Key takeaways
- President Masoud Pezeshkian heeft een decreet uitgevaardigd om de samenwerking van Iran met het Internationaal Atoomenergieagentschap te beëindigen.
- Het besluit is genomen naar aanleiding van een wetsvoorstel van het Iraanse parlement, dat de Opperste Nationale Veiligheidsraad heeft opgedragen toe te zien op de uitvoering ervan.
- De terugtrekking van de VS uit de nucleaire overeenkomst van 2015 heeft geleid tot verhoogde spanningen en een escalerend conflict tussen Iran en Westerse mogendheden.
Na de Israëlische en Amerikaanse luchtaanvallen op de belangrijkste nucleaire faciliteiten van Iran, vaardigde president Masoud Pezeshkian een decreet uit om de samenwerking van Iran met de Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) te beëindigen. Dit besluit werd genomen als reactie op een wetsvoorstel dat vorige week door het Iraanse parlement werd aangenomen en dat de unanieme steun van politici kreeg. Het wetsvoorstel, dat ook is goedgekeurd door de Iraanse Raad van Hoeders, belast de Hoge Nationale Veiligheidsraad met het toezicht op de uitvoering ervan. Hoewel de Raad nog geen publieke verklaring heeft afgelegd, heeft Pezeshkian, als hoofd van de Raad, naar verluidt aangegeven dat hij van plan is om de wetgeving uit te voeren.
De precieze reikwijdte en details van deze implementatie blijven onduidelijk. De beslissing is een gevolg van verhoogde spanningen na jaren van escalerende conflicten. Onder president Barack Obama onderhandelden de Verenigde Staten over een overeenkomst die beperkingen oplegde aan het niveau van uraniumverrijking in Iran, de omvang van de voorraden en het gebruik van centrifuges. De deal onderwierp Teheran ook aan streng toezicht van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).
De Verenigde Staten trokken zich later terug uit de overeenkomst, omdat ze zich zorgen maakten over de vermeende zwakte ervan en het feit dat de deal geen aandacht besteedde aan het raketprogramma van Iran en zijn regionale invloed. Die terugtrekking leidde tot een reeks confrontaties, waaronder aanvallen op zee en op het land.
Irans nucleaire programma
Iran heeft altijd volgehouden dat zijn nucleaire programma puur civiel is. Internationale instanties zoals het IAEA en Westerse inlichtingendiensten hebben echter hun bezorgdheid geuit over het feit dat Teheran in het verleden een clandestien wapenprogramma heeft nagestreefd, dat volgens hen tot 2003 doorging. Hoewel Iran beweert dat het alleen uranium verrijkt tot niveaus die geschikt zijn voor energieopwekking (tot 60 procent), is zijn voorraad nu groot genoeg om meerdere kernbommen te produceren als het daartoe besluit.