Een grote mentale overwinning, die boekt Frank Vandenbroucke (Vooruit), minister van Volksgezondheid, nu het Europese Geneesmiddelen Agentschap EMA groen licht geeft en het vaccin van AstraZeneca als ‘veilig’ bestempelt. Bijna als enige EU-land was België blijven doorgaan, tegen de stroom in, om met dat vaccin in te enten. Meer zelfs, België bood aan om het vaccin, dat anderen niet wilden, op te kopen. Maar Vandenbroucke laat niet af, hij blijft zijn soms wat koppige rol spelen. Vandaag op het Overlegcomité ligt een heikel punt op tafel: opnieuw (even) de scholen sluiten.

In het nieuws: Vandaag opnieuw een Overlegcomité.

De details: Het is al ‘verstrengen’ wat de klok slaat.

• Eerst het ‘goede’ nieuws: voor één keer komt België als ‘winnaar’ uit een strijd rond corona, een opkikker voor al wie zich graag rekent bij dat ’team van 11 miljoen Belgen’. Die tricolore campagne van de federale overheid wordt nog eens verlengd (met een budget van 4 miljoen euro), maar bood in de fond maar weinig elementen om ook echt trots te zijn op dat team. Integendeel, het leek eerder een optelsom van tegenslagen en frustraties over een haperende aanpak.
• Tot heel de discussie over het AstraZeneca-vaccin, waarbij met name Vandenbroucke, ‘meester Frank’, zijn legendarische standvastigheid (of koppigheid, volgens de critici) aanwendde om helemaal tegen de Europese stroom in te gaan. Want terwijl een na een grote Europese landen zoals Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje dat vaccin ‘on hold’ zetten, ging België gewoon door.
• ‘Te weinig doorslaggevende argumenten’, zo veegde Vandenbroucke alarmerende berichten over bloedklonters bij gevaccineerden van tafel. ‘Het mogelijke risico weegt niet op tegen het voordeel van door te gaan‘, zo hield hij ferm z’n lijn.
• Meer nog, de afgelopen dagen probeerde België zelfs om stocks van het vaccin op te kopen van diegenen die niet meer in AstraZeneca geïnteresseerd waren.
• Vandaag is de triomf compleet: het Europees Geneesmiddelenagentschap zette donderdag definitief het licht op groen en verklaarde AstraZeneca ‘veilig’. Meteen gaan in Frankrijk de premier Jean Castex en in het Verenigd Koninkrijk Boris Johnson, zich met het vaccin laten prikken, om het draagvlak verder te versterken.
• Overigens pikte ook Wouter Beke (CD&V), de Vlaamse minister van Volksgezondheid, een graantje mee van het ‘succes’ rond AstraZeneca: hij ging live op CNN de Belgische aanpak verdedigen. Ze vroegen hem waarom België verder bleef vaccineren met AstraZeneca. ‘Wij hebben altijd geluisterd naar onze experten, naar de Hoge Gezondheidsraad, de Taskforce Vaccinatie en de Wereldgezondheidsorganisatie en naar het EMA’, zo stelde Beke toch enigszins trots. 

Vervolgens: Welke discussie komt er nu aan op het Overlegcomité?

• What a difference a week makes. Vorige zondag nog voerde de N-VA een fel offensief om toch maar de terrassen op 1 april open te krijgen. Een standpunt ook dat Jan Jambon (N-VA), de Vlaamse minister-president deze week herhaalde, en onderstreepte dat ‘alle deelstaten’ dit willen.
• Maar kijk, twee dagen later is van die terrasjes geen sprake meer. Integendeel, het gaat eerder over een verstrenging dan een versoepeling, vanmiddag op het digitale Overlegcomité dat Alexander De Croo (Open Vld) als premier bijeen roept.
• Een vergadering was al gepland, maar die krijgt dus nu de officiële status van een Overlegcomité. En de kans is groot dat daar strengere maatregelen uitkomen. De cijfers zijn immers zeer slecht:
  • Dagcijfers van het aantal besmettingen schoten plots tot hoger dan 5.000.
  • Elke dag worden nu meer dan 200 nieuwe patiënten opgenomen.
  • In de ziekenhuizen ligt het hoogst aantal patiënten in 2021, ze zijn met meer dan 2.100.
  • Daarvan liggen er nog eens meer dan 500 op intensieve zorgen.
• Daarmee is nog steeds geen sprake van een saturatie van het medische apparaat, maar toch waarschuwen zowat alle experts dat die fameuze ‘derde golf’, ondertussen al erg vaak aangekondigd, er nu toch zou gaan zijn.
• Opvallend wel: het gaat om meer zieken en meer patiënten, maar die zijn gemiddeld jonger en sterven dus veel minder snel. De kwetsbaarste groep is ondertussen volop in het inentingsproces en dat heeft al een impact op die sterftecijfers. Die blijven voor het moment stabiel.
• De slechte cijfers, in combinatie met een piek aan besmettingen in de scholen, die in de percentages van infecties nu boven de werkplaats klimmen, maken dat de focus ligt op jongeren.
• Een radicaal plan dat in federale kringen circuleert, is de scholen één week te sluiten. Op die manier kan daar heel de besmetting stilgelegd worden. Maar of dat erdoor komt, is lang niet zeker.
• Andere opties zijn onder meer het verbieden van kampen in de Paasvakantie.

De essentie: Er is wel wat wederzijdse frustratie tussen de Vlaamse en federale regering.

• Met de scholen en ook heel het jeugdbeleid, komt men zo wel op de bevoegdheid van de Vlaamse Regering en de Franse Gemeenschap. En laat daar nu net Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) bevoegd zijn, die zich bijzonder assertief opstelt ten opzichte van Vandenbroucke en co. En in de Franse Gemeenschap is het Pierre-Yves Jeholet (MR) die de plak zwaait, ook al geen fan van veel verdere verstrenging, in tegendeel.
• En daar waar Vandenbroucke dus liet verstaan dat de ‘huidige maatregelen niet voldoen’ en men eigenlijk een korte, tijdelijke sluiting zou willen, duwde Weyts al enorm tegen. Hij is altijd al op dezelfde lijn gebleven: de scholen moeten ten alle tijden zoveel mogelijk open blijven, en hij wil daar nu niet van afwijken. Ook een verlenging of vervroeging van de Paasvakantie zijn voor hem geen opties.
• Een paar maatregelen zijn wel al genomen: de tweede en derde graad gaan niet vanaf 29 maart opnieuw naar school. En vanaf volgende week moeten leerlingen wel al in het vijfde en zesde leerjaar een mondmasker dragen.
• Vraag is wie hier aan het langste eind trekt. Het is een publiek geheim dat Jambon zich veel meer opstelt om een compromis te maken, terwijl Weyts zich veel feller verzet. ‘Heeft die regering eigenlijk wel samenhang, of doet iedereen daar maar wat?‘, zo stelde een kritische bron gisteren over de verhouding tussen Weyts en zijn minister-president.
• In kringen van de Vlaamse regering is dan weer te horen dat Vandenbroucke zich veel te veel komt moeien met domeinen die zijn bevoegdheid niet zijn, en alleen maar één ding kent: telkens opnieuw de opening van de maatschappij tegenhouden. Daar zijn een aantal prominente leden van de ploeg de assertieve rol van ‘meester Frank’ al meer dan beu.
• Het zal hoe dan ook aan premier Alexander De Croo (Open Vld) zijn om samen met Jan Jambon een compromis uit te werken. Al blijft het de vraag of dergelijke compromissen de beste aanpak zijn in tijden van een pandemie.

Komt eraan: Dit weekend vervelt de sp.a eindelijk naar Vooruit.

• Nieuw is de naam ‘Vooruit’ niet echt meer, maar dit weekend is het eindelijk zo ver. Dan transformeert de partij sp.a naar de beweging Vooruit. Het is de bekroning van een operatie die al lang en grondig is voorbereid door voorzitter Conner Rousseau.
• Het parcours van de jonge rode leider is daarmee best wel indrukwekkend. In 2019 kreeg de partij bij de verkiezingen een zoveelste klap en stuurde men een piepjonge voorzitter in de loopgraven. Die speelde een belangrijke rol in de onderhandelingen en maakte zo dat de sp.a duidelijk boven haar gewicht bokste.
• Dat leverde onder meer de verrassende casting op van Frank Vandenbroucke als minister van Volksgezondheid in de nieuwe federale ploeg. Het legde de partij geen windeieren: zowel Vandenbroucke als Rousseau zelf scoren plots erg hoog in de peilingen, en staan in de top-5.
• Nu wil Rousseau dus een volgende stap zetten door zijn partij een nieuwe naam te geven. De ruzie met de gelijknamige feestzaal in Gent (die ook afstamt van de socialistische naam ‘Vooruit’ voor de coöperatieve van de partij en de vakbond) bezorgde het hele proces al erg veel media-aandacht.
• Maar het gaat om meer, zo is in de wandelgangen te horen. Rousseau wil een heuse beweging bouwen, waarbij de leden veel dieper en vaker bevraagd gaan worden, via digitale weg. Daarvoor bouwt de partij aan een tool. Zo krijgen de leden van Vooruit inspraak in de politieke koers van de beweging en op welke thema’s de parlementsleden moeten focussen in de Kamer en het Vlaams Parlement.

Interessant om te weten: Open Vld is toch veel meer D66 dan VVD, zo leert de vergelijking. Ze zijn zelfs iets linkser dan D66.

• Na de verkiezingsoverwinning in Nederland van beide liberale partijen VVD en D66, komt in Vlaanderen ook een interessante discussie op gang. Wie mag die overwinningen hier ‘claimen’? En waar horen de Vlaamse liberalen thuis op die Nederlandse schaal?
• Wat wel opviel: veel Open Vld’ers feliciteerden in één adem meteen beide partijen en willen liefst geen keuze maken. Zeker de partijtop, met Egbert Lachaert, die zich in 2020 binnen Open Vld liet verkiezen met een eerder ‘rechtse’ koers, blijft vandaag angstvallig tussen beiden in schipperen, tussen VVD en D66.
• Anderen, zoals Mathias De Clercq, de populaire burgemeester van Gent, waren veel meer zuiver in hun lijn. De Clercq feliciteerde onomwonden enkel D66: het is geen geheim dat hij aanhanger is van een uitgesproken centrumkoers, waarmee onder meer ook Emmanuel Macron in Frankrijk succes boekte. En in Gent weet hij alvast met succes een centrumcoalitie te doen draaien.
• Maar op de kernvraag, waar Open Vld zich dan positioneert, biedt professor Nicolas Bouteca (UGent) alvast een interessant antwoord. Een vergelijkende studie op de links-rechtsschaal, telkens op basis van de standpunten in verkiezingsprogramma’s, levert het volgende beeld op:

• ‘In Open Vld zitten linkse en rechtse liberalen samen, maar op basis van het programma is Open Vld veel meer D66 dan VVD. Open Vld zat in 2019 iets linkser dan D66 in 2017. Zo een links-rechtsschaal is natuurlijk een sterke vereenvoudiging van de politieke realiteit, maar de cijfers lijken toch aan te geven dat Open VLD meer op D66 lijkt dan VVD. N-VA leunt volgens deze cijfers dichter aan bij VVD’, zo licht Bouteca toe.

Interessant om lezen: Raoul Hedebouw (PVDA) weigert het communistische China af te vallen en vindt ‘dat mensenrechten geïnstrumentaliseerd worden’, door de VS, in de zaak van de Oeigoeren.

• Een redelijk ontnuchterend interview van PVDA-kopman Raoul Hedebouw vandaag in La Libre. Daarin neemt Hedebouw scherp de verdediging op van China, en verklaart hij waarom zijn partij in de Kamer zich telkens maar onthoudt wanneer de kwestie van de Oeigoeren op tafel komt.
• Dat is een moslim-minderheid die zwaar onderdrukt wordt, in het westen van China, tot en met concentratiekampen, waarbij de bevolking massaal lijdt. De VS spreken van een ‘genocide’.
• ‘Ik verdedig niet wat er gebeurt in China, integendeel. Maar men instrumentaliseert hier de rechten van de mens voor geopolitieke doeleinden. Waarom spreken we dan niet over sancties tegen Saoedi-Arabië?’, zo stelt Hedebouw.
• Hij bejubelt de aanpak van China en ook Vietnam, twee communistische landen, ‘die hele delen van hun bevolking uit de armoede gehaald hebben’. ‘Maar het echte gevaar voor wereldvrede, dat zijn de VS. China stuurt geen soldaten over heel de wereld.’
• Op de vraag of China zich dan niet in heel Afrika mengt, via grote infrastructuurprojecten, corruptie en gigantische schuldopbouw, allemaal in ruil voor grondstoffen, wimpelt Hedebouw de zaak af: ‘Neen, want ze zeggen niet aan die Afrikaanse regeringen hoe die moeten handelen. (…) Het Westen moet stoppen met te denken dat het alles te zeggen heeft, overal ter wereld.’