Key takeaways

• NAVO-leiders zijn overeengekomen de defensie-investeringen drastisch te verhogen naar 5 procent van het bbp. Dit is meer dan een verdubbeling van de huidige norm van 2 procent.
• De secretaris-generaal benadrukt dat het besluit het vermogen van het bondgenootschap om af te schrikken en te verdedigen aanzienlijk versterkt.
• Critici uiten bezorgdheid dat zulke hoge investeringen cruciale sectoren zoals gezondheidszorg, onderwijs en sociale diensten onder druk zetten. Spanje weigerde zich al te verbinden aan de 5 procent-doelstelling.

Ambitieuze plannen

Op 24 en 25 juni verzamelden de NAVO-leiders zich in Den Haag voor wat een symbolisch kantelpunt werd in het defensiebeleid van het bondgenootschap. De top leverde niet alleen een historische belofte op tot verhoogde uitgaven, maar ook een reeks ontmoetingen en evenementen, waaronder het NAVO-publieksforum en een forum voor de defensie-industrie. Daar kwamen politieke, militaire en industriële kopstukken samen om de defensieproductie op te drijven.

Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima verzorgden een sociaal diner voor de topdeelnemers in het historische Huis ten Bosch. Daarnaast organiseerden de NAVO-ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken aparte werkdiners. De ministers van Buitenlandse Zaken hadden een bijeenkomst met de Oekraïense minister Andrii Sybiha in de NAVO-Oekraïne Raad.

Verdubbeling van defensiebudget goedgekeurd

De formele zitting van de staatshoofden en regeringsleiders resulteerde in de goedkeuring van een verklaring met een nieuwe maatstaf voor defensie-investeringen. Het Haagse Defensie-investeringsplan roept de bondgenoten op om 5 procent van het bbp in defensie te investeren. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van de vorige doelstelling van 2 procent .

Het plan verdeelt de uitgaven: 3,5 procent voor essentiële defensiebehoeften en 1,5 procent voor aanverwante investeringen zoals infrastructuur en industrie. Secretaris-generaal Mark Rutte benadrukte dat deze besluiten het vermogen van de NAVO om af te schrikken en te verdedigen aanzienlijk zullen versterken.

Diplomatieke bijeenkomsten achter de schermen

Naast de formele sessies waren er verschillende bilaterale ontmoetingen. De NAVO-secretaris-generaal sprak met de president van Oekraïne en de voorzitters van de Europese Raad en Europese Commissie. Een andere bijeenkomst bracht de secretaris-generaal, de Oekraïense president, de Franse president, de Duitse bondskanselier en de premiers van Italië, Polen en het Verenigd Koninkrijk samen.

Hoewel de Top van Den Haag als een belangrijke stap voorwaarts wordt gepresenteerd, rijzen er vragen over de gevolgen van de verhoogde defensie-uitgaven. Critici vrezen dat zulke hoge investeringen andere cruciale sectoren zoals gezondheidszorg, onderwijs en sociale diensten onder druk kunnen zetten.

De uitdaging om een evenwicht te vinden tussen militaire uitgaven en andere nationale prioriteiten wordt nog belangrijker gezien de huidige economische uitdagingen. Burgers zullen zich afvragen of hun belastinggeld wel op de juiste plaats terechtkomt.

Verdeeldheid binnen het bondgenootschap

De weigering van Spanje om zich te verbinden aan de doelstelling van 5 procent benadrukt de mogelijke verdeeldheid binnen het bondgenootschap. Dit toont aan dat niet alle leden overtuigd zijn van de noodzaak van zo’n drastische verhoging van de defensiebudgetten.

De volgende NAVO-top staat gepland voor 2026 in Turkije.