorzien van de nodige faciliteiten en koffie, maar eveneens verbonden met de buitenwereld door middel van telefoon- en WiFi-verbindingen. Vaak vindt u er grote ruimtes die gevuld zijn met bedrijfsunits, vergaderzalen en gemeenschappelijke ruimtes. Als gebruiker betaalt u wekelijks of maandelijks een vergoeding die is gebaseerd op uw persoonlijke behoefte, de omvang van de ruimte en de tijd die u aanwezig bent op kantoor.

Een traditionele werkplek kan erg duur zijn, maar coworking stelt freelancers en zelfstandige ondernemers in staat om te werken in een dynamische kantooromgeving tegen relatief lage kosten. Coworking zal niet alleen overheadkosten uitsmeren over honderden werknemers in verschillende sectoren, maar ook een sociale ervaring bieden die mensen dichterbij professionals kan brengen die beschikken over aanvullende vaardigheden en kennis zodat er gemakkelijker voordelige samenwerkingsverbanden kunnen worden aangegaan.

Verhandelen van nieuwe en gebruikte spullen

Indien u ooit gebruikt heeft gemaakt van verkoopwebsites, zoals eBay en Vinted, dan heeft u, zonder het wellicht te beseffen, deelgenomen aan dit onderdeel van de deeleconomie. Op verkoop- en veilingwebsites kun u gebruikte spullen kopen en verkopen, maar ook nieuwe goederen aanschaffen en verhandelen zonder dat er face to face contact plaatsvindt. Andere platforms die onderdeel uitmaken van de deeleconomie zullen zich daarentegen richten op specifieke sectoren en bijvoorbeeld alleen speelgoed en kleding aanbieden.

Op markten, in winkels en nog een heleboel andere plaatsen worden vaak nieuwe producten verkocht tegen een forse winst. Maar als u een product deelt, dan haalt u als het ware de een schakel uit het verkooptraject, vaak de verkoper, en zal de uiteindelijke kostprijs kunnen dalen. De reden dat markplaatsen zoals eBay zo populair zijn, is vooral te danken aan het feit dat verkopers geld voor dingen kunnen vragen die anders zouden blijven liggen, terwijl de kopers die deze nodig hebben een lagere kostprijs betalen. Minder betalen is voor veel mensen een goed alternatief voor de traditionele verkoop en verhuur van producten. Bovendien draagt u zo bij aan een duurzaam leven omdat u geen nieuwe spullen koopt.

Delen van kennis en vaardigheden

Wanneer u beschikt over een bepaalde vaardigheid of kennis die u niet beroepsmatig gebruikt, dan kan de deeleconomie helpen om die te gebruiken om een extra centje bij te verdienen. U kunt dan namelijk deze kennis en vaardigheden aanbieden op speciale platforms. De platforms zijn immers onderverdeeld in verschillende sectoren waarin diensten aangeboden worden, zoals reiniging van gebouwen, meubelbouw en tuinaanleg of -onderhoud. Er zijn echter meerdere mogelijkheden om het contact tussen de aanbieder en het gebruik tot stand te brengen, namelijk:

• Een tussenpersoon zal bemiddelen tussen beide partijen,
• Een online marktplaats zal als netwerk dienen om twee partijen met elkaar in contact te brengen.
• Op websites voor freelancers kunt u een breed scala aan vaardigheden met meerdere werkgevers delen zodat j niet meer hoeft te vertrouwen op maar één inkomstenbron.

De traditionele beroepen zullen nooit helemaal verdwijnen, maar voor sommige banen kunnen vaardigheidsmarktplaatsen een verleidelijker vorm van werkgelegenheid opleveren. Door zo aan de slag te gaan bent u immers veel flexibeler dan binnen de traditionele regelingen, het vermindert stress en de complexiteit van het proces dat komt kijken bij een aanwerving. Als u over de vereiste vaardigheden of kennis beschikt, kunt u door dergelijke platforms geld verdienen, vaak zelfs vanuit uw vertrouwde woonomgeving.

Voordelen van een deeleconomie

Goedkopere producten en diensten

De deeleconomie is gebaseerd op het idee dat bepaalde goederen, diensten en vaardigheden delen efficiëntie in de hand werkt. U kunt immers heel wat tijd en kosten besparen door in sommige gevallen een beroep te doen op een dienst aangeboden via de deeleconomie. Denk bijvoorbeeld aan een gereedschapstuig dat u maar één keer per jaar nodig heeft. Het is veel goedkoper om die via een particulier te huren dan via een professionele maatschappij waarbij u doorgaans verplicht om het toestel voor een bepaalde periode te huren. Dit geldt eveneens voor klussen die slechts sporadisch worden gedaan. Het aanleren van de benodigde vaardigheden is dan doorgaans duurder dan een expert in te huren.

Door alleen gebruik te maken van een product of dienst als dat nodig is, zult u geen extra kosten moeten, zoals het afsluiten van verzekeringen, onderhoud en personeel. In wezen is de deeleconomie erop gericht om een onnodige schakel weg te halen, ongeacht of dat nu een werkgever of een bedrijf is, bij wie u die goederen of diensten afneemt.

Extra inkomsten voor eigenaren

Anderzijds kan de deeleconomie voor de eigenaar mogelijke een toegevoegde waarde aan een product geven, zoals een auto die anders alleen maar op de oprit zou staan, of een vaardigheid die anders niet zou worden benut. Door het delen van deze producten en diensten kan de bezitter ervan diens reguliere inkomen vervangen of aanvullen. Door het verhuren van je woning huis of je bezittingen, kun je op een passieve manier inkomen genereren, terwijl je ondertussen andere, wellicht veel leukere, dingen doet zoals op vakantie gaan.

Nieuwe- en betere kansen bieden

De deeleconomie zal toegang bieden tot producten en diensten die niet vanzelfsprekend zijn voor iedereen om te bezitten of te vergaren. Denk bijvoorbeeld aan een wagen of een lening bij een reguliere bank. Peer-netwerken maken het echter mogelijk om dit soort dingen op een voordelige en minder risicovolle manier te kunnen gebruiken.

Versterking van de maatschappij

Veel onderdelen van de platforms binnen de deeleconomie, zoals apps voor het delen van een auto en Airbnb, hebben ingebouwde rating- en reviewsystemen die aanbieders en consumenten helpen bij het checken van de betrouwbaarheid van beide partijen. Coworking en de klusmarktplaatsen gaan uit van het idee van samenwerkingsverbanden tussen personen en het delen van voorzieningen. Er zijn zelfs platforms die hun invloed, en de gedeelde bronnen, van de deelnemers gebruiken om mensen noodhulp te bieden. Zo heeft bijvoorbeeld Airbnb gratis onderkomen geregeld voor slachtoffers van natuurrampen.

Nadelen van een deeleconomie

Problemen met privacy en/of veiligheid

De deeleconomie vraagt van deelnemers om wat van hun privacy in te leveren, bijvoorbeeld, wanneer een huis op Airbnb aan onbekenden wordt verhuurd. De huurders dienen vertrouwenswaardig en respectvol te zijn, maar dat is niet altijd een garantie. Dit geldt eveneens voor het delen van een autorit, op een online marktplaats producten verkopen of verhuren en het gebruiken van een klusplatform om een bepaalde arbeidskrachten te vinden. Daarentegen reguliere winkels en bedrijven die vergelijkbare diensten aanbieden over vergunningen beschikken en/of zich houden aan allerlei regels en voorschriften.

Weinig tot geen zekerheden

Wanneer u uw spullen of diensten met anderen deelt, bent u eveneens aansprakelijk voor het risico dat u loopt, bijvoorbeeld een beschadiging van uw eigendom of een wanbetaling. U hebt dus geen garantie op inkomen, of op de betaling van de geleverde dienst, als een koper ontevreden is.

Samenwerken met anderen

Hoewel het samenbrengen van mensen een enorm voordeel kan zijn, heeft de samenwerking met anderen, zoals in een deeleconomie vaak is vereist, ook tot gevolg dat er compromissen gesloten moeten worden. Wanneer u een woonruimte huurt via een platform binnen de deeleconomie zult u verblijven in het persoonlijk eigendom van een onbekende en moet u zich houden aan allerlei regels en voorwaarden. In een hotelkamer, hoeft u zich bijvoorbeeld niet te gedragen als gast in het huis van een vreemde.

Conclusie

Technologische veranderingen hebben geleid tot een dramatische toename van de mogelijkheden voor sociale verandering én een wereldwijd netwerk dat in elk onderdeel van ons leven is doorgedrongen. Ook mensen in afgelegen gebieden kunnen zich aansluiten. Vandaag is het daardoor mogelijk geworden om vanaf vrijwel elke locatie met een internetverbinding dingen te delen met mensen over heel de wereld.