Hoe het kaartenhuis genaamd FNG in elkaar zakte

De modeketen FNG zit in ontzettend diepe problemen. Het bedrijf boven Brantano sloot 2019 af met een verlies van 290 miljoen euro en een schuldenberg van 734 miljoen euro. En dan moest de coronacrisis nog beginnen. Analisten zien een faillissement naderen. ‘Of toch tenminste een stevige herstructurering.’

Niemand had het zien aankomen. In 2018 zag het plaatje van FNG er nog perfect uit. Een omzet van 512 miljoen euro en een nettowinst van 11,5 miljoen euro. Niets kon er misgaan.

Tot in 2019 alles als een kaartenhuisje in elkaar stuikte. Door twee overnames, van het Nederlandse Henkelman Schoenen en het Zweedse e-commercebedrijf Ellos, liep de schuldenberg op van 500 miljoen euro tot maar liefst 734 miljoen. En die is ongetwijfeld gestegen door de coronacrisis, maar over de impact daarvan heeft FNG nog niet gecommuniceerd.

Dure grap

Waarnemers stelden zich al vragen bij de overname van Ellos. Door een hele hoop ingewikkelde constructies werd dat een ongelooflijk dure grap. FNG moest honderden miljoen euro’s lenen bij banken en zette daarnaast nog eens voor 124 miljoen euro obligaties in de markt, wat de schuldenlast deed groeien tot 3,75 keer de ebitda, de omzet min de directe kosten zoals lonen en de indirecte kosten zoals huur, in 2018. Als de verhouding tussen schuld en ebitda te groot wordt, grijpt de bank in en wenkt het faillissement.

Bovendien had FNG een afspraak met de bank dat de rente op zijn obligatielening van 2012 met 1 procentpunt zou verhogen naar 8,75 procent als de schuld vier keer de ebitda bedroeg. Dat is nu zeker het geval, want in 2019 boekte FNG een ebitda-verlies van 6,6 miljoen euro. Het jaar daarvoor was er een winst van 55 miljoen euro.

Herziene cijfers

Die cijfers over 2018 moesten trouwens herzien worden na vragen van de beurswaakhond FSMA. De omzet bleek niet 512 miljoen euro te zijn, maar 472 miljoen. Dat is 8 procent minder. Analisten weten niet wat ze ermee moeten. ‘De cijfers zijn gewoon niet te vertrouwen’, zegt Robert Jan Vos van het Nederlandse beurshuis ABN Amro. ‘Dat ze anderhalf jaar na datum nog moeten herbekeken worden, is onbegrijpelijk.’

ABN Amro haalde vorig jaar nog ferm uit naar FNG omdat het niet genoeg communiceerde met beleggers, in het bijzonder over de overname van Ellos. ‘Ik heb het een beetje opgegeven om informatie te verkrijgen bij FNG’, zegt Vos. ‘Het haalt toch niet veel uit. En ondertussen, terwijl alle bedrijven al aan het kijken zijn naar het tweede kwartaal van 2020, hebben we van FNG nog maar de voorlopige cijfers voor 2019 gezien.’

De groep moest haar jaarverslag normaal gezien in april neerleggen, maar stuurde pas vorige donderdag een persbericht met voorlopige cijfers. Begin juli verschijnt het volledige jaarverslag. Vier maanden te laat dus. Over het eerste kwartaal van 2020 zijn er nog geen resultaten.

Afwaarderingen

Uit de voorlopige cijfers blijkt dat FNG een hele hoop merken heeft moeten afwaarderen. Merken als Concept Fashion en Henkelman toonden niet de groei die verwacht werd en zijn dus te duur betaald. En daarbovenop moest FNG 80 miljoen euro waardeverminderingen doorvoeren op goodwill. Dat is het bedrag dat bij een overname wordt betaald bovenop de verkoopprijs. Een ‘waardering van het merk’, zeg maar. In totaal kostten de afwaarderingen FNG net geen 200 miljoen euro.

‘Het is duidelijk dat de groep haar eigen verwachtingen voor de komende jaren fors heeft bijgesteld als je naar die afwaarderingen kijkt’, zegt Vos. FNG verwijst in zijn rapport ook zelf naar ‘de nieuwe plannen 2020-2024’ om de waardeverminderingen te verantwoorden. Wat die plannen concreet inhouden, is niet duidelijk. Het bedrijf werkt nog aan een toekomstplan.

Sterke man weg

Wat de plannen ook zijn, ze zullen door een nieuwe directie moeten uitgevoerd worden. Een maand geleden stapte CEO en sterkhouder Dieter Penninckx als een donderslag bij heldere hemel op, officieel om gezondheidsredenen. Penninckx was 17 jaar CEO van FNG en was de man van de overnames. De laatste twee overnames zijn hem fataal geworden.

Met Yves Pollé, die vreemd genoeg geen ervaring heeft in de retail, staat er een tijdelijke crisismanager aan het hoofd terwijl er een nieuwe CEO wordt gezocht. Het nieuwe management is niet al te vriendelijk voor hun voormalige CEO. ‘De grote focus op schaalvergroting heeft geleid tot grotere risico’s dan bij sectorgenoten, waaronder nieuwe merken die moeten geïntegreerd worden, het aangaan van risicovollere commerciële relaties en de sterke toename van de schuldgraad na de overname van Ellos’, klinkt het in het jaarverslag. ‘Daarenboven zijn er een aantal complexe en internationale transacties en structuren waarvan de onderliggende stukken ontbreken, onvolledig of onduidelijk zijn of de economische rationale onduidelijk is en die verder worden onderzocht.’ Dat is bedrijfslingo voor ‘het vorige management heeft er een knoeiboel van gemaakt’.

Faillissement of overname

Toen Penninckx opstapte en de omvang van de problemen bij FNG duidelijk werd, klonken er hier en daar al geluiden over een faillissement of overname. Een beursanalist van ING liet weten dat een kapitaalverhoging onvermijdelijk was om een faillissement af te wenden en een andere analist vond het logisch ‘dat een bedrijf als FNG, dat bijna al zijn marktwaarde heeft verloren, nu een overnameprooi is.’

‘Of het echt zo ver komt, kan ik op basis van wat ik nu weet niet inschatten, maar ik vraag me wel af of FNG nog genoeg cashflow gaat kunnen genereren om zijn schulden af te bouwen’, zegt Vos. ‘Maar om daarop te kunnen antwoorden zou ik tenminste de cijfers van het voorbije kwartaal moeten kennen.’

‘Ik verwacht wel dat er een stevige herstructurering zit aan te komen’, zegt Vos. ‘De kans is groot dat FNG een aantal onderdelen zal moeten verkopen, maar daar zullen geen hoofdprijzen meer voor betaald worden. Ik vraag me af hoe levensvatbaar het toekomstplan dan nog is. FNG heeft te snel te hard willen groeien en is voorbij gegaan aan heel wat restricties die een beursgenoteerd bedrijf heeft, zoals de verhouding tussen de schulden en de ebitda.’

Omzet omhoog dankzij overnames

Eén lichtpuntje in het jaarverslag: de omzet is 4 procent gestegen tot 490 miljoen euro, maar dat komt puur door de overname van Henkelman en Ellos. Zonder die overnames zou de verkoop met 5,3 procent in elkaar gezakt zijn. De overnames lijken dus een tweesnijdend zwaard: ze houden FNG boven water, maar tegelijk duwen ze de groep naar de afgrond. Het is een soort van piramidespel waarbij FNG alleen kan overleven door nog groter te worden. Hoe lang dat nog vol te houden is, is maar de vraag.

Ondertussen is het aandeel van FNG al een maand geschorst, nadat de beurswaakhond FSMA zich vragen stelde bij de jaarrekening van 2018. FNG is nog steeds niet met de vereiste antwoorden gekomen en dus wordt de handel in het aandeel nog niet hervat. Eén aandeel kost nu iets meer dan 3 euro en de totale beurswaarde bedraagt 42 miljoen. Dat is 80 procent minder dan begin dit jaar. De kans is groot dat daar nog veel meer afgaat eens de handel hervat wordt.

En dan zijn er ook nog problemen met de terugbetaling van obligaties. FNG heeft aan zijn obligatiehouders zeven maanden uitstel gevraagd om het schuldpapier terug te betalen. Donderdag keurde een deel van die obligatiehouders het plan al goed op een bijzondere algemene vergadering, eind deze maand volgen er nog twee vergaderingen.

Lees ook: Brantano-schip zwalpt: scenario’s van overname tot faillissement doen de ronde

Meer