Op het moment dat je je droombaan gevonden denkt te hebben, dan zal in de meeste gevallen alleen het sollicitatiegesprek nog als obstakel overwonnen dienen te worden. Het is dan ook zaak dat je dit gesprek niet verpest anders kun je het krijgen van deze baan immers nog op je buik schrijven. In dit gesprek kun je namelijk laten zien wat je in je mars hebt en bovendien de puntjes op de i zetten aangaande de punten die op je CV staan vermeld. Werkgever nemen vaak na lang wikken en wegen pas mensen in dienst en tijdens het sollicitatiegesprek kunnen ze beginnen met het kaf van het koren te scheiden. Eigenlijk begint de selectie dus al bij het opmaken van je CV waarbij je er rekening mee dient te houden dat je je van alle andere moet onderscheiden.

Wat als je verbaal minder vaardig bent dat in je vakgebied? 

Niet iedereen is even goed in het voeren van (sollicitatie)gesprekken, maar gelukkig is dit een vaardigheid die wel iedereen kan leren. Het enige dat daar voor nodig is, is een gezonde dosis praktijkervaring en doorzettingsvermogen. Door regelmatig een sollicitatiegesprek te hebben, of dit te oefenen, zullen de angst, de spanning en de nervositeit verdwijnen als sneeuw voor de zon. Je goed voorbereiden op een sollicitatiegesprek is dan ook van essentieel belang als je ervoor wilt zorgen dat je je kennis, ervaring en vaardigheden over kunt brengen aan de persoon aan de andere kant van de gesprekstafel. Zo zal het sollicitatieproces eerder uitlopen op de ontdekking van de dingen waar je absoluut in uitblinkt. Je hoeft dan ook minder gespannen te zijn en dat alles kun je al bereiken door alleen de nodige oefening en tijd te investeren. Hieronder hebben we een checklist voor je uitgeschreven die je kan helpen bij het stap voor stap onder de knie krijgen van de beste manier om een sollicitatiegesprek met goed gevolg te kunnen voeren.

Checklist: sollicitatie gesprek voorbereiden

Er zijn enkele dingen die je in gedachten dient te houden tijdens het volledige sollicitatieproces:

Blijf altijd jezelf maar verkopen jezelf wel op een goede manier

Een sollicitatiegesprek is een uitstekende manier om je vaardigheden te laten zien en jezelf als persoon te presenteren. Vaak is het echter lastig om jezelf te verkopen, en voelt het zelfs als opscheppen over je vaardigheden, maar het zal absoluut noodzakelijk zijn om te praten over de dingen die je hebt gedaan om je nieuwe werkgever een beeld te geven wat deze van je kan verwachten. Je hoeft niet te gaan pochen of met een waslijst aan vaardigheden voor de dag te komen, maar het is evenmin verstandig om belangrijke zaken met betrekking tot de beschikbare functie achterwege te laten.

De gesprekspartner bij het sollicitatiegesprek niet beschouwen als een tegenstander

Door de persoon, met wie je het sollicitatiegesprek voert, niet als een vijand te beschouwen, kom je vaak veel verder dan wanneer je ervan uitgaat dat hij, of zij, je probeert verleiden tot het zeggen van verkeerde dingen en je dan af te branden. Deze persoon zal immers proberen om erachter te komen welke kandidaat het meest geschikt is voor de beschikbare baan en tevens het beste past binnen de bedrijfscultuur. Uiteraard hoef je deze persoon ook weer niet te gaan behandelen als je beste vriend, maar door vriendelijk te zijn en een goede verstandhouding op te bouwen, zul je meer kans hebben dat ze hun oog op jou laten vallen.

De man, of vrouw, die het sollicitatiegesprek met je voert, zal een bepaalde klik met je moeten hebben. Deze klik is doorgaans net zo belangrijk als kwalificaties die je hebt omdat je mogelijke elke dag met elkaar te maken zult krijgen als je wordt aangenomen. Je bent immers geen robot en zult dan ook een bepaalde dosis plezier in je werk moeten kunnen leggen. Voor je werkgever zul je dan immers niet alleen een gedreven medewerker zijn, maar ook een uitstekende aanvulling op het bestaande team. Deze positie zal echter onmogelijk zijn als je je gesprekpartner tijdens het sollicitatiegesprek al gaat beschouwen als een vijand.

Stel zelf ook vragen over het bedrijf

In de regel solliciteer je niet voor een functie waar je een hekel aan hebt. Dit gebeurt alleen als je echt geen andere keuze hebt en gewoonweg geld nodig hebt voor je levensonderhoud en de betaling van je rekeningen. Wanneer je echter meer mogelijkheden hebt, kun je je veroorloven om wat kritischer te zijn. Je kunt in dat geval je potentiële werkgever ook een aantal belangrijke vragen stellen om erachter te komen wat je te wachten zal staan als je wordt aangenomen. Ook de werkgever zal dan moeten laten zien wat ze je te bieden en bovendien kun je op deze manier aantonen dat je werkelijk geïnteresseerd bent in de baan, maar ook in het bedrijf op zich.

Wees jezelf, maar laat het beste van jezelf de overhand houden

Soms denk je te weten wat de gesprekspartner tijdens een sollicitatiegesprek van je wil en bovendien zou je zelf ook graag de baan in de wacht slepen. De verleiding zal in dat geval dus groot zijn om je voor te doen als de persoon waar de potentiële werkgever op zit te wachten terwijl je dat eigenlijk niet bent. Dit is absoluut af te raden, beter laat je het beste van jezelf zien zodat het bedrijf je alleen in zal huren als je ook echt de persoon bent die het zoekt zonder dat je je anders voordoet.

Vertel je persoonlijk verhaal

Je loopbaan zal een zeker verhaal vertellen en om die reden is het zaak om goed een beschrijving te kunnen geven van de verschillende mijlpalen in je leven en je carrière, maar eveneens de vaardigheden waar je over beschikt kunnen benoemen. Mensen hebben namelijk de neiging om eerder verhalen te onthouden dan een opsomming van een heleboel feiten en cijfers. Het is dan ook essentieel dat je je werkzaamheden kunt verweven in een levensverhaal dat je gesprekpartner tijdens het sollicitatiegesprek gemakkelijk op kan nemen en onthouden.

Richt je aandacht op wat belangrijk is: jijzelf

Tijdens een sollicitatiegesprek, zal een werkgever erachter proberen te komen welke kandidaat het meest geschikt is voor deze functie en zo de openstaande vacature op kan vullen. Hoewel zaken als de formulering van je antwoorden en je kapsel belangrijk zijn, zullen deze toch ondergeschikt zijn aan vaardigheden waarover je beschikt, je werkervaring en je omgang met anderen. Door deze dingen te bandrukken, kun je dan ook gemakkelijk laten zien dat je de beste kandidaat bent. Wanneer je aan het ideale plaatje voldoet, zal je kleding en je haardracht vaak een ondergeschikte rol vervullen. Dit betekent echter niet dat je in een oud T-shirt en een gescheurde spijkerbroek voor de dag kunt komen omdat je daarmee je professionaliteit in twijfel zult trekken. Een werkgever zou je dan zelfs direct van de lijst met beste kandidaten af kunnen strepen. Maar ook mensen die geobsedeerd zijn door hun kleding zullen echter ook meest niet op deze lijst belanden.

Je gesprekspartner is niet altijd goed in het voeren van gesprekken

Helaas zijn een heleboel mensen, die sollicitatiegesprekken voeren, vaak niet goed in het voeren van een dergelijk gesprek. Het voeren van sollicitatiegesprekken is dan gewoon niet één van hun belangrijkste competenties. Iemand die werkzaam is op de afdeling HR zal wel vaker sollicitatiegesprekken voeren, maar wanneer je iemand van de technische dienst tegenover je krijgt dan weet je bijna zeker dat hij, of zij, dit soort gesprekken maar sporadisch zal voeren.

Zorg voor een goede nachtrust

Als je fris en fruitig aan een sollicitatiegesprek kunt beginnen, kun je scherper en kritischer voor de dag komen. De avond voordat je een sollicitatiegesprek moet voeren, is het dan ook niet verstandig om laat je bed in te stappen. Alleen zo kun je voorkomen dat je gesprekpartner direct al je eigenaardigheden zal ontdekken en je daarop af zal rekenen. 

Zorg voor een professioneel ogende profielfoto

Uiteraard hoef je geen profielfoto te laten maken door een beroepsfotograaf, maar probeer wel om een foto te gebruiken waar je je hoofd tot aan je sleutelbeen opstaat. Door een blouse of een polo te dragen, kun je ervoor zorgen dat je de aandacht trekt, zeker als je poseert voor een neutrale achtergrond. Deze profielfoto kun je met een gerust hart op al je social media accounts gebruiken zonde je zorgen te maken over de indruk die je maakt bij een potentiële werkgever.

Werk je profiel regelmatig bij

Je profiel op social media kun je het beste kort, positief en gericht houden op de persoon die je beroepsmatig bent. Verder is het verstandig om altijd de spellings- en grammaticacontrole te gebruiken voordat je een tekst op social miedia plaatst. Wanneer je twijfelt, kun je er bovendien beter voor kiezen om (voorlopig) helemaal geen tekst te plaatsen.

Google je eigen naam.

Als je wilt weten wat een potentiële werkgever te zien krijgt als je naam in een zoekmachine, zoals Google, in wordt gegeven, dan dien je dit eerst zelf uit te proberen. In de regel krijg je dan alle foto’s en/ of statusupdates te zien. Wanneer je zaken tegenkomt waarvan je denkt dat een potentiële werkgever zou kunnen terugdeinzen, dan doe je er zeker goed aan om je social media aan te passen.

Verwijder bepaalde foto’s van social media

Verwijder de foto’s van social media waarvan je liever niet wilt dat een werkgever deze te zien krijgt. Je wilt immers niet dat je werkgever een verkeerd beeld van je gaat vormen, bijvoorbeeld doordat je in een gekke bui jezelf hebt omringd met alle lege bierflessen die in huis te vinden waren.

Scherm social media af

Een werkgever die naar jou op zoek gaat op social media zal kijken naar persoonlijke foto’s en status updates op het moment dat je een openbaar profiel gebruikt. Een werkgever zal je echter nooit vragen om dit profiel openbaar te maken als het privé staat. Je doet er dan ook goed aan om social media zoveel mogelijk af te schermen voor mensen die je niet zelf als vriend of volger toe hebt gevoegd.

Houd je LinkedIn-profiel up to date

Zorg er altijd voor dat je LinkedIn-profiel overeenkomt met je CV. Potentiële werkgevers en banenscouts maken namelijk vaak gebruik van LinkedIn zodat je meer kans hebt op een baan als je het profiel regelmatig bijwerkt.

Wed niet op één paard 

Het vinden van een baan kun je wel een beetje vergelijken met dating en je dient je niet alleen te beperken tot één baan. Dit betekent echter wel dat je voor bepaalde banen over- of ondergekwalificeerd zult zijn voordat je uiteindelijk leuk werk vindt. Dit betekent eveneens dat je veel zal worden afgewezen, maar ook dat is heel normaal. Ook het feit dat je om de meest uiteenlopende reden afgewezen kunt worden, waarvan er zelfs een heleboel niets te maken hebben met jou als persoon, zul je op de koop toe moeten nemen. Je zult dus niet altijd als slecht worden gezien als je niet terug wordt gebeld. Door zelf actief te zijn en initiatief te durven nemen, zullen je kansen op een baan echter fors toenemen.

Leg contact met een medewerker

De meerderheid van de open vacatures worden opgevuld door kandidaten die al iemand kende bij een bepaalde werkgever. Om die reden is goed netwerken dan ook van cruciaal belang en kun je gemakkelijker boven aan de lijst met meest geschikte kandidaten belanden.

Win gegevens in door een informatief gesprek te voeren

Indien je vooraf geen informatie over een bepaald bedrijf kunt vinden, dan kun je een informatief gesprek voeren met één van de medewerkers binnen je netwerk. Een informatief gesprek is dus geen sollicitatiegesprek, het is wel een gesprek waarin je een werknemer om meer informatie vraagt onder andere ten aanzien van de mogelijkheden op het gebied van -carrièremogelijkheden, het leren van de benodigde vaardigheden om op een hoog niveau te kunnen presteren en de sfeer binnen het bedrijf. In dit gesprek kun je echter wel je eigen kennis en vaardigheden al naar voren brengen die mogelijk kunnen passen bepaalde functie binnen het bedrijf.

Maak kennis met de personeelsmanager

Zodra je een baan op het oog hebt, zul je zeker te maken gaan krijgen met de personeelsmanager. Je doet er dan ook goed aan om met deze persoon in contact te komen op LinkedIn en jezelf vervolgens voor te stellen. Het is nog beter als je de personeelsmanager persoonlijk kunt ontmoeten en hem, of haar, de hand te schudden en een blijvende indruk achter te laten. Bovendien toon je zo het nodige initiatief en belangstelling.

Pas je CV aan voor een bepaalde functie

Het is wellicht het meest eenvoudig om steeds je standaard CV op te sturen naar elke potentiële werkgever. Maar je kunt natuurlijk er ook voor zorgen dat je CV extra opvalt doordat deze af is gestemd op een bepaalde functie, bijvoorbeeld door te wijzen op je verschillende vakgebieden. Dit kun je onder meer doen door het verwijderen van irrelevante vaardigheden, het uitbreiden van bepaalde beschrijvingen voor relevante functies en andere aspecten die je de juiste kandidaat kunnen maken. Je kunt je CV onderbrengen in een aantal categorieën door te proberen om het jargon en het taalgebruik uit de functieomschrijving te spiegelen.

Plan sollicitatiegesprekken altijd in op dinsdag om 10.30 uur

Uit onderzoek is aan het licht gekomen dat de beste tijd voor het voeren van een sollicitatiegesprek dinsdag om 10:30 uur is. Zowel maandag als vrijdag is daarentegen juist slecht omdat mensen deze dagen gebruiken om bij te komen van het weekend of om de week af te sluiten. Ook het begin van de dag en tijdstippen aan het einde van een werkdag kun je beter vermijden als je een sollicitatiegesprek gaat voeren. Dit geldt ook voor een sollicitatiegesprek vlak voor de lunch omdat mensen zich dan hongerig voelen en ongeduldiger kunnen reageren. Halverwege de ochtend, rond 10.30 uur, of halverwege de middag, is echter een ideaal moment om jezelf als meest geschikte kandidaat te presenteren aan een potentiële werkgever.

Je eerste sollicitatiegesprek

Het voelt wellicht in de meeste gevallen anders, maar in de praktijk is een sollicitatiegesprek het eerste moment waarop je in contact komt met je potentiële werkgever waarbij je deze begroet, je CV overhandigt en samen een gesprek voert. Door op dit ogenblik indruk te maken, zal de kans dat je CV onder op de stapel belandt een stuk kleiner zijn. Wanneer je namelijk op een positieve manier wordt herinnerd, dan zal een werkgever veel eerder geneigd zijn je hoger op diens voorkeurenlijst te plaatsen. Dit betekent weliswaar geen speciale behandeling, maar aan door bovenop de stapel te liggen, zal je kans op een baan wel worden vergroot. Je doet dit onder andere door:

Onderzoek doen voordat je naar een banenbeurs gaat

Wanneer je vooraf weet welke werkgevers een banenbeurs bijwonen, kun je degenen vinden die het beste bij je passen en de bedrijven kiezen die de meeste banen beschikbaar hebben die aansluiten bij je kennis en vaardigheden. Door hier vervolgens een prioriteitenlijstje van te maken, kun je aan het begin van de beurs (als je nog fris en fruitig bent) langs hun stands gaan. Voor werkgever telt bovendien dat ze de eerste personen die op een dag zich aandienen vaak beter in het geheugen blijven hangen, dan aan het einde van een zware beursdag.

Voorbereid zijn op een screeninggesprek

Als alles heel goed verloopt, kan een medewerker je al als één van de geschikte kandidaten zien en  je een aantal screeningvragen voorleggen (zoals doorgaans ook gebeurt tijdens een telefoongesprek. Je bent dan al op de juiste weg omdat je op weet te vallen tussen alle andere personen die hun interesse hebben laten blijken. Door goed voorbereid te zijn op dit soort gesprekken kun je deze voorsprong echter langer vasthouden en de kans op een baan vergroten.

Wacht niet in de rij

Probeer op een banenbeurs de stands met lange wachtrijen te vermijden zodat je je tijd kunt besteden aan effectieve gesprekken in plaats van deze te verdoen met wachten. Tijdens het wachten kun je immers geen indruk krijgen, en dus meer leren, van een bedrijf. Wanneer de dag ten einde loopt, of als je één van de laatste bedrijven bezoek van je prioriteitenlijstje, dan is wachten echter is geen enkel probleem.

Voldoende CV’s en andere ondersteunende documenten

Door voldoende exemplaren van je CV (en eventuele andere documenten die je kennis en vaardigheden kunnen ondersteunen) in een tas te stoppen voordat je naar een banenbeurs vertrekt, zul je hier zeker niet op misgrijpen. Ook een pen en papier zijn altijd handig om mee te nemen zodat je notities kunt maken als dat nodig is. Het is echter uit den boze om met een stapel papieren rond te lopen op een banenbeurs.

Verzamel visitekaartjes van iedere gesprekspartner

Visitekaartjes zijn een soort herinneringen aan de personen die je hebt ontmoet. Bovendien kunnen deze je alle gegevens verstrekken die nodig zijn om contact met hen op te nemen. Na het gesprek kun je wat notities maken op de achterzijde van het kaartje, zoals details die je wilt onthouden. Zeker tegen het einde van een banenbeurs heb je een heleboel mensen ontmoet en zal het lastig zijn om nog alles en iedereen duidelijk voor de geest te halen. De visitekaartjes en je aantekeningen zullen daar echter prima bij kunnen helpen.

Bedanken aan het eind van de dag

Wanneer je iemand al vroeg op een dag hebt gesproken, dan is het goed om aan het einde deze persoon nog even te bedanken (net zoals je een bedankbriefje zou schrijven na een (sollicitatie)gesprek. Je stelt je dan opnieuw voor en bedank de persoon voor diens tijd en de mogelijkheid om meer over het bedrijf te weten te komen. Op die manier zul je op een positieve manier in het geheugen achterblijven.

Oefenen van sollicitatiegesprekken

Wanneer je weet waar je op moet letten tijdens een sollicitatiegesprek, dan dien je deze kennis nog in de praktijk te brengen. Je kunt nu je sollicitatieskills gaan oefenen voor een spiegel of, beter nog, jezelf beoordelen aan de hand van gemaakte videobeelden. Hierbij let je onder andere op je lichaamstaal, je lichaamshouding en de woorden die je gebruikt om dingen uit te leggen. Verder dien je erop te letten dat je niet te veel stiltes laat vallen of stopwoordjes, zoals euh, gebruikt. Alleen door jezelf bezig te zien, kun je beter te worden in het voeren van een sollicitatiegesprek.

Zie ook: productieve gewoontes die je zelf kan aanleren. 

Vraag iemand om feedback.

Wellicht dat je je een beetje ongemakkelijk zult voelen, maar de videobeelden laten beoordelen door iemand anders kan je werkelijk helpen om een goed beeld te krijgen van jezelf tijdens het voeren van een sollicitatiegesprek. Vraag deze persoon wel om eerlijk te zijn en je te wijzen op elk mogelijk verbeterpunt. Als je minpunten immers niet kent, kun je deze ook niet verbeteren.

Oefen een sollicitatiegesprek met een goede vriend

Door samen met iemand een sollicitatiegesprek, aan de hand van verschillende scenario’s, te oefenen, kun je een echt sollicitatiegesprek nabootsen. Je kleedt je voor dit gesprek ook zoals je op een echt sollicitatiegesprek zou verschijnen en handel verder het gesprek af zoals je eveneens zou doen bij een echte sollicitatie. Vaak zul je gelukkig minder zenuwachtig zijn, omdat je een bekende tegenover je hebt, maar een dergelijke oefening zal je absoluut helpen om na te denken over de werkelijke gang van zaken en de vragen die je kunt verwachten. Samen met je vriend kun je tenslotte diens feedback bespreken en je verder voorbereiden op het echte werk.

Ken je CV uit je hoofd

Het is erg slordig als blijkt dat je, tijdens een sollicitatiegesprek, niet de inhoud van je CV kent. Wanneer dit echter wel het geval is, kun je met een gerust hart aan een sollicitatiegesprek deel gaan nemen.

Maak een zogenaamde elevatorpitch.

Een elevatorpitch is een korte, (ongeveer 30-seconden durende) beschrijving van je persoon, wat je passies zijn en waarom je geïnteresseerd bent in de aangeboden baan. De meeste sollicitatiegesprekken zullen beginnen met de vraag om jezelf voor te stellen. Op dit moment kun je prima je elevatorpitch gebruiken zodat je gesprekpartner direct een beeld kan vormen wie er voor hem, of haar, plaats heeft genomen.

Ken je gespreksonderwerpen

Gespreksonderwerpen zijn ideeën waar je over in gesprek wilt gaan en waar je dus het sollicitatiegesprek naartoe moet dirigeren. Hierbij kun je denken aan vaardigheden die van toepassing zijn, zaken waar je in uitblinkt of gewoon een ander belangrijk aspect waar je zeker niet aan voorbij wilt gaan. Door tijdig deze gesprekonderwerpen vast te stellen, voorkom je dat je na een sollicitatiegesprek erachter komt dat je iets belangrijks niet ter sprake hebt gebracht en wellicht daardoor de baan misloopt.

Beantwoorden van vragen tijdens een sollicitatiegesprek

Er zijn werkgevers die tijdens een sollicitatiegesprek je zullen vragen om in verhaalvorm op hun vragen te beantwoorden. Hierbij wordt vaak gebruikgemaakt van de zogeheten STAR-methode. Elke letter heeft hierbij een eigen betekenis, te weten:

• Situatie: je vertelt hierbij je achtergrondverhaal en gebruikt daarbij als uitgangspunten wie, wat, waar en wanneer.
• Taak: Wat verwacht je te gaan doen?
• Acties: Wat deed je eigenlijk in het verleden?
• Resultaten: Wat was het eindresultaat *inclusief concrete meetbare resultaten als deze beschikbaar zijn).

Binnen deze methode kun je prima uitleggen hoe je iedere uitdaging hebt weten te overwinnen, maar ook een beeld te schetsen van een bepaalde tijd in je leven.

Probeer de gesprektechnieken van een bedrijf te achterhalen

Als je een sollicitatiegesprek verwacht bij een groot bedrijf, en dan in het bijzonder een technisch bedrijf, dan vind je meestal wel een aantal blogs met uitleg over hun rekruteringsproces. Verder kun je naar de werkwijze van bedrijven zoeken door een zoekmachine, zoals Google, te gebruiken. Soms heb je geluk en kun je heel het sollicitatieproces vinden in slechts één blog of zal het bedrijf zelf je hierover informatie geven.

Denk in trefwoorden en niet in volledige antwoorden

Je voorbereiding op een sollicitatiegesprek is er vooral op gericht om je verhaal kort en bondig te vertellen en duidelijke antwoorden te geven, maar dus niet om dit alles uit je hoofd te leren. Je kunt dan ook beter je gesprekonderwerpen en antwoorden als trefwoorden onthouden in plaats van in volledige zinnen. In dit laatste geval zul je immers geneigd zijn om je antwoorden te gaan opzeggen waardoor je gesprekspartner je kan gaan negeren. Ook kun je hierdoor ongeloofwaardig overkomen. Trefwoorden gebruiken zal er daarentegen voor zorgen dat je alles gemakkelijk kunt onthouden en je natuurlijker overkomt.

Stel je positief op

Niemand houdt er van negatieve personen, of van mensen die kwaad van andere bedrijven spreken. Wanneer je dan ook wordt gevraagd hoe je erin slaagt om een conflict of probleem op te lossen, dan moet je altijd vermijden om anderen in een kwaad daglicht te stellen en de nadruk te leggen om de positieve kanten en het eindresultaat. Zodra je negatieve dingen tegen mocht komen, kun je deze beter buiten beschouwing laten.

Let op je lichaamstaal

Non-verbale communicatie is erg belangrijk tijdens sollicitatiegesprekken omdat deze signalen zullen worden gebruikt om te beslissingen over jou als persoon. Om die reden wordt dan ook vaak aangeraden extra aandacht te besteden aan je uiterlijk, maar voor de rest zal je gesprekpartner ook veel af kunnen lezen van je lichaamstaal. Hieronder hebben we een aantal adviezen voor je opgesomd die je absoluut in gedachten moet houden ten aanzien van je lichaamstaal:

Maak en houd oogcontact.

Oogcontact wordt sterk in verband gebracht met aspecten zoals eerlijkheid en vertrouwen. Mensen hebben dan ook vaak moeite met het maken van oogcontact als ze een leugen vertellen. Je zou kunnen stellen dat 60 tot 70 procent oogcontact het meest ideaal is tijdens een sollicitatiegesprek Je hoeft dus niet te staren naar je gesprekspartner, maar ook niet constant je blik alleen op de vloer te richten. Als je het lastig vindt om oogcontact te houden, dan kun je je blik richten op verschillende delen van het gezicht van je gesprekpartner zodat dit minder opvalt. Wanneer je met meerdere mensen een sollicitatiegesprek voert, dan moet je ervoor zorgen om oogcontact te maken met elke afzonderlijke persoon en zo voor iedereen je respect te tonen.

Spiegel de lichaamstaal van je gesprekspartner

Je kunt meestal op een geweldige, maar vaak ook onbewuste, manier om vertrouwen op te bouwen met je gesprekspartner wanneer je probeert om hun lichaamstaal te spiegelen. Zo zal een glimlach vaak een erg positief effect hebben op je gesprekpartner(s).

Probeer heel het sollicitatiegesprek een goede houding aan te nemen

Je houding dient heel het sollicitatiegesprek goed te zijn zodat je dus niet opeens te ver naar voren gaat leunen. De beste manier om dit te doen is om goed op een stoel te gaan zitten met je rug tegen de leuning.

Houd je handen in bedwang

Het is geen probleem om tijdens een sollicitatiegesprek handgebaren te gebruiken, maar houd je handen echter wel altijd boven tafel en onder je sleutelbeen. Je handen verborgen houden of juist aan je gezicht of haren te gaan zitten friemelen is echter uit den boze.

Kom zo natuurlijk mogelijk over

Om zo natuurlijk mogelijk over te komen tijdens een sollicitatiegesprek dien je te voorkomen dat je een checklist af gaat werken.

Voorbereiding van een sollicitatiegesprek bij een specifiek bedrijf

Zodra je uitgenodigd bent voor een sollicitatiegesprek bij een bepaald bedrijf kun  je je prima voor gaan bereiden. Hierbij kun je de volgende adviezen vast en zeker goed gebruiken.

Bestudeer het bedrijf zoveel als mogelijk is

Door in je achterhoofd te houden dat een sollicitatiegesprek de manier is om jezelf te presenteren en te laten zien dat je serieus geïnteresseerd bent, zul je je dienen te gedragen als een serieuze kandidaat. Je kunt dit doen door onderzoek te verrichten naar het specifieke bedrijf op alle vlakken waar je informatie kunt vinden, zoals de bedrijfsgeschiedenis, de cultuur binnen de organisatie en de recente activiteiten. Je zou bijvoorbeeld het openbaar jaarverslag van het bedrijf en alle recente nieuwsberichten om meer kennis te vergaren en dus gerichte vragen te kunnen stellen en beantwoorden tijdens het sollicitatiegesprek.

Vergaar informatie over je gesprekspartner

Door tools zoals LinkedIn te gebruiken, kun je veel te weten komen over de persoon die het sollicitatiegesprek met je zal voeren en bijvoorbeeld nagaan of jullie bepaalde raakvlakken hebben. Deze persoon kan immers een toekomstige collega van je worden zodat alle extra informatie over hem, of haar, in je voordeel kan werken.

Maak een eigen referentielijst

In elk sollicitatiegesprek zal worden gevraagd om referenties en dus kun je beter van te voren een degelijke lijst opstellen van personen die, uiteraard met hun toestemming, kunnen worden opgeroepen om als referentie te dienen. Wanneer je nog in dienst bent bij een werkgever, dan kan een vermelding op deze lijst soms een eventuele terugkeer naar je huidige werkplek tegenwerken, zelfs als je werkgever een goede vriend van je is.

Het correct beantwoorden van vragen

De meeste mensen die voor een sollicitatiegesprek uitgenodigd worden, hebben geen training gehad om anderen op een juiste manier te woord te staan. Om die reden hebben we hieronder een aantal handige tips op een rijtje gezet die je hierbij van dienst kunnen zijn.

Antwoord niet meer dan nodig

Bij het beantwoorden van een vraag is het zaak om niet meer te zeggen dan waar je gesprekspartner om heeft gevraagd. Alleen als je een bepaald punt ter discussie wilt brengen, is dit verstandig, bijvoorbeeld als er iets is waar je je zorgen over maakt zoals een mogelijke inkomstendaling na de aanvaardig van de baan. Doe dit echter altijd op een positieve en rustige manier zodat je je gesprekpartner niet voor het hoofd stoot.

Een antwoord niet weten is niet erg

Soms krijg je tijdens een sollicitatiegesprek een vraag waar je het antwoord niet op weet. Het is echter geen enkel probleem om te zeggen dat je iets niet weet en dat je wel na wilt zoeken wat het antwoord is om dit op een later tijdstip aan je gesprekspartner door te geven.

Raak niet verstrikt in een netwerk van details

Bij het vertellen van een verhaal aan de hand van de eerder genoemde STAR-methode, wil je wellicht zoveel mogelijk details geven. Hierbij moet je je echter bedenken dat antwoorden waarin veel cijfers zijn verwerkt niet altijd geloofwaardig overkomen. Wanneer je deze cijfers nodig denkt te hebben, dan doe je er bovendien verstandig aan om deze op papier te zetten als geheugensteuntje. Soms is het echter beter om niet te veel in detail te treden, en dus de kans te lopen op het maken van onnodige fouten.

Het voeren van een screeningsgesprek

Een screeningsgesprek is eigenlijk niet anders dan een eerste gesprek dat je van persoon tot persoon hebt met een bepaalde werkgever. Tijdens dit gesprek zal worden bekeken of je wel de juiste kwalificaties hebt voor een bepaalde baan. Soms heb je een dergelijk gesprek met een zogenaamde banenscout, en dus niet met een werkgever of een personeelsmanager zelf. Voor een dergelijk screeningsgesprek is het zaak om je CV up-to-date is en je vaardigheden overeenkomen met de behoefte van het bedrijf. Voordat er een persoonlijk gesprek volgt, doe je er dan ook absoluut verstandig aan om al je zaakjes op dit gebied in orde te hebben.

Persoonlijke verzorging is essentieel

Het klinkt wellicht vreemd, maar de wijze waarop je je kleedt, zal je in de juiste stemming brengen voor een sollicitatiegesprek Door je goed te kleden, zul je je immers zekerder voelen zelfs als je gesprekspartner je niet kan zien. Deze persoon zal dan, bijvoorbeeld tijdens een telefoongesprek, kunnen voelen dat je vertouwen hebt in jezelf.

Een glas water voor een droge keel

Op het moment dat je een telefoongesprek voert, dan kun je met een gerust hart een glas water in de buurt zetten voor het geval je een droge mond krijgt. Uiteraard dien je dit niet luidruchtig op te gaan slurpen want dan zou dit juist een averechts effect kunnen hebben op het beeld dat je gesprekspartner van je heeft.

Maak een spiekbriefje, maar geen volledig script

Een telefoongesprek kan je wellicht in de verleiding brengen om een spiekbriefje met veelgestelde vragen en antwoorden te gaan gebruiken. Wanneer je een dergelijk briefje maakt, dan moet je er wel voor zorgen dat het alleen trefwoorden bevat en geen script is. Je wilt immers op een natuurlijke manier de gestelde vragen beantwoorden. Het gebruik van een script zal dan ook meestal direct opvallen.

Kies een geschikte omgeving

Zorg ervoor dat je in een rustige omgeving, zonder storende geluiden, een telefoongesprek kunt voeren en maak geen gebruik van de luidspreker op je telefoon. Een luidspreker zal immers te veel omgevingsgeluid en echo’s ;aten horen. Bovendien kun je dan niet altijd duidelijk verstaanbaar zijn voor je gesprekspartner. Het is dus niet verstandig, en evenmin erg veilig, om een dergelijk telefoongesprek te voeren terwijl je in je auto rijdt.

Screeningsgesprek met een videoverbinding

Bij het voeren van een screeningsgesprek door middel van een videoverbinding, zoals Skype, gelden eigenlijk dezelfde regels als voor een soortgelijk telefoongesprek. Daarnaast zijn er nog een aantal andere zaken waar je op dient te letten, zoals:

Voeg het contact direct toe

Het contact direct aan je lijst toevoegen zorgt ervoor dat er zich geen problemen voor kunnen doen zodra het tijd is geworden om het gesprek te starten. Bovendien kun je zo de verbindingssnelheid van tevoren testen.

Controleer je microfoon en camera.

Ruim voordat het sollicitatiegesprek plaats gaat vinden, dien je je camera en microfoon te testen door bijvoorbeeld contact te zoeken met de Skype testoproep. Je bent dan immers meestal nog in staat om eventuele problemen te verhelpen. Door deze aspecten nogmaals te controleren (ongeveer een half uur voor de aanvang van het gesprek) zal ervoor zorgen dat je helemaal klaar bent voor het sollicitatiegesprek.

Zorg voor een stabiele en sterke internetverbinding.

Je kunt alleen een normaal telefoongesprek voeren als je verbinding minimaal 100 kbps tot je beschikking hebt. Wanneer je echter een videogesprek wilt voeren, dan zul je zelfs 300 kbps nodig hebben, maar 500 kbps zal echter stabieler zijn en een hogere kwaliteit bieden. Bij Skype kun je de verbinding tussen jou en je gesprekspartner testen zodat je altijd de juiste snelheid hebt en niet voor vervelende verrassingen komt te staan.

Zorg voor een goedogend Skype-profiel.

Als het mogelijk is, moet je een profielfoto kiezen die je hoofd op een professionele manier in beeld brengt. De foto hoeft overigens niet door een echte fotograaf te zijn gemaakt, maar dat wil niet zeggen dat je elke willekeurige foto van een leuk feest hiervoor kunt gebruiken. Een foto waar je zakelijk- of meer gekleed bent zal dan ook beter werken. Bij een normaal telefoongesprek zal deze foto namelijk gedurende het volledige gesprek in beeld zijn en bij een videogesprek zal je gesprekspartner het beeld te zien krijgen als er verbinding wordt gemaakt.

Controleer de achtergrond.

Zorg ervoor dat de achtergrond tijdens een videogesprek neutraal en vrij afleidingsmateriaal is. Als het mogelijk is, kies je voor een achtergrond in een neutrale kleur of een (vooraf op de inhoud gecheckte) boekenkast.

Blijf oogcontact houden met de camera.

De camera zal in de regel niet in het midden van het scherm zitten, op de plaats dus waar zich het gezicht van je gesprekpartner zal bevinden, dus zul je van tevoren erachter moeten komen waar camera zich precies bevindt. Op die manier kun je immers oogcontact houden en lijkt het voor je gesprekspartner alsof je je blik op hem, of haar, hebt gericht. Het is misschien even wennen in het begin, maar zodra een beetje hiermee hebt geoefend, zul je er al snel bedreven in raken. Tijdens het gesprek moet je er bovendien voor zorgen dat alleen je hoofd en romp zichtbaar zullen zijn.

Vermijd het gebruik van een spiekbriefje.

Tijdens een telefoongesprek kun je prima gebruikmaken van een spiekbriefje omdat je gesprekspartner dit toch niet kan zien. Wanneer je echter een videogesprek voert, zal een dergelijk hulpmiddel uit den boze zijn omdat je dan niet constant oogcontact kunt houden, maar ook omdat je dan al snel geneigd zult zijn om dingen overduidelijk af te lezen van het briefje.

Houd jezelf in de gaten tijdens het videogesprek

Door jezelf in de gaten te houden tijdens een videogesprek kun je ervoor zorgen dat je recht blijft zitten en duidelijk in beeld blijft. Je wilt namelijk niet dat je gesprekspartner een zwevend hoofd te zien krijgt of zo dichtbij komen dat alleen een deel van je gezicht zichtbaar zal zijn. Door hierin de juiste middenweg te vinden, zul je er niet alleen veel meer ontspannen uitzien en zul je er niet uitzien als een willekeurig gekozen avatar.

Een aantal algemene tips

Voor, tijdens of na een sollicitatiegesprek kun je voor verrassende situaties komen te staan. Het is dan ook handig om van tevoren na te denken hoe je in bepaalde gevallen het beste kunt reageren of handelen. Met onderstaande tips kun je jezelf op een aantal veel voorkomende situaties voorbereiden.

Lees ook: Zelfstandig worden voor minder dan 1000 euro?

Zorg dat je op tijd bent

Bij voorkeur zorg je ervoor dat je een beetje te vroeg bent, ongeveer een kwartier is hierbij heel normaal, zodat je bij een eventueel oponthoud in het verkeer niet direct in tijdnood komt. Voorkom echter dat je belachelijk vroeg ten tonele verschijnt omdat je dan als erg onzeker te boek kunt komen te staan bij een potentiële werkgever.

Ga gepast gekleed

Op het moment dat je niet zeker weet hoe je je moet kleden, dan neem je beter het zekere voor het onzekere en kies je ervoor om goed gekleed voor de dag te komen. Als je echter solliciteert bij een bedrijf waar iedereen verschijnt in een spijkerbroek en een T-shirt, dan zal een sollicitatiegesprek voeren in een kostuum je niet diskwalificeren als je een sterke kandidaat bent. Maar wanneer een bedrijf van je verwacht een pak te dragen terwijl je in een spijkerbroek en een T-shirt op komt dagen, dan zul je als snel af worden gespiegeld als niet professioneel.

Zorg voor benodigde documenten en schrijfgerei

Zorg ervoor dat je tijdens een sollicitatiegesprek notities kunt maken en dat je meerdere exemplaren van je CV, samen een lijst met relevante referenties, bij je hebt. Het kan namelijk gebeuren dat gesprekspartner je CV niet voor handen heeft zodat een extra exemplaar in je voordeel kan werken. Hetzelfde geldt voor referenties, op het ogenblik dat je wordt gevraagd om deze te overleggen, kun je gewoon de lijst overhandigen.

Vergeet je persoonlijke hygiëne niet

Om te voorkomen dat je gesprekspartner afgeleid zal worden, dien je ruimschoots aandacht te schenken aan je persoonlijke hygiëne. Je hoeft geen nieuw kapsel aan te laten meten, maar wel dien je je tanden te poetsen, een douche te nemen en jezelf verder goed te verzorgen. Alleen zo zul je voorkomen dat je gesprekspartner af wordt geleid door een minder gunstige verschijning.

Zet je mobiel uit

Ook al zal je mobiel niet afgaan, kan deze je behoorlijk afleiden tijdens een sollicitatiegesprek. Deze afleiding kun je echter niet gebruiken, omdat je zo scherp mogelijk moet proberen te blijven. Het toestel tijdelijk uitzetten is dan ook de beste oplossing (als je het niet thuis wilt laten tenminste).

Altijd beleefd zijn tegen iedereen.

Je dient altijd beleefd te zijn tegen iedereen waar je ook bent. Bij voorkeur ben je al beleefd tegen iedereen zodra je je woning verlaat. Je weet namelijk nooit wie je tegen gaat komen en welke kleine dingen een bepaalde indruk achter zullen laten. Zo kun je bijvoorbeeld de deur voor een ander open houden, alsjeblieft en dankjewel zeggen, niet iedere medeweggebruiker afsnijden, beleefd op je beurt wachten en vooral vaak glimlachen.

Onthoud namen

Niet altijd zul je een sollicitatiegesprek voeren met maar één gesprekspartner, soms zul je dit gesprek met een handvol mensen aangaan. Meestal zal er niemand een naamplaatje dragen en dus dien je te proberen om alle namen te onthouden.Zo kun je de naam van elke persoon die je ontmoet herhalen en de naam opnieuw proberen te gebruiken in één van de eerste zinnen die je aan hem, of haar, richt zodat je beter alle namen zult onthouden.

Ga van te voren naar het toilet

Ga op voorhand naar het toilet en drink eveneens voldoende water zodat je mond niet te snel droog wordt tijdens het sollicitatiegesprek. Zeker als je meerdere sollicitatiegesprekken achter elkaar moet voeren, zal een toiletbezoek vooraf vervelende onderbreking meestal weten te voorkomen.

Schrijf een bedankbriefje

Door een bedankbriefje of e-mail te schrijven naar elke persoon die je hebt ontmoet, kun je deze personen bedanken voor alle tijd en aandacht die zij aan je hebben gegeven. Als er iets gedenkwaardigs is gebeurd tijdens het sollicitatiegesprek dan dien je dat eveneens te vermelden. Een bedankbriefje hoeft niet lang of overdreven formeel te zijn omdat je hiermee alleen je gesprekspartner eraan wilt herinneren dat je elkaar hebt ontmoet. Dit briefje zal er bovendien aan bijdragen dat je je nog een keer in de picture zult spelen, zeker als je een briefje keurig met de hand hebt geschreven zal dat doorgaans hoge ogen gooien.

Ventileren bij een vriend

Door een vriend te bellen, of persoonlijk met hem of haar in gesprek te gaan, kun je een sollicitatiegesprek ventileren. Je kunt zo bijvoorbeeld je mening geven over het gesprek, de wijze waarop het verliep, wat je goed deed en wat je zou kunnen verbeteren. Zo kun je het sollicitatiegesprek volledig uit je hoofd zetten en zelfs, als alles goed is gegaan, vieren dat je een nieuwe baan hebt. Als dat niet het geval is, zal erover praten je helpen voorkomen dat er onnodige frustraties achterblijven.

Maak notities voor een volgende keer

Als je zaken tegenkomt, bijvoorbeeld tijdens een gesprek met een vriend, die je in een volgend sollicitatiegesprek wilt verbeteren, dan is het goed deze op te schrijven. Zo loop je niet het risico dat je deze aspecten vergeet.

Vier alle overwinningen

Het is belangrijk om zowel alle kleine- als grote overwinningen te vieren. Dit betekent dus dat je na elk sollicitatiegesprek iets te vieren hebt. Dit hoeft overigens niet altijd op een grootse manier te gebeuren en kan zelfs als je eigenlijk niet gewonnen hebt. Je kunt echter altijd je harde werk belonen dat je hebt verzet, zelfs als je je einddoel nog niet hebt weten te bereiken.

Het beantwoorden van vragen

Voordat we in de 10 meest voorkomende vragen onder de loep nemen, hebben we een paar algemene tips voor je opgezocht over het beantwoorden van vragen tijdens een sollicitatiegesprek.

Let op de manier van antwoorden

Het antwoorden op een vraag tijdens een sollicitatiegesprek zal niet altijd gericht zijn op het antwoord zelf, maar vaak ook op de manier waarop je dit antwoord geeft. Een antwoord kan immers veel verraden over je persoon, je voorbereiding en je kennis en vaardigheden voor een bepaalde functie binnen het bedrijf.

Hardop nadenken over vreemde analytische vragen

Een analytische vraag zal je vermogen om probleemoplossend te denken aan het werk zetten. Tijdens een sollicitatiegesprek doe je dit bij voorkeur dan ook hardop als je niet direct een antwoord weet. Het doel van een dergelijke vraag is doorgaans om te beoordelen op welke manier je problemen zult benaderen. In de regel zal er dan ook geen juist antwoord gegeven kunnen worden.

Doe een nieuwe poging als je er niet (meteen) uitkomt

Als je een antwoord niet direct weet, of de plank volledig misslaat, dan kun je altijd een nieuwe poging wagen. Met voorbereiding zul je er waarschijnlijk niet uitkomen, je kunt wel een aantal mogelijkheden bestuderen waarop je je kunt leren van een minder goed verlopen sollicitatiegesprek en bepaalde zaken extra oefenen. Het is dan ook erg handig om een aantal van deze strategieën voor handen te hebben voor het geval een sollicitatiegesprek op een fiasco uit dreigt te lopen.

• Wanneer je gevraagd wordt om een discriminerende vraag te beantwoorden, dan moet je proberen om deze te omzeilen. Het is immers bij wet verboden om te discrimineren op grond van sekse, ras, huidskleur, geaardheid, afkomst, religie, burgerlijke staat, leeftijd of handicap. Op het moment dat je een dergelijke vraag wordt gesteld, dien je proberen om erachter te komen wat de reden is dat dit gebeurt. Je kunt dit doen door gerichte vragen te stellen en de eigenlijke vraag zo te omzeilen. Soms, in het bijzonder bij onervaren gesprekspartners tijdens een sollicitatiegesprek, zullen dit soort vragen worden gesteld om een gewoon praatje te beginnen. De vraag wordt dan dus niet gesteld om een beeld van je te vormen of je in een bepaalde hoek te drijven. Indien je echter het vermoeden hebt dat je gesprekspartner bewust doelt op discriminatie dan kun je hier altijd melding van maken bij de daarvoor bevoegde instanties.
• Formuleer een onduidelijke vraag: Op het ogenblik dat je een vraag niet helemaal begrijpt, dan is het goed om deze te opnieuw te formuleren. Soms is het namelijk lastig om te begrijpen wat je gesprekspartner tijdens een sollicitatiegesprek bedoeld als hij, of zij, je een vraag stelt. Ook kunnen bepaalde vragen op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Door dergelijke vragen te herformuleren en je gesprekspartner te vragen wat er exact wordt bedoeld. Door dit te doen, krijg je bovendien wat extra tijd om over de gestelde vraag na te denken en het juiste antwoord te bedenken, zeker als je een dergelijke vraag nog niet eerder voorgelegd hebt gekregen.
• Maak contact met je gesprekpartner na een gegeven antwoord: Door contact te maken met je gesprekspartner kun je al snel achterhalen of het gegeven antwoord bevredigend was, of juist niet. Zeker als je een uitgebreid antwoord hebt gegeven op een vraag.

Veel voorkomende vragen in een sollicitatiegesprek

Vertel iets over jezelf?

Deze vraag is bedoeld om het ijs te breken, maar tevens een uitgelezen mogelijkheid om op een ontspannen manier het gesprek te beginnen. Als antwoord kun je op een korte, maar complete, manier vertellen over je opleidingsgeschiedenis, relevante (dus aan de baan gerelateerde) vaardigheden en prestaties. Vergeet daarbij echter niet om jezelf op een positieve manier neer te zetten zonder al te veel uit te wijden over onbenulligheden. Je kunt onder andere met een gerust hart overeenkomsten tussen jezelf en het bedrijf, je gesprekspartner of de beschikbare functie delen.

Waarom zouden we juist jou aan moeten nemen?

Het onderzoek dat je naar de baan, het bedrijf en de bedrijfscultuur zal van onschatbare waarde zijn bij het beantwoorden van deze vraag. Je wilt namelijk specifiek zijn en uitleggen waarom het bedrijf juist gebruik kan maken van je unieke eigenschappen die je uitermate geschikt maken om de beschikbare vacature op te vullen. Als je een succesverhaal te vertellen hebt, bijvoorbeeld omdat je eens een dergelijk probleem op hebt gelost, kun je nu je kans grijpen. Hierbij dien je altijd te bedenken dat je jezelf in dit sollicitatiegesprek moet proberen te verkopen. Het is dan ook het doel van de potentiële werkgever van deze vraag om zo je verkooppraatje te horen te krijgen.

Wat is je grootste kracht?

Deze vraag zal je de kans geven om je kennis met betrekking tot de functie en de werkzaamheden te gebruiken om je van de overige kandidaten te onderscheiden en jezelf te onderscheiden. Je moet dus in staat zijn om uit te leggen wat je grootste kracht is en daarmee aan te tonen dat je de beste bent om de vacature op te vullen. De vraag is echter niet bedoeld om erachter te komen wat je grootste kracht is, maar wel om na te gaan of de dingen die je zegt overeenkomen met de eisen die gesteld worden aan de beschikbare functie.

Lees ook: omgaan met zakenrelaties

Wat is je zwakste punt?

Deze vraag geeft je de mogelijkheid om een zwak punt van jezelf op tafel te brengen en de stappen te beschrijven die je hebt genomen om uiteindelijk toch een goed resultaat neer te zetten. Uiteraard dien je ervoor te zorgen dat je een zwakte aanhaalt die niet tot de basisvereisten wordt gerekend voor de beschikbare functie. Ook is het niet verstandig om te doen alsof je geen zwakheden hebt, deze heeft immers ieder mens en zijn dan ook heel normaal. Je kunt dus met een gerust hart een zwakte omschrijven, maar daarnaast de stappen aan te geven die je heeft genomen om jezelf te verbeteren en de huidige stand van zaken te schetsen.

Waarom wil je voor dit bedrijf komen werken?

Dit is het ideale moment om je kennis te delen die je over het bedrijf in huis hebt en hoe de organisatie aansluit bij je persoonlijke wensen en behoeften. Misschien is de missie van het bedrijf prima te vergelijken met die van jezelf. Verder kun je een onderliggende passie noemen die je hebt voor het bedrijf en daarmee eveneens laten zien dat je op de lange termijn betrokken zult blijven met de onderneming.

Waarom heb je je vorige baan opgegeven?

Indien je vrijwillig bij je vorige werkgever bent vertrokken, dan kun je uitleggen waarom je dat hebt gedaan zonder het bedrijf of de medewerkers in een kwaad daglicht te stellen. Het is namelijk niet ongewoon dat iemand een nieuwe uitdaging zoekt na verloop van tijd. Verder kan je vertrek te maken hebben met een specifieke gebeurtenis, zoals een verhuizing.

Wanneer je echter niet vrijwillig op bent gestapt, dan is het goed om hier geen doekjes om te winden en dus om eerlijk te zijn over de reden. Je dient dan echter wel te vermijden om kenmerken te nomen die belangrijk zijn voor het vervullen van de nieuwe functie. Verder is het essentieel om uit te leggen welke stappen je hebt genomen om jezelf op bepaalde gebieden te verbeteren, zodat bepaalde zaken niet meer voor kunnen vallen. Indien je je vorige baan verloren hebt zonder daar zelf invloed op uitgeoefend te hebben, bijvoorbeeld doordat je vorige werknemer diens bedrijf moest gaan inkrimpen of de economie gewoon niet sterk genoeg was, dan kun je volkomen eerlijk zijn tijdens het geven van antwoorden.

Wat was je grootste uitdaging en hoe heb deze overwonnen?

Net zoals het aangeven van je de grootste zwakte zal ook bij deze vraag je gesprekspartner proberen te achterhalen hoe je antwoord. De specifieke uitdaging op zich is dan ook niet echt van belang, maar wel je reactie hierop. Probeer dan ook een uitdaging te bedenken die van toepassing zal zijn op de nieuwe functie. Bij het antwoorden kun je dan gebruikmaken van de STAR-methode en dien je ervoor te zorgen dat je positief blijft gedurende het gehele verhaal.

Waar zie je jezelf over 5 jaar?

Deze vraag zal worden gesteld om je lange termijn planning, je begrip en betrokkenheid ten opzichte van de organisatie, je ambities en de bedrijfscultuur te achterhalen. Op het moment dat je aangeeft dat je verwacht om over 5 jaar de directeur te zijn van het betreffende bedrijf, dan zal dat laten zien dat het je ontbreekt aan fundamenteel begrip van de gang van zaken binnen de organisatie. Wanneer je daarentegen uitlegt dat je over vijf jaar meer wilt hebben geleerd over het bedrijf, je hogerop gewerkt wilt hebben en toegewijd zult zijn aan de onderneming dan zal je gesprekspartner duidelijk merken dat je niet met je hoofd in de wolken loopt.

Zie ook: Ik wil zelfstandig worden, maar in wat?

Wat zijn je wensen ten aanzien van je salaris?

Een van de meest lastige, maar ook vaak de meeste belangrijke, vragen die je kunt krijgen tijdens een sollicitatiegesprek heeft betrekking op je verwachtingen ten aanzien van het te ontvangen salaris. De kern van het antwoord kun je echter soms beter omzeilen omdat niet altijd de hoogte van je salaris in dit stadium van het sollicitatieproces relevant zal zijn. Je bent niet verplicht om je uit te laten over je verwachtingen en kunt dan ook beleefd aangeven dat op deze vraag graag op een later tijdstip terugkomt. Op dit ogenblik kun je je beter richten op je persoonlijke toegevoegde waarde voor het bedrijf en het achterhalen van een eventueel aanwezige klik.

Heb je zelf nog vragen voor mij?

Door ervoor te zorgen dat je een paar vragen klaar hebt voor deze, in de regel niet te vermijden, vraag aan het einde van een sollicitatiegesprek. Je zou bijvoorbeeld een paar vragen voor kunnen bereiden die betrekking hebben op de onderneming, de bedrijfscultuur of het team waar je mee samen zult gaan werken. Om echt indruk op een nieuwe werkgever te maken, kun je echter ook vragen welke successen je in je eerste werkjaar binnen het bedrijf kunt boeken. Deze vraag laat niet alleen zien dat je ook op de lange termijn van nut zult zijn voor het bedrijf, maar ook een goed beeld krijgen van de verwachtingen die de organisatie van je heeft. Op het ogenblik dat je voelt dat het sollicitatiegesprek bijzonder goed, of juist slecht, ging dan kon je kunnen vragen hoe het gesprek is verlopen en welk beeld er van je is ontstaan. Dit is een uitgelezen kans om indruk te maken, of verbeterpunten te vinden waar je aan kunt werken in de toekomst. In geen geval is het verstandig om te zeggen dat je zelf geen vragen meer hebt tijdens een sollicitatiegesprek. Je kunt dan immers het beeld schetsen dat je weinig interesse in het bedrijf of de functie hebt.

Je bent een gekwalificeerde kandidaat

Wanneer je eenmaal door hebt weten te dringen tot de kleinere groep van gekwalificeerde kandidaten, dan zal er doorgaans een tweede gesprek volgen waarin je moet laten zien dat jij de meest perfecte gegadigde bent voor de baan. Bij een groot bedrijf, zal een eerste persoonlijk gesprek met sollicitanten vaak worden gevoerd met een personeelsmanager, of iemand die werkt op de afdeling human resources. De tweede ronde zal echter bestaan uit het voeren van één, of zelfs meerdere, gesprekken met personen met wie je uiteindelijk aan de slag zou gaan. Ook voor dit gesprek hebben we een aantal adviezen en tips voor je verzameld.

Richt je op technische vaardigheden

Hoewel je tijdens deze gesprekken eigenlijk hetzelfde dient te doen als bij het eerste sollicitatiegesprek, zul je nu echter wel meer aandacht moeten geven aan de technische vaardigheden die nodig zijn voor de betreffende functie. Je zult namelijk waarschijnlijk met toekomstige collega’s in gesprek gaan en zij kunnen je vragen om een aantal van de vaardigheden, dat je op je CV hebt genoemd, te laten zien. Dit zijn namelijk de vaardigheden die je nodig zult hebben in de toekomst als je daadwerkelijk voor deze functie aan wordt genomen. Er zal dan ook van je worden verwacht dat je ook werkelijk de daad bij het woord kunt voegen.

Houd rekening met meerdere gesprekken

Je eerste gesprek dat je voert tijdens een sollicitatieproces is waarschijnlijk één op één, vervolgens kun je een gesprek krijgen met een panel aan gesprekspartners tegelijkertijd. In het tweede gesprek zullen doorgaans dezelfde vragen worden gesteld, met als enige verschil dat er van je zal worden verwacht daar dieper op in te gaan dan in de eerste sollicitatieronde.

Stel zelf zoveel mogelijk vragen

Tijdens het gehele sollicitatieproces zal een werkgever proberen om een goed beeld van je te krijgen, maar ook zelf zul je uit moeten vinden of een bepaalde organisatie wel bij je past. Om die reden moet je dan ook niet schromen om zelf een heleboel vragen te stellen over het bedrijf, de werkzaamheden, de bedrijfscultuur en allerlei andere vragen die je altijd al wilde stellen over de organisatie maar waarvan je niet wist aan wie je deze het beste kon stellen. Pas wanneer je alle ins en outs weet van een bedrijf kun je namelijk een goede beslissing nemen als je een baan aan wordt geboden.

Ben bereid om te praten over het salaris

Wanneer je gesprekspartners het salaris dat je kunt verdienen niet ter sprake brengen, dan kun je dat beter niet zelf doen. Je zult namelijk waarschijnlijk nog een gesprek hebben met de personeelsmanager of iemand van de afdeling HR en dan het salaris bespreken. In dat geval dien je echter wel voorbereid te zijn op salarisonderhandelingen.

Belangrijke onderhandelingsonderwerpen

In het gesprek met de personeelsmanager of de medewerker van de afdeling HR is het zaak om bepaalde zaken absoluut ter sprake te brengen. Het is bijvoorbeeld zaak om vragen te stellen over de stappen die nog zullen volgen als deze je niet eerst zijn uitgelegd. In de meeste gevallen zal dat gelukkig wel gebeuren en zal je een baan aan worden geboden. Dit wil echter niet zeggen dat je ook ter plekke moet beslissen of je deze aanvaardt. In de regel wil je immers weten wat er tegenover staat en waar het totale beloningspakket uit bestaat voordat je een definitief besluit neemt. Dat geldt uiteraard ook voor allerlei persoonlijke voordelen die een dergelijke aanstelling met zich mee zou kunnen brengen, zoals pensioenuitkeringen, vergoedingen bij ziekteverzuim en vakantiegelden.

Bij afwijzing is het achterhalen van de reden essentieel

In het gros van de gevallen (tot wel 90 procent van alle sollicitaties), zul je geen duidelijk antwoord krijgen over de reden waarom je niet aan bent genomen voor een bepaalde functie. Dit wil overigens niet zeggen dat mensen niet eerlijk willen zijn, maar eerder dat veel sollicitanten geen eerlijke feedback willen ontvangen. In de regel zullen de antwoorden dan ook bestaan uit: “de andere kandidaat was meer geschikt”. Slecht in sporadische gevallen zul je echter wel een meer openhartige feedback krijgen, zelfs als deze wordt gebracht op een geruststellende manier. Wanneer dat je dergelijke feedback ontvangt, dan kun je deze prima gebruiken om problemen in de toekomst te voorkomen en sollicitatiegesprekken beter aan te pakken.

Ook falen, kun je dan ook maar beter zien als een onderdeel van het leven en leren om ermee om te gaan. Je zult doorgaans immers meerdere sollicitatiegesprekken moeten voeren in je leven en dus lering dienen te trekken uit de dingen die goed, maar ook uit de dingen die absoluut fout, gingen. Je moet er bovendien niet vanuit gaan dat je door het voeren van één enkel sollicitatiegesprek je droombaan zult vinden. Zelfs als je af wordt gewezen, dien je je te herpakken en met opgeheven hoofd en frisse moed weer verder te gaan. Dit is echter alleen mogelijk als je bereid bent om van je gemaakte fouten te leren en feedback op een positieve manier te gebruiken.