Vijf dagen voor de verkiezingen is het tijd om aandacht te besteden aan de Senaatsrace. Naast een president kiezen de Amerikanen op 3 november ook 35 van de 100 senatoren. 23 daarvan zijn Republikeinen, 12 zijn Democraten. 

Volgens verschillende peilingen zijn 9 tot 13 Republikeinse zetels in gevaar, tegen slechts 2 bij de Democraten. Dat zou de huidige balans in de Senaat (53/47 in het voordeel van de Republikeinen) kunnen doen omslaan.

De afkeer van de andere partij zit bij de Amerikanen dit jaar zo diep dat verwacht wordt dat 90 procent van de kiezers een senator van dezelfde partij zullen aanduiden als van de president die ze kiezen. Eenzelfde tendens werd al in 2016 waargenomen, maar was toen nog vrij nieuw. In sommige staten stemmen mensen voor een president van één partij, maar voor een senator van de andere partij. Elke staat beschikt over 2 senatoren, maar slechts 9 staten hebben een duo senatoren dat bestaat uit telkens één vertegenwoordiger van beide politieke families.

Wat is de rol van de Senaat?

De Senaat heeft meer invloed dan het Huis van Afgevaardigden. Algemeen wordt aanvaard dat de Senaat beter weerstand kan bieden aan de publieke opinie. Omdat senatoren voor vier jaar gekozen worden. Dat in tegenstelling tot de Afgevaardigden, die al na twee jaar worden afgerekend op hun stemgedrag. 

De Senaat is dus het belangrijkste politieke orgaan van het land. De 100 senatoren keuren de benoemingen in de topechelons van de overheid goed. Ministers, ambassadeurs, de toplui van de federale agentschappen, opperrechters etc. moeten het groen licht van de Senaat krijgen. In totaal is sprake van meer dan 1.200 benoemingen.

Wil de president een oorlog beginnen of een belangrijke militaire operatie opstarten, dan moet de Senaat zijn fiat geven. Tenslotte is het dezelfde Senaat die grote internationale verdragen zoals het Klimaatakkoord van Parijs of het Akkoord van Wenen met betrekking tot de kerncapaciteit van Iran moet goedkeuren.

Het gerenommeerde Center for Politics voorspelt in de Senaat een Democratische overwinning, met 50 zetels, tegen 49 en een zetel onbeslist (North Carolina). Indien de Republikeinen deze zetel kunnen behouden, wordt de keuze van de president doorslaggevend. De vice-president (Mike Pence of Kamala Harris) krijgt dan in die hoedanigheid de doorslaggevende stem in de Senaat.

Maar de meeste peilingen zien dit jaar ook in de Senaat een ‘blauwe golf’. Met een winst van 5 tot zelfs 6 zetels. Als ook Biden de presidentsverkiezingen wint, zou hij tijdens de eerste twee jaren van zijn ambtstermijn dus kunnen rekenen op een hem goed gezinde Senaat. Wat het leven van elke president makkelijker maakt. Enkel het Hooggerechtshof kan hem dan nog dwarsbomen.