Op maandag steeg de Duitse elektriciteitsprijs voor levering volgend jaar, de Europese benchmark, voor het eerst naar een recordhoogte van 1.000 euro per megawattuur. Intussen is die stroomprijs alweer flink gedaald, maar blijft ze nog steeds 10 keer zo hoog als het gemiddelde voor deze tijd van het jaar. Onhoudbaar, zeggen analisten. Eén van hen, het hoofd grondstoffen-research van zakenbank Bank of America (BofA), vindt dat de Europese Unie (EU) een prijzenplafond moet invoeren zodat de industrie de winter overleeft.
“Een stap naar 100 euro per megawattuur – de meeste Europese industrieën kunnen toch niet werken? Dus als je op 1.000 euro per megawattuur zit, is dit ver voorbij de vernietiging van de vraag alleen”, zei Francisco Blanch van BofA in een gesprek met journalisten van nieuwssite Bloomberg.
Zo’n immense stijging komt neer op een “falen van de markt”, volgens Blanch, en is een duidelijk signaal dat de overheid maatregelen moeten nemen.
“Ik denk wel dat de gevolgen van het niet aanpakken van het huidige gastekort in Europa in de loop van de komende zes maanden verwoestend kunnen zijn voor zowel de consumenten als de industrie”, klonk het. “Vergeet niet dat je waarschijnlijk elke maand ongeveer 5 procent van de Europese vraag naar gas en elektriciteit vernietigt met het soort prijsniveau dat wij hier zien.”
Europese top
De prijs van elektriciteit in Europa wordt bepaald door de laatste energiebron die vereist is om aan de vraag te voldoen. Nu is het dus aardgas dat de stroomprijs bepaalt.
Door de koppeling tussen gas en de stroomprijs, maken onder meer de kerncentrales, maar ook wind- en zonnenergieproducenten, superwinsten. Die band wil de Europese Commissie doorknippen. De vraag is alleen wat dan in de plaats komt, als mechanisme. Voor de top van de Europese energieministers op 9 september, liggen verschillende voorstellen voor een overheidsingrijpen op de energiemarkt op tafel.
Een prijzenplafond voor gas, zoals Belgisch premier Alexander De Croo en intussen dus ook Bank of America bepleiten, geldt als minder evident. Dan zullen massaal subsidies nodig zijn, om die prijs te drukken, of energieleveranciers te behoeden van faillissementen. De voorbeelden van Spanje en Portugal, die zo’n plafond invoerden, tonen alvast aan dat dan consumptie net gestimuleerd wordt (het energieverbruik steeg) en men zelfs goedkope, gesubsidieerde stroom naar Frankrijk uitvoert nu.
Dat is evenwel niet de enige interventie-optie. Zo heeft België er ook over nagedacht om op Europees niveau gezamenlijk brandstof aan te kopen. Zoals de coronacrisis de EU-lidstaten voor de aankoop van vaccins samenbracht, zouden we ook hier succesvol de krachten kunnen bundelen, luidt de redenering.
Prijs meer dan gehalveerd
Door het nieuws dat de EU aan marktinterventie dacht om de stijgende energieprijzen een halt toe te roepen, werd de Europese referentieprijs voor elektriciteit donderdag meer dan gehalveerd. De prijs zakte tot 486 euro per megawattuur; wat echter nog steeds 10 keer zo hoog als het gemiddelde voor deze tijd van het jaar, blijkt uit gegevens van Bloomberg.
(as)
