Britse traditie: “Truffels worden vaak geassocieerd met mediterrane regio’s zoals Frankrijk, Italië of Spanje”, merkt onderzoeksleider Paul W Thomas, professor milieuwetenschappen aan de University of Stirling, op. “Maar velen weten niet dat het Verenigd Koninkrijk ooit eveneens een bloeiende industrie, die zich op de inheemse truffelsoort Tuber aestivum toespitste, kende. Al op het einde van de zeventiende eeuw werd in historische geschriften van de Engelse truffel melding gemaakt.”

• “Sindsdien ontwikkelde zich in het Verenigd Koninkrijk een bloeiende truffelindustrie”, werpt professor Thomas op. “Veranderende sociaal-economische omstandigheden en een verlies aan habitat leidden later echter tot een ineenstorting van de industrie, waardoor de truffeloogst in het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk ten onder ging. Er was nog wel een occasionele activiteit gemeld, maar de officiële markten waren verdwenen.”
• “Deze inzinking was echter niet alleen voor het Verenigd Koninkrijk weggelegd. Een soortgelijk verhaal speelde zich af in Frankrijk, hoewel de oogst daar voldoende omvangrijk bleef om de industrie in leven te houden.”
  • De neergang werd in Frankrijk uiteindelijk in de jaren zeventig van de voorbije eeuw gestopt dankzij een nieuwe techniek, waarbij truffels werden gekweekt door de wortels van eiken en hazelaars met truffelsporen te enten.”
  • “Gelijkaardige pogingen werden ook in het Verenigd Koninkrijk opgezet. Bomen die met truffels waren geënt, werden daarvoor uit het mediterrane gebied geïmporteerd. Dat werd echter geen meevaller, want de oogst bleef achterwegen. Dat moest vooral worden toegeschreven aan een verschil in klimatologische omstandigheden.”
• Een team van professor Thomas slaagde er echter in om voor deze problemen een oplossing te vinden.
  • “In plaats van mediterrane methoden te kopiëren, werd daarbij gebruik gemaakt van zaden en sporen die aan de lokale klimaatomstandigheden waren aangepast.”
  • “Dit leidde acht jaar geleden in Leicester tot de oogst van de eerste gekweekte Engelse truffel. De twee daaropvolgende jaren kon ook een eerste oogst worden gemeld in achtereenvolgens Wales en Schotland. Vorig jaar werd ook in Ierland een eerste productie genoteerd.”
  • “Deze opleving van de Britse en Ierse truffelindustrie is bijzonder bemoedigend”, stipt professor Thomas aan. “Door de klimaatcrisis wordt de wereldwijde truffelproductie in gevaar gebracht, maar de Britse sector zou in deze omstandigheden wellicht goed kunnen floreren.”

Grote terugval verwacht: Het onderzoek van Thomas suggereert dat de mediterrane oogsten tegen het begin van de jaren zeventig van deze eeuw waarschijnlijk een grote terugval zal kennen.

• “Daarvoor zijn nu de eerste aanwijzingen – waarbij slechte oogsten aan drogere omstandigheden worden gekoppeld – merkbaar”, werpt de milieuwetenschapper op.
  • “Het effect dichter bij huis, dat vorig jaar het slechtste Britse truffelseizoen sinds mensenheugenis diende te melden, konden wij echter niet voorzien. Hoewel er geen concrete verklaring kan worden gegeven, moet worden aangenomen dat een zomerse droogte en hitte schadelijk zijn voor de truffeloogsten.”
  • Het voorbije jaar werden in het zuiden en oosten van Engeland hoge temperaturen en een beperkte neerslag gemeld. Tegelijkertijd moest ook een verminderde truffelproductie worden geregistreerd.
  • Maar in het noorden en westen van Engeland, waar gewoonlijk meer regen valt en de temperaturen koeler zijn, was het effect op de truffelproductie heel anders. Daar konden immers recordoogsten worden genoteerd.
  • Er worden traditioneel in het noorden en westen van Engeland echter niet veel wilde truffels aangetroffen. De grond is daarvoor niet geschikt. Truffels houden van kalkhoudend gesteente, zoals krijt of kalksteen, wat resulteert in een alkalische bodem. De boomgaarden hebben in deze gebieden de ondergrond door de toevoeging van kalk alkalischer moeten maken.

Verdere groei: De gebeurtenissen van het voorbije jaar vormen mogelijk een interessante basis voor de verdere groei, naarmate de klimaatverandering voortschrijdt, van de truffelproductie in het Verenigd Koninkrijk.

• De wilde productie zal het moeilijk krijgen, maar boomgaarden in het zuiden en oosten van Engeland zouden irrigatie kunnen gebruiken om de oogst op peil te houden.
  • Boomgaarden in het centrum, het noorden en het westen van Engeland zijn daarentegen veel beter bestand tegen de klimaatverandering. Het zal echter vrijwel onmogelijk zijn de verwachte daling van de mediterrane productie te compenseren.
• Het klimaat beïnvloedt echter niet alleen de groei en ontwikkeling van de truffels, maar heeft tegelijkertijd ook op de verspreiding van de zwam een impact.
  • Die verspreiding gebeurt onder meer door ongewervelde dieren, die zich aan de truffel voeden en vervolgens sporen van de zwam op een andere locatie met hun uitwerpselen deponeren.
  • In warmere en drogere omstandigheden zullen deze ongewervelden zich minder voeden en minder bewegen, waardoor er minder sporen worden verplaatst.
  • Dit is dus nog een manier waarop de truffelproductie door warmere en drogere omstandigheden negatief beïnvloed wordt.
• Maar de klimaatverandering heeft ook tot een aantal onverwachte voordelen geleid. Zes jaar geleden werd in Wales voor het eerst de truffelsoort de Tuber melanosporum – de Périgord-truffel – gekweekt. Deze soort komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa en behoort tot de duurste truffels van de wereld.