Niet iedereen verlangt een indrukwekkende professionele titel te kunnen dragen of in een riante villa te kunnen wonen, maar wel streeft elk individu naar een hoge sociale status, zelfs al gebeurt dat vaak op een onbewuste manier. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de University of California.

Status is volgens de onderzoekers een fundamenteel menselijk motief, waarbij gewag kan worden gemaakt van een aangeboren streven naar reputatie of prestige. Er wordt aan toegevoegd dat een gebrek aan status bovendien een duidelijk negatieve impact kan hebben op de mentale en geestelijke gezondheid.

Fundamenteel menselijk motief

‘Er wordt al decennia gesproken over het belang van status,’ merkt onderzoeksleider Cameron Anderson, professor management aan de University of California, op.

‘Voor een aantal wetenschappers is het streven naar status een fundamenteel onderdeel van de reputatie of het prestige van het individu. Aan het andere eind van het spectrum bevinden zich collega’s die eraan twijfelen of status een belangrijke rol heeft in het mentale welzijn en het zelfbeeld.’

‘Het lijkt echter duidelijk dat iedereen naar status streeft, zelfs al is men zich daar niet altijd bewust van. Status moet belangrijk worden geacht, want het beïnvloedt de manier waarop mensen denken en handelen.’

‘De wens naar status is een fundamenteel menselijk motief,’ benadrukt professor Anderson. ‘Er kan worden gewag gemaakt van een aangeboren streven naar reputatie of prestige. Men wil van de anderen respect en bewondering genieten. Bovendien wil men dat zijn mening voor anderen belangrijk is.’

‘Wanneer men als een belangrijk persoon met sociaal gewaardeerde eigenschappen wordt bestempeld, geniet men in de community een hoge status. Een verschil in status kan dan ook bijzonder demoraliserend werken. Het doet pijn wanneer men zich door anderen niet of onvoldoende gewaardeerd voelt. Het gebrek aan status doet meer mensen pijn dan men in het algemeen blijkt te veronderstellen.’

Fysieke en mentale gezondheidsproblemen

‘Respect en bewondering hebben rechtstreeks te maken met het zelfbeeld, waarbij men door anderen hooggeacht wordt,’ zegt Cameron Anderson. ‘Onder meer religieuze leiders, zoals een pastoor of een rabbi, hebben in hun kerk of hun synagoge vaak een hogere status omdat er naar hen wordt opgekeken.’

De onderzoekers zeggen ook een duidelijk verband te hebben kunnen vaststellen tussen een lage sociale status en mogelijke gezondheidsproblemen.

Personen die persoonlijk, professioneel of sociaal met een gebrek aan respect worden geconfronteerd, blijken volgens Anderson immers een groter risico te lopen op chronische problemen zoals depressies, angstigheid en cardiovasculaire aandoeningen. ‘Die gezondheidsproblemen hebben mogelijk te maken met een gevoel geen controle te hebben,’ aldus de onderzoekers.

‘Het besef dat anderen een grotere invloed hebben op gezamenlijke beslissingen of meer opportuniteiten zullen krijgen om hun stem te laten horen horen, terwijl men zelf geen aandacht krijgt en zijn meningen worden genegeerd, kan een vernietigende impact hebben op de mentale en fysieke gezondheid.’

‘Er is wellicht sprake van een wederzijdse impact. Een slechte gezondheid zal immers de status in de groep doen afkalven, maar omgekeerd dreigt ook een lage status een impact te hebben op stress, zelfbeeld en geluk, wat vaak gelinkt wordt aan chronische gezondheidsproblemen. (mah)