Binnen de lidstaten van de Europese Unie heerst bij een meerderheid van de bevolking het gevoel dat Europa een grotere soevereiniteit nodig heeft. Wel blijken er tussen de onderscheiden lidstaten duidelijke verschillen te kunnen worden vastgesteld. Dat blijkt uit een rapport van de Jean Jaurès Foundation, de Friedrich Ebert Foundation en het onderzoeksbureau Ipsos, gebaseerd.
Het onderzoek – gebaseerd op een enquête bij achtduizend mensen in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, Litouwen, Polen, Roemenië en Zweden – kwam tot de vaststelling dat 73 procent van de respondenten de soevereiniteit van de Europese Unie zou willen versterken.
Mondiale uitdagingen
De laagste score wordt genoteerd in Italië (60 procent), gevolgd door Zweden (64 procent) en Frankrijk (66 procent). Deze drie landen hebben ook de laagste steun voor de Europese Unie.
‘Het concept van Europese soevereiniteit is weer sterker op de voorgrond gekomen door de problematiek van de distributie van chirurgische maskers en vaccins binnen de Europese grenzen,’ benadrukt Gilles Finchelstein, directeur van de Jean Jaurès Foundation. ‘We bevinden ons in een periode waarin soevereiniteit weer een groter gewicht krijgt.’
‘Niet iedereen heeft echter over het concept soevereiniteit dezelfde ideeën. Die benadering kan sterk verschillen volgens de individuele lidstaat, de geschiedenis van het betrokken land en het politieke klimaat. In Frankrijk wordt vooral gewezen naar begrippen zoals koning, koningin of macht, terwijl in Duitsland eerder wordt gedacht aan onafhankelijkheid en de staat.’
‘Dat de steun voor de versterking van de Europese soevereiniteit blijft groeien, moet vooral worden toegeschreven aan het feit dat dit perspectief een antwoord op een aantal mondiale uitdagingen kan helpen bieden,’ verduidelijkt Finchelstein.
Terrorisme
‘Vooral de dreiging van het internationale terrorisme, de klimaatverandering en de bedreiging van de gezondheid worden naar voor geschoven om een versterking van de Europese soevereiniteit te steunen,’ aldus het rapport. ‘Dergelijke uitdagingen vereisen dan ook een inherente samenwerking en eenheid, waarbij verder moet worden gegaan dan het strikt nationale kader.’
Verder wordt gesproken over de beperkte impact van het eigen land op het internationale podium en de drang van een aantal naties – zoals China, de Verenigde Staten, Rusland en Turkije – om een grotere machtspositie uit te bouwen.
Uit het onderzoek bleek tevens dat slechts 51 procent van de respondenten Europa momenteel soeverein noemt. Ook hier wordt de laagste score in Frankrijk opgetekend (36 procent), gevolgd door Italië (46 procent). Volgens de respondenten moet een sterkere soevereiniteit vooral leiden tot een welvarende economie, een gemeenschappelijk beleid op het gebied van veiligheid en defensie en de garanties voor een Europese productie in strategische sectoren zoals voeding en gezondheid.
Uit de enquête kwam tevens naar voor dat nationalistische leiders in een aantal Europese landen het grootste obstakel vormen voor een mogelijke versterking van de Europese soevereiniteit (23 procent), gevolgd door de druk van een aantal externe naties die geen baat hebben bij de opkomst van een sterk Europa (22 procent).