De recessie die volgde op de uitbraak van de covidpandemie kende geen vergelijkingen. Maar ook het economisch herstel zal van ongeziene aard zijn. Toch is de post-covidwereld nog amper vergelijkbaar met wat we ervoor kenden. De Franse liberale pro-businesskrant L’Opinion lijst 11 grote onbekenden op.

1. De tekorten stapelen zich op

Een globaal tekort aan halfgeleiders brengt de productie en werkgelegenheid in de autosector in gevaar. Verder kwamen rederijen met een tekort aan containers. Een container van Shanghai naar LA sturen, kostte in januari al 3.300 euro meer dan de maand ervoor. Volgens de haven van Shanghai is het prijskaartje van een containerverzending inmiddels 2,4 keer zo duur als vorig jaar.

2. Waar blijven de werknemers?

De CEO van de Franse hotelketen Accor zei onlangs te verwachten dat een kwart van zijn werknemers niet terug op het werk zou verschijnen. 

In de VS zijn nog steeds 8 miljoen meer werklozen dan pre-covid. 18 procent is door hun vorige werknemer nog niet opgeroepen, terwijl 46 procent niet naar werk zoekt. Dat heeft alles te maken met de gulle uitkeringen die de regering Biden heeft goedgekeurd. Grote ondernemingen als McDonalds en Amazon zagen zich verplicht het minimumloon gevoelig op te trekken om nieuwe mensen aan te trekken.

3. Centrale banken weten het niet meer

Centrale banken doen de inflatie weg als ‘een tijdelijk fenomeen’. Steeds meer economen hebben daar vragen bij. De globale demografie maakt dat steeds minder mensen werken en mensen steeds langer leven. Ook de door China veroorzaakte prijsdeflatie op lonen loopt op haar einde. Gevolg: er wordt meer geconsumeerd en duurder geproduceerd.

4. Consumptie komt niet op peil

In zowat alle westerse landen staat een pak meer geld op spaarrekeningen dan pre-covid. Ook in België. Toch zou 70 procent van dat spaargeld zich bij de 20 procent hoogste inkomens situeren. Dat een groot deel van dat geld terug naar de economie zou vloeien, is dus weinig waarschijnlijk.

5. De inflatie verontrust

De VS liet in april een toename van de inflatie van 4,2 procent noteren. In Europa, dat een kwartaal later uit de lockdowns kwam, werd 1,6 procent inflatie opgemeten, tegen 0,4 procent een jaar eerder. De inflatie is een rechtstreeks gevolg van de stijging van de grondstoffenprijzen en de onderbreking van de toeleveringsketens. Toch houden velen vol dat het om een tijdelijk fenomeen gaat en dat de inflatie in de tweede jaarhelft zal dalen.

6. De economische ongelijkheid neemt toe

95 miljoen mensen zijn volgens het IMF in het voorbije jaar in extreme armoede beland. Vooral vrouwen, laaggeschoolden en jongeren zijn de slachtoffers van de crisis. Ook het gebrek aan vaccins in de arme landen zal de economische ongelijkheid tussen de eerste en de derde wereld enkel doen toenemen.

7. Varianten van het coronavirus dwingen tot nieuwe beperkende maatregelen

Een ongezien agressieve tweede golf in India, maar ook het opduiken van nieuwe varianten in andere landen dwingt tot voorzichtigheid. Indien we ‘moeten leren leven met het virus’ zijn de vaccins nog te jong om hun effect op langere termijn te kennen.

8. De productiviteit blijft haperen

Gulle politieke beloftes van meer loon, hogere uitkeringen, hogere pensioenen en andere kunnen enkel worden gefinancierd vanuit toegenomen productiviteit en/of meer mensen aan het werk. Dat laatste zou sowieso helpen, maar het echte verschil voor onze toekomstige welvaart moet gemaakt worden door de productiviteitsgroei. En dat ziet er niet meteen hoopgevend uit. Onze productiviteitsgroei is al decennialang aan het vertragen, en was net voor de huidige crisis zo goed als volledig stilgevallen. Bovendien was die vertraging bij ons meer uitgesproken dan in andere industrielanden.

9. Een faillissemententsunami komt op ons af

Het spookbeeld van een faillissemententsunami hangt boven Europa. Meer dan 200.000 bedrijven in de vier grootste landen van de regio worden bedreigd wanneer de financiële noodhulp straks opdroogt. 

Ook de ECB waarschuwt voor faillissementen wanneer stimuleringsmaatregelen voor pandemie worden opgeheven.

10. De herstelplannen zijn niet op elkaar afgesteld

De VS hebben onder de regeringen van Donald Trump en Joe Biden al duizenden miljarden dollar in de economie geïnjecteerd. In de EU is de eerste euro van het herstelplan van 750 miljoen euro nog niet uitgegeven. Wat een oververhitting van de Amerikaanse economie dreigt te veroorzaken en tot een nieuwe recessie in de eurozone heeft geleid.

Ook de manier waarop de EU-landen de hen beloofde miljarden zullen investeren, roept vragen op.

11. De rentevoeten beginnen te stijgen

EU-landen kunnen niet langer tegen negatieve rente lenen. Voorts blijft de stijgende rente in de VS als het zwaard van Damocles boven het hoofd van de ECB hangen. De Amerikaanse tienjaarsrente bedraagt momenteel 1,66 procent. Begin dit jaar was dat nog 0,9 procent. Dat heeft de centrale bank er al toe aangezet om de afgelopen weken meer schuldpapier te kopen. De ECB is namelijk bezorgd dat de stijgende tienjaarsrente in de Verenigde Staten (VS) een impact zal hebben op de financiële situatie van bedrijven, gezinnen en landen in de eurozone. Een stijgende rente in de eurozone is, net zoals in de VS, momenteel onwenselijk.