Ontslag kun je zowel krijgen van je werkgever als zelf nemen. Indien jezelf ontslag neemt dan kun dit uiteraard op een uitermate negatieve manier doen en een heleboel heisa maken. Dit kan echter nadelige gevolgen opleveren bij potentiële werkgevers in de toekomst. Bij voorkeur zorg je er dan ook voor dat je, zelfs als de relatie met je werkgever niet optimaal was, dat je ontslag neemt op een manier die je professionele imago eerder zal versterken. In de regel betekent dit ook dat je de relatie met je huidige werkgever zo positief mogelijk houdt en je eigen toekomst niet in gevaar brengt doordat er negatieve dingen over je rondgebazuind kunnen worden. Door ontslag te nemen kun je dus beter deuren open houden voor toekomstige kansen door relaties met collega’s en eventuele klanten in stand te houden in plaats van deze te verwoesten vanwege een minder goede relatie met je werkgever.
Tips als je ontslag wilt nemen
Op het moment dat je van plan bent om zelf ontslag te nemen dan kan er van alles door je hoofd spoken. De kans is dan ook zeker aanwezig dat je dingen zult zeggen of doen waar je achteraf enorm veel spijt van zult krijgen. Om deze kans zo klein mogelijk te maken hebben we hieronder een aantal nuttige tip voor je op een rijtje gezet waarmee je op een effectieve manier ontslag kunt nemen, terwijl je toch een positieve laatste indruk achterlaat bij je werkgever en in diens officiële bestanden.
Ben je zeker dat je ontslag wilt nemen?
Voordat je definitief het besluit neemt om zelf je ontslag in te dienen bij je werkgever is het verstandig om eerst zelfcheck uit te voeren. Op het moment dat je naar een andere werkgever vertrekt, dan dien je een baanaanbieding en de bijbehorende papieren al op zak te hebben en ook de datum waarop je in je nieuwe functie kunt starten is al vastgesteld. In bepaalde gevallen kan een werkgever namelijk een bepaalde bedenktijd in acht nemen en dat kan, in het meest ongunstige geval, betekenen dat je alsnog geen baan aangeboden krijgt, maar al wel je ontslag in hebt gediend bij je huidige werkgever. Zolang je dus nog niet zeker bent van je nieuwe baan is het absoluut onverstandig om je huidige baan op te zeggen.
Indien je daarentegen ontslag wilt nemen zonder eerst op een andere baan te wachten, dan dien je voorzichtig te zijn als je de inkomsten uit arbeid nodig hebt voor je levensonderhoud en andere financiële verplichtingen waar je je aan moet houden. Goede banen liggen immers niet voor het oprapen vandaag de dag. Wellicht is het dan ook verstandiger om over je beslissing nog een keer goed na te denken en wellicht te wachten met het indienen van je ontslag totdat je een baan aangeboden hebt gekregen of totdat je je voldoende voor hebt kunnen bereiden op je werkloosheid.
Hoewel het makkelijker lijkt om te zoeken naar een baan als je werkloos bent (vanwege het feit dat je dan veel meer tijd aan sollicitaties kunt besteden), is in de praktijk toch gebleken dat werkgevers een absolute voorkeur hebben voor het aannemen van nieuwe werknemers die nog met succes aan het werk zijn. In de regel kiezen werkgevers namelijk eerder voor mensen die nog een functie vervullen die vergelijkbaar is met die van de vacature die opgevuld moet worden. Als je je kansen op een nieuwe baan niet wilt bederven, is het dan ook aan te raden om niet te vroeg ontslag te nemen.
Wanneer je boos bent op je werkgever of leidinggevende, dan kan je werkgever dit gevoel gebruiken en zelfs misbruiken, dus je moet ook dan proberen om niet uit de pas te gaan lopen en niet in een opwelling besluiten om je ontslag in te dienen. De kans is immers groot dat je daar later enorm veel spijt van gaat krijgen. Beter zoek je weloverwogen en in het geheim naar een andere baan, terwijl je gewoon je werkzaamheden uit blijft voeren op je huidige werkplek. Je zorgt er op die manier voor dat je werkgever niets op jou of je werk aan te merken kan hebben. Pas wanneer je nieuwe baan in kannen en kruiken is kun je met een gerust hart, en een schoon geweten, ontslag nemen.
Bereid je voor als je ontslag wilt nemen
Je weet nooit van tevoren hoe je werkgever zal reageren als je je ontslag indient, hoewel je natuurlijk wel na kunt gaan hoe er gereageerd wordt als een andere werknemer ontslag neemt. Waarschijnlijk zal je werkgever ook nu op een soortgelijke manier reageren op jouw ingediende ontslag. Je weet niet altijd of je nog gevraagd zal worden om je opvolger in te werken of dat je direct je werkplek moet verlaten nadat je je ontslag kenbaar hebt gemaakt. Je dient dus de projecten die je nog hebt lopen hier op af te stemmen en nog wat tijd in te plannen voor het opruimen van je zakelijke- en persoonlijke werkplek, je computer(bestanden) en het bureau voordat je ontslag neemt.
Je kunt beter nog geen familiefoto’s weghalen omdat dan bij je werkgever het vermoeden kan ontstaat dat je op zoek bent naar een andere baan, of dat je je ontslag aan het voorbereiden bent. Wel kun je alvast samples wegdoen en andere voorwerpen opruimen die je bij je volgende baan van pas kunnen komen. (Dit is een algemene tip, ongeacht de relatie die je hebt met je werkgever. Zelfs als je hebt verteld dat je op zoek bent naar een andere baan en daarbij de op de steun en begeleiding van je werkgever kunt rekenen).
Verwijder allerlei persoonlijke informatie uit de eigendommen van het bedrijf, zoals uit computers, laptops en mobiele telefoons. In de praktijk betekent dit dat je alle persoonlijke lijsten met adresgegevens en telefoonnummer en werkvoorbeelden die je wellicht in je toekomstige loopbaan nog nodig hebt dient te verwijderen of elders op te slaan. Wanneer je bijvoorbeeld kopieën wil hebben van het arbeidsreglement, functiebeschrijvingen en andere positieve bijdragen die je beroepsmatig hebt gemaakt voor toekomstige loopbaanportefeuille, dan zul je deze tijdig moeten regelen. Sommige werkgevers zullen zo vriendelijk zijn en je, nadat je ontslag hebt genomen, kopieën verstrekken van de persoonlijke informatie die je op je werkcomputer, mobiele telefoon en andere elektronische apparaten hebt opgeslagen. Er zijn echter ook werkgevers die hier niet toe bereid zijn. Je dient dus voorbereid te zijn op het meest ongunstige scenario voordat je definitief je ontslagbrief inlevert bij je werkgever.
Ontslag door middel van een kennisgeving aan je werkgever
Je zult bij je werkgever als eerste het gesprek op gang moeten brengen met betrekking tot de beëindiging van je dienstverband. Je werkgever, of een medewerker van de afdeling Human Resources, zal na ontvangst van dit bericht waarschijnlijk vragen om een officiële ontslagbrief. Deze brief zal aan je persoonlijk dossier toe worden gevoegd en als bewijs dienen voor je werkgever dat je zelf ontslag hebt genomen en dus niet werd ontslagen.
Hoewel je misschien geneigd bent om al je frustraties met betrekking tot je baan of je werkgever bij hem of haar neer te leggen, kun je beter meer positief blijven. Je gaat immers weg en beter laat je dan een positieve laatste indruk achter bij je werkgever en collega’s.
Wanneer je je werkgever vertelt wat je wilt gaan doen; maar vermijd daarbij het noemen van de reden van je ontslag behalve als deze reden je in een positief daglicht zet. Verder kun je je werkgever bedanken voor zijn, of haar, hulp en ondersteuning en kun je positieve uitspraken doen over je ervaringen met het bedrijf, zoals hoeveel je er hebt geleerd en de diverse mogelijkheden die je werk je heeft geboden.
Je hebt geen enkele reden om je negatief uit te laten of zelfs kwaad te spreken over je werkgever, je collega’s of het bedrijf, deze kunnen immers later in je carrière nog van pas komen. Het levert je dan waarschijnlijk alleen maar een minder positieve eindbeoordeling op en zal uiteraard een onaangenaam gevoel achterlaten bij je werkgever en collega’s zodat deze je ook eerder als erg negatief zullen herinneren. Dit geldt ook voor je houding ten opzichte van de medewerkers van de afdeling Human Resources en de inhoud van je ontslagbrief. In beide gevallen dien je beleefd, positief en kort zijn. In feite zijn deze drie factoren de sleutel tot de juiste manier om ontslag te nemen. Een ontslagbrief dien je dan ook altijd op een professionele wijze te schrijven en daarnaast op een vooruitstrevende manier aangeven op welk moment je ontslag wilt nemen.
Hulp bij de overstap naar een andere baan na ontslag
Wettelijk gezien dien je, maar ook je werkgever, een zekere uitwerkperiode in acht te nemen. Je werkgever mag je dus niet langer dan nodig in dienst houden, maar jij mag niet direct de deur van het bedrijf uitlopen als je je ontslag in hebt gediend. Je moet namelijk je medewerking verlenen bij het eventueel inwerken van je opvolger. Wanneer je je opvolger in gaat werken voordat je definitief het bedrijf verlaat, doe je er verstandig aan om handleidingen en operationele procedures stapsgewijs op te schrijven. Zo kun je namelijk veel gemakkelijker je kennis op de ander overdragen en weet je zeker dat de belangrijkste onderdelen van deze functie goed over worden genomen door je opvolger. De inspanningen die je hebt gedaan om de overgang zo vlot en vlekkeloos te laten verlopen, zal door de werkgever zeker op een positieve manier worden herinnerd en gewaardeerd, ook nadat je het bedrijf hebt verlaten.
Je dient echter altijd de startdatum bij je nieuwe werkgever op de eerste plaats te zetten. Zo zul je immers je betrokkenheid tonen voor dit bedrijf en zelfs als je voormalige werkgever je hulp nodig heeft (en sommige werkgevers lijken pas te beseffen dat je weggaat op de dag voor je eigenlijke vertrek) mag je dat niet vergeten. Het is immers geen goede zaak als je direct al op een verkeerde manier van start gaat bij je nieuwe werkgever alleen om zo je voormalige werkgever gerust te kunnen stellen na je ontslag.
Gebruik een checklist als je ontslag neemt
Een checklist die je gaat helpen als je ontslag wilt nemen, zal laten zien wat de werkgever zal dekken als je je ontslag in hebt gediend. Je kunt een dergelijke checklist dan ook goed gebruiken om jezelf voor te bereiden op de laatste werkdag. Zo zul je onder andere:
- alle eigendommen van het bedrijf die je gebruikt terug dienen te brengen, zoals een laptop, mobiele telefoon, sleutels, deurkaarten en badges.
- al je persoonlijke spullen moeten inpakken en meenemen, door elke dag een paar dingen mee te nemen kun je voor komen dat je op het laatste moment wordt overladen met spullen die je nog op moet ruimen of mee moet nemen.
- Bereid je ontslagvragen voor, bijvoorbeeld met betrekking tot je werknemersvoordelen, het laatste salaris en dergelijke zaken, zodat je deze op tijd kunt stellen en niet tot de laatste werkdag hoeft te wachten op een antwoord. Plan zelfs een paar dagen voor je vertrek een korte ontmoeting met de medewerker van de afdeling Human Resources om ervoor te zorgen dat je antwoorden op al je vragen hebt gekregen voordfat je de deur van het bedrijf achter je dichttrekt.
- Je zult je uiteraard ook voor willen bereiden op de toekomst waar je nog geen zicht op hebt. Je doet er dan ook goed aan om te vragen om een referentiebrief van je werkgever. Verder is het goed om ervoor te zorgen dat je verbonden blijft met collega’s, leidinggevenden en vrienden op websites als LinkedIn en Facebook. Oud-collega’s kunnen namelijk ook van baan veranderen, verdere stappen zetten op de carrièreladder en mogelijk na verloop van tijd zelfs uit het oog worden verloren. Door af te spreken om periodiek contact te blijven houden, zelfs als je zelf weer een stap verder hebt gezet op je professionele loopbaan.
Voer een ontslaggesprek
Eigenlijk zou elke werknemer aangemoedigd moeten worden om deel te nemen aan een zogenaamd ontslagggesprek (dat vaak wordt gevoerd met een medewerker van de afdeling Human Resources). Afhankelijk van je werkgever kun je dan immers u weloverwogen reageren op de vragen die worden gesteld. Als je echte ideeën hebt voor een interessante verbetering waar de werknemers van zou kunnen blijven profiteren, dan kun je dit uiteraard op een positieve wijze als antwoord geven als je wordt gevraagd of je nog een verbeterpunt voor het bedrijf kunt nomen.
Het ontslaggesprek is echter niet bedoeld om je voormalige werkgever de huid vol te schelden en allerlei verwensingen naar zijn, of haar, hoofd te slingeren. Ook klagen over hoe je werd behandeld door het bedrijf of je hart te luchten en al je grieven op tafel te gooien, zelfs als dit de reden voor je ontslag is, is zeker niet aan te raden. De tijd om dit soort zaken te bespreken heb je immers gehad toen je nog in dienst was en toen bepaalde kwesties speelden. Tijdens een ontslaggesprek kan er namelijk niets meer gedaan worden om de situatie die in het verleden speelde nog te veranderen. Het enige wat je bereikt door nu op je strepen te gaan staan, is dat je werkgever je met andere ogen gaat bekijken en wellicht opgelucht zal zijn dat je ontslag hebt genomen. Een werknemer die negativiteit uitstraalt is namelijk niet de meest ideale collega om mee samen te werken en bovendien kan hierdoor de sfeer op de werkvloer aanzienlijk worden beïnvloed (op een negatieve manier dan wel te verstaan).
Wanneer je alles in orde hebt gebracht voor je aanstaande vertrek en je functie naar behoren over hebt gedragen aan je opvolger dan is het tijd om afscheid te nemen van je collega’s. In de regel probeer je dit persoonlijk te doen, maar wanneer bijvoorbeeld een collega afwezig is, kun je ook per e-mail hem of haar een korte verklaring sturen over waar je gaat werken en wanneer je aan de slag zult gaan in je nieuwe functie. In alle gevallen is het goed om je collega’s een persoonlijk e-mailadres en een persoonlijk telefoonnummer te geven waarop zij je kunnen bereiken als dat nodig is. Daarnaast is het natuurlijk handig om zelf ook een lijst met persoonlijke contactgegevens van je collega’s aan te leggen. Bij voorkeur wacht je hier niet mee tot de laatste werkdag want dan is de kans groot dat je het vergeet te doen. Na die dag zal echter je werkgever je doorgaans geen toegang meer strekken tot toegang tot e-mail en telefoonbestanden van het bedrijf omdat je niet langer tot de werknemer behoort.