‘De pandemie is een complex en multidimensionaal probleem. Maar de wereld zag het in het begin eerder als een probleem voor de gezondheidszorg.’ Dat zegt de Zambiaanse econome en schrijfster Dambisa Moyo. Ze werkte twee jaar lang voor de Wereldbank, acht jaar bij Goldman Sachs en heeft een doctoraat in Economie van de Universiteit van Oxford. Volgens haar faalde de aanpak op pandemie globaal op 3 fronten.

‘Indien de pandemie makkelijk te bekampen zou zijn geweest zouden we 9 maanden later niet allemaal thuis zitten, want daar heeft niemand voordeel bij’, zegt Moyo.  Om die complexiteit te illustreren gebruikt ze een quote van ex-president Barack Obama. Die zei ooit dat ‘wanneer een probleem mijn Inbox bereikt, de oplossing veelal erg complex is. Anders zou iemand anders het al hebben opgelost.’ 

Volgens Moyo faalde de originele globale aanpak tegen het coronavirus op 3 fronten:

1. De pandemie is een complex en multidimensionaal probleem

Maar de wereld zag het in het begin eerder als een probleem exclusief voor de gezondheidszorg. Bij de aanvang werd veelal beroep gedaan op gezondheidsexperts en wetenschappers om een strategie uit te stippelen. Eerder dan dat een ganse reeks mensen in de beslissingsneming werden uitgenodigd: economen, antropologen, sociologen…

2. De pandemie werd niet gepercipieerd als een probleem van lange duur

De Amerikaanse president Trump zei in april nog ‘dat het op een dag als bij wonder zou verdwijnen’. Maar de wereld was duidelijk niet voorbereid op een pandemie die zich in verschillende, opeenvolgende golven zou manifesteren en de wereld maanden, wellicht jaren in zijn greep zou houden.

De lessen van de Spaanse Griep (1918 – 1920) werden in de wind geslagen, omdat we ervan overtuigd waren dat technologie en onze wetenschappelijke kennis ons voor het meeste onheil zou behoeden. We waren ervan overtuigd dat ons snelle oplossingen zouden worden aangereikt.

9 maanden later blijft – ondanks het uitrollen van een vaccin en de daarmee gepaard gaande logistieke uitdagingen – in vele landen testen nog altijd een probleem. 

3. Iedereen doet zijn eigen zin

Covid-19 is een globaal probleem en toch doet elk land op zijn eentje wat het denkt dat best is. Unilateralisme vs. multilateralisme dus. Het gebrek aan coördinatie bevestigt enkel dat de deglobalisering wordt versneld. ‘We leven in een wereld waarvan mensen denken dat balkanisering de oplossing is’, zegt Moyo. Als gevolg daarvan telt Taiwan 7 coronadoden, vergeleken met 36.000 in de staat New York, ondanks dat beide een vergelijkbaar aantal inwoners tellen. Beste praktijken overnemen van wie beter doet, gebeurt onvoldoende.