Dat de coronacrisis een economische crisis zonder weerga wordt, staat nu al vast. Veel bedrijven anticiperen daarom nu al op de gevolgen, door te snoeien in de kosten. Werknemers ontslaan, is een optie. Maar hoe pakt u zoiets verstandig aan, in tijden van thuiswerk?
Laat ons beginnen met een slecht voorbeeld. Twee weken geleden zette het Amerikaanse deelstepbedrijf Bird 30 procent van zijn personeelsbestand op straat. Dat gebeurde middels een videoconferentie via Zoom. Volgens ingewijden kregen de personeelsleden een vooraf opgenomen boodschap te horen – zonder beeld. Op sociale media kwam daarop hevige kritiek, ook al omdat de afgedankte werknemers zelfs geen persoonlijk telefoontje kregen.
Stichter Travis VanderZanden zag zich daarop genoodzaakt om te reageren. Hij ontkende stellig dat het om een opgenomen mededeling ging, maar gaf wel toe dat het geen ideale werkwijze is. ‘De videofunctie stond uitgeschakeld, omdat we dat menselijker vonden. Achteraf gezien hadden we één-op-één moeten bellen naar de getroffen werknemers’, schreef hij op Twitter. Daarom enkele tips om het beter aan te pakken.
1. Breng het nieuws niet in groep
De topman van Bird heeft het intussen begrepen. Slecht nieuws brengt u best één-op-één. Een job verliezen, is – zelfs als de werknemer het verwacht – een emotionele en stressvolle ervaring. Die emoties wil niemand met iedereen delen. Het is daarom aangewezen dat de directe leidinggevende van de werknemer het nieuws meedeelt aan de betrokken werknemer, en daarna ook het team van de werknemer op de hoogte brengt.
2. Geef de kans om te reageren
Een ontslag is geen moment voor discussie. Hou de videomeeting kort, maar geef de werknemer kans om te reageren. Zorg er ook voor dat de boodschap persoonlijk en authentiek is. Vermijd de indruk dat het om een vast uitgeschreven script gaat. Als de getroffen werknemers aan het woord komen, bewaak dan ook het evenwicht. Het is niet de bedoeling om drie uur te aanhoren ‘hoe verschrikkelijk’ deze beslissing is en ‘wat een onmenselijk bedrijf’ dit is.
3. Bied perspectief
Veel ondernemingen ontslaan personeelsleden of zetten hen op non-actief, omdat ze niet anders kunnen. Neem het voorbeeld van pretpark Plopsaland en de seizoenswerkers: zij konden niet naar het systeem van tijdelijke werkloosheid, omdat ze nog geen enkele dag gewerkt hebben. Maar bij de heropstart zijn die mensen wel nodig. Leg de situatie in dat geval duidelijk uit en benadruk dat de personeelsleden alsnog welkom zijn.
Indien het om een structurele besparing gaat, is het belangrijk om duidelijke informatie te verschaffen. Verwijs de getroffen werknemers door naar steunmechanismen van de overheid en de voorzieningen van de sociale zekerheid. Voorzie eventueel ook ondersteuning bij het zoeken naar ander werk. Het is daarom aangewezen om na de officiële melding ook een videoconferentie of telefoongesprek te voorzien met de personeelsdienst.
