De beurzen stonden op de laatste handelsdag van de week in rep en roer. De toespraak van Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, tijdens de Jackson Hole-conferentie deed de beleggers op de verkoopknop drukken. De nabije toekomst ziet er dan ook niet rooskleurig uit voor de aandelenmarkten.

De herstelbeweging op de beurzen die medio juni werd ingezet, lijkt nu definitief tot een einde te zijn gekomen. De Dow Jones verloor vrijdag ruim 1.000 punten, wat neerkomt op een verlies met 3 procent. De Nasdaq donderde zelfs 4 procent lager. De S&P500 ging het weekend in met een verlies van 3,35 procent.

Speech Powell

Aanleiding voor het immense beursverlies was de speech van Powell tijdens de Jackson Hole-conferentie. De voorzitter maakte vrijdagnamiddag duidelijk dat er niet snel een einde zal komen aan de (forse) renteverhogingen. “De hogere rentevoeten, groeivertragingen en de zwakkere arbeidsmarkt (als gevolg van het verstrakkende geldbeleid, red.) zullen de gezinnen en bedrijven nog even pijn doen”, klonk zijn onheilspellende boodschap.

De Amerikaanse toezichthouder is daarbij zelfs bereid om de Amerikaanse economische groei op te offeren. Powell wil naar eigen zeggen alle beschikbare middelen daadkrachtig inzetten om de inflatie terug te dringen. Daarmee is ook het recessiespook terug van nooit helemaal weggeweest. In theorie bevinden de Verenigde Staten (VS) zich al een recessie want de afgelopen twee kwartalen was er sprake van een economische krimp. Al deelt niet iedereen die overtuiging. Sommige experts merken op dat je met nog tal van andere factoren, zoals de jobcreatie, rekening moet houden voordat je het r-woord in de mond kan nemen.

Het is aan het National Bureau of Economic Research (NBER) om te bepalen of de VS zich in een recessie bevinden. Die Commissie spreekt van een recessie als er “een aanzienlijke afname van de economische activiteit is die zich over de gehele economie uitstrekt en langer dan een paar maanden aanhoudt.” Het NBER baseert zich daarbij op 6 factoren, waaronder de gezinsuitgaven en de industriële productie.

Europese recessie in de maak?

Niet alleen in de VS dreigt (of is er al) een recessie. Ook elders in de wereld hapert de economische motor. In de eurozone was er vorig kwartaal nog sprake van een groei van 0,6 procent, maar vraag is of dat ook nog het geval zal zijn in de komende kwartalen. Meer en meer bedrijven zien zich door de hoge energieprijzen namelijk genoodzaakt om de activiteiten volledig of gedeeltelijk stop te zetten. De Europese gasprijs (Nederlandse TTF Gas Futures voor september) had vrijdag zelfs even de kaap gerond van 340 euro per megawattuur.

Uit een bevraging van Voka, het Vlaamse netwerk van ondernemingen, blijkt bijvoorbeeld dat een op de vijf Belgische bedrijven die veel energie verbruiken de productie zou willen verminderen of zelfs staken.

KBC-econoom Johan Van Gompel verwacht alvast een nulgroei tijdens het derde kwartaal, een krimp van 0,1 procent tijdens het vierde kwartaal en wederom een nulgroei tijdens het eerste kwartaal van volgend jaar.

ECB overweegt forse renteverhoging

Bovendien neemt ook de angst voor een forse renteverhoging in onze contreien toe. Een aantal beleidsmakers van de Europese Centrale Bank zou een renteverhoging met 75 basispunten overwegen in september. Dat is 25 basispunten meer dan de verhoging in juli. Volgens de geldmarkt is er nu een kans van 50 procent dat de toezichthouder voor zo’n forse verhoging zal gaan in september. Donderdag was dat slechts 19 procent.

Conclusie: er zijn dus heel wat onzekerheden voor de beleggers: de energieprijzen blijven hoog, er lonken nog forse renteverhogingen aan de horizon en het risico op een Europese of Amerikaanse recessie is zeker nog niet verdwenen. We mogen de komende maanden (naar alle waarschijnlijkheid) dus volatiele markten verwachten.