Botox: de kleine medische ingreep waar niemand zich nog voor schaamt. Je voorhoofd een beetje bijwerken, de rimpels laten verdwijnen: het kan met behulp van een simpele prik. Hoewel botox het wondermiddel tegen de veroudering lijkt, moeten er ook kanttekeningen bij het product worden gemaakt. Want Botox produceren kan niet zonder één van de gevaarlijkste stoffen ter wereld te transporteren. 

We kennen allemaal wel iemand die zijn of haar rimpels met een simpele injectie als sneeuw voor de zon doet verdwijnen. Je voorhoofd laten behandelen wegens denkrimpels kan perfect met Botox. Wie lachrimpels heeft aan de ogen, kan ook daar laten botoxen. Als schoonheidsbehandeling is Botox wellicht één van de meest ingrijpende maar als het op medische behandelingen aankomt, is een eenvoudige injectie bijna te mooi om waar te zijn. 

Wat is Botox? 

Botox mag dan wel door dokters worden toegepast en behoorlijk veilig lijken, eigenlijk is de werkende stof achter botox een toxine, een gifstof dus, een bacterie. Botulinetoxine is een eiwit dat op de zenuwcellen inwerkt, maar wie regelmatig kookt, herkent er ook meteen het gif in: gedeukte blikjes wijzen mogelijk op botulinetoxines. Botulinetoxine kan ook ziektes veroorzaken, zoals botulisme. 

Maar botulinetoxine wordt dus ook op medische en cosmetische wijze toegepast: Botox is duidelijk het meest bekende product. De spuitjes die je rimpels wegtoveren en je voorhoofd verstrakken worden geproduceerd door Allergan. Volgens Allergan wordt ongeveer de helft van haar product gebruikt voor cosmetische redenen, de andere helft zijn medische toepassingen. Zo kan Botox gebruikt worden bij bepaalde spasmen, blaasproblemen en ook migraine. 

Hoe wordt Botox gebruikt?

Botox wordt via een injectie toegediend. Omdat het over een toxine gaat, mag dat in België enkel door een arts gebeuren, een plastische chirurg of dermatoloog bijvoorbeeld. Zo’n dermatoloog kan ook perfect in een huidcentrum werken of zelfs in een schoonheidscentrum waar ze ook minder ingrijpende behandelingen uitvoeren. 

In principe betekent Botox een injectie in een ‘zone’ (je voorhoofd bijvoorbeeld). Na enkele dagen heeft de injectie effect en dat effect houdt enkele maanden aan. Na vier tot zeven maanden kan je opnieuw naar de arts voor een volgende behandeling. Veel dermatologische klinieken beweren wel dat Botox na enkele behandelingen ook langer blijft werken. Geen rimpels meer in je voorhoofd, wallen gaan weg en dat allemaal met een simpele injectie.

Een nadeel heeft Botox wel: je gezichtsuitdrukkingen lijden er wel een beetje onder. Je legt letterlijk de spier stil, dus de eigenheid van je gezichtsuitdrukking verdwijnt ook wel een beetje. Dat de behandeling vooral vrouwen aantrekt, mag niet verbazen, maar ook mannen laten massaal hun gezicht botoxen: tot vierhonderd procent meer mannen lieten zich de afgelopen jaren wat Botox inspuiten. 

© iStock

Mooier, knapper, beter, strakker

Eén ding staat wel buiten kijf. Als het over rimpelbehandelingen gaat, is Botox wel degelijk de kampioen. Waar zalfjes, smeersels en oefeningen niet noodzakelijk werken, doet Botox dat zeker wel. Hét ultieme redmidddel voor wie zich zeer snel weer een stuk aantrekkelijker wil voelen. En de stap naar knap blijven met een spuitje wordt steeds kleiner. 

In een maatschappij die zich steeds meer op sociale media afspeelt, wordt look ook steeds belangrijker. Aantrekkelijk zijn is dan ook een must geworden, als het dat al niet was. Dat Botox ook een knap prijskaartje heeft, is wellicht ook een belangrijk element in het succes van Botox. En ook belangrijk: Botox maakt wel waar waar veel anderen tekortschieten: met Botox wordt je rimpelvrij en knapper zonder moeite.

Wat kost Botox? 

Botox mag dan een medische en cosmetische behandeling zijn, eigenlijk valt de kost voor de antirimpelbehandeling behoorlijk mee. Voor één zone (opgelet: twee mondhoeken betekent ook twee zones) betaal je al snel zo’n 150 euro, maar wie regelmatig merkproducten gebruikt om de rimpels tegen te gaan, weet ook wel dat 150 euro voor drie maanden eigenlijk niet zo duur is. 

Voor wat kan je Botox nog gebruiken? 

Botox is natuurlijk het meest gekend als een rimpelkiller, maar je kan het product ook voor andere kwaaltjes gebruiken. Wie overmatig zweet, bijvoorbeeld, zal wellicht ook al van Botox gehoord hebben. Met Botox worden de signalen van de zenuwen naar de spieren namelijk stilgelegd, maar wie Botox in de oksels injecteert, zorgt ervoor dat de zenuwuiteinden afbreken. Resultaat: je zweet minder. Deze behandeling kost al snel een kleine vijfhonderd euro, maar wie dagelijks door twee hemden gaat en liters deodorant spuit, heeft dat er wellicht graag voor over. 

Ook voor handen en voeten die stevig zweten kan je trouwens Botox gebruiken. Wel waarschuwen artsen dat Botox in je handen of je voeten extreem pijnlijk kan zijn (het blijven uiteindelijk verschillende injecties) tot op het punt dat verdoving aangeraden wordt. Bij Botox onder de oksels gaat de behandeling zeven à acht maanden mee, bij handen en voeten is dat substantieel minder. 

Botox tegen migraine

Schoonheidsklinieken die Botox aanbieden, beweren ook wel eens dat migraine en spanningshoofdpijn beter worden of afnemen door een Botoxbehandeling. Dat is een verhaal dat we helaas moeten nuanceren. De studies over de werking van Botox op migraine-aanvallen, zijn namelijk nog erg verdeeld.

Niettemin heeft de producent van Botox, Allergan, een studie uitgebracht waaruit zou blijken dat chronische migrainepatiënten gebaat kunnen zijn met Botox. Bij migrainepatiënten die minstens vijftien dagen hoofdpijn hebben, waarvan acht dagen migraine, werd Botox getest. De groep die Botox kreeg, rapporteerde nog elf dagen hoofdpijn, de groep met een placebo nog gemiddeld dertien. Er is echter nog meer onderzoek nodig. Bij spanningshoofdpijn of occasionele migraine helpt Botox echter niet. 

Is Botox gevaarlijk?

Botox kan natuurlijk bijwerkingen hebben, zoals alle medicijnen. Toch zijn er bij Botox wat meer vragen dan gemiddeld te stellen: het product wordt namelijk gemaakt aan de hand van één van de gevaarlijkste toxines ter wereld. Eén theelepel botulinetoxine is namelijk genoeg om enkele miljoenen mensen te doden. Het kleinste partikeltje dat bijvoorbeeld ingeademd wordt en dan op je middenrif terechtkomt, is namelijk genoeg om je ademhaling stil te leggen. Dat lijkt behoorlijk gevaarlijk voor een middel tegen rimpels. 

Maar Botox zelf is de extreem verdunde versie van botulinetoxine en dat is in de juiste dosis niet gevaarlijk. Hoe sterk Botox de botulinetoxine juist verdunt, dat is niet helemaal duidelijk. Toch zit er geen patent op Botox: de formule is gewoon een bedrijfsgeheim, net zoals het recept voor Coca Cola. Er zijn dus nog een aantal andere producten die exact hetzelfde doen als Botox, maar Allergan heeft zo’n 90% van de markt in handen, een enorme uitzondering, zelfs in de wereld van de medicatie. 

Botulinetoxines zijn gevaarlijk

Een deel van de reden voor dat quasi-monopolie is dat botulinetoxines zo extreem gevaarlijk zijn. Leveringen aan de fabrieken gebeuren in het grootste geheim en ook zeer uitzonderlijk. Er is namelijk ontzettend weinig botulinetoxine nodig om veel Botox te maken. Zelfs de Amerikaanse overheid moeit zich met de uitzonderlijke konvooien. Bloomberg Bussinessweek, die een kijkje mocht nemen in het lab van Allergan, vergeleek het met een operatie van de geheime diensten, maar dan zonder de geheime diensten. 

Omdat Allergan, wegens de dodelijkheid van de bacterie, zo nauw moet samenwerken met de Amerikaanse overheid, werkt die laatste onverhoeds mee aan het monopolie. Er zijn namelijk ooit genoeg redenen geweest om te denken dat botulinetoxines zouden ingezet kunnen worden als bioterreurwapen. Elke missend partikeltje van de stof moet door Allergan dan ook gemeld worden aan de CDC, een afdeling van Volksgezondheid in de Verenigde Staten. Hoe gevaarlijker de stof, hoe strenger de geheimhouding. 

Hoeveel brengt botox op per jaar? 

In totaal weten slechts een achttal mensen hoe Botox precies gemaakt wordt. Net als die andere levensveranderende medicatie, Viagra, werd het middel eerst om andere redenen getest. Botox werd oorspronkelijk gebruikt om oogspasmen en strabisme (scheelzien) tegen te gaan. Toen patiënten ook meldden dat ze er een rimpelvrij voorhoofd van kregen, testten de artsen verder op eigen initiatief. Begin jaren negentig schatte Allergan dat Botox tot vijftig miljoen dollar waard zou zijn. Momenteel wordt de opbrengst van het mirakelmiddel geschat op vier miljard dollar in 2020. Maar dan mag er in de supply chain van het bedrijf natuurlijk absoluut niets mis gaan. Het verschil tussen rimpelloos en catastrofaal is namelijk maar een aspirientje groot.