Volgens Zbigniew Rau, de Poolse minister van Buitenlandse Zaken, is de kans dat Europa betrokken raakt bij een oorlog de afgelopen dertig jaar nog nooit zo groot geweest als vandaag.

Tijdens een toespraak tot de gezanten van de 57 leden van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) uitte Rau zijn bezorgdheden over de opgelopen spanningen met Rusland. Die zijn de afgelopen maanden toegenomen omdat het land massaal troepen stuurt naar de grens met Oekraïne. De Russische president Vladimir Poetin wil daarmee onder meer een signaal de wereld insturen dat hij niet wil dat het Oekraïne toetreedt tot de NAVO.

Militaire escalatie in Oost-Europa

In zijn toespraak noemde Rau Rusland niet bij naam, maar somde hij een reeks conflicten op waarbij Moskou betrokken zou zijn geweest. “Het lijkt erop dat het risico van oorlog in het OVSE-gebied nu groter is dan ooit tevoren in de afgelopen 30 jaar,” zei Rau in een toespraak waarin hij de prioriteiten van zijn land schetste, aangezien het dit jaar het roulerende voorzitterschap van de OVSE bekleedt.

“Sinds enkele weken hebben we te maken met het vooruitzicht van een grote militaire escalatie in Oost-Europa”, vervolgde de Poolse minister. “We moeten ons richten op een vreedzame oplossing voor het conflict in en rond Oekraïne.” Hij riep daarbij op tot “een volledige eerbiediging van de soevereiniteit, de territoriale integriteit en de eenheid van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen.”

Besprekingen tussen Rusland, VS en NAVO

Ministeriële besprekingen tussen Rusland en de VS in Genève op dinsdag en tussen Rusland en de NAVO in Brussel op woensdag hebben geen duidelijke vooruitgang opgeleverd. Het Kremlin heeft donderdag een somber oordeel geveld over de Russische veiligheidsbesprekingen met de Verenigde Staten en de NAVO deze week. Het beschreef ze als “onsuccesvol” en zei dat er onenigheid was over fundamentele kwesties.

Vorige maand had Rusland een ontwerpovereenkomst tussen Rusland, de Verenigde Staten en de NAVO gepresenteerd inzake veiligheidsgaranties. Daarin stond onder meer een verbod om de NAVO verder uit te breiden naar het oosten. Op Kerstavond deelde de persdienst van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken mee dat die eisen ook gevolgen zouden hebben voor Finland en Zweden. “De toetreding van die twee landen tot de NAVO zou ernstige militaire en politieke gevolgen hebben die een passende reactie van Russische zijde zouden vereisen”, liet Maria Zakharova, een woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, achteraf weten.

(jvdh)