Het uitwisselingsverdrag met Iran is gestemd. Maar zeker voor cd&v, Ecolo en Groen was dat toch bochtenwerk.

• Met de Vivaldi-meerderheid voor, de oppositie van N-VA en Vlaams Belang tegen, en de onthouding van de PVDA, keurt de Kamer het uitleveringsverdrag met Iran goed. Een pijnlijke zaak, na de stoere woorden van veel Kamerleden van de meerderheid gisteren, en verdeeldheid binnen de coalitie.
• “Het Iraans regime heeft geen ethische reflex, geen ethisch kompas. Het is een promotor van terrorisme. De druk van het buitenland zal niet verdwijnen als we dit verdraggoedkeuren.” Het was Els Van Hoof, Kamerlid van cd&v, die gisteren nog brieste over wat de Kamer eigenlijk toen al had moeten goedkeuren.
• Maar was cd&v opgenaaid en zocht men wat profiel, in de nieuwe stijl van de partij, of is er meer aan de hand? Feit is dat de voorzitter van de cd&v-jongeren Kevin Maas mee bij de Iraanse oppositie in Brussel stond te betogen. “Geen verdrag met een corrupt en onbetrouwbaar land als Iran”, zo stelde hij.
• En cd&v stond niet alleen binnen de meerderheid. Want ook Samuel Cogolati (Ecolo), immer in de weer over de mensenrechten, dook op bij die opposanten, die opvallend goed georganiseerd zijn. Bij Ecolo sprak men over “geen blanco cheque geven aan Iran”.
• Bij Groen was fractieleider Wouter De Vriendt ook zeer scherp. “Dit dreigt een wel heel lucratief handeltje te worden met grote gevolgen voor Europa. Zet dit de deur open naar een soort gijzelingsdiplomatie?”, wilde hij weten van de minister die het dossier gisteren in de Kamer moest verdedigen, Vincent Van Quickenborne (Open Vld).
• Daarbij wees De Vriendt op het feit dat Iran nu al een aantal maanden een Belg vasthoudt, ngo-medewerker Olivier Vandecasteele. Die zou dan geruild worden, samen met nog een reeks gevangenen zoals mogelijk ook de VUB-professor Ahmadreza Djalali, voor de veroordeelde terrorist Assadollah Assadi. “Assadi is een terrorist. Gaan we vrijwillig de handboeien van een veroordeelde terrorist lossen en met een grote strik errond cadeau geven aan Iran?”, zo sneerde hij.
• De oppositie stond erbij, keek ernaar, en moest vaststellen dat Vivaldi zo weeral uiteen gespeeld werd. En dat terwijl er nochtans binnen de regering een fiat was over de deal. Dat mondde vandaag, na nog een morgen debat, dan uiteindelijk uit in een stemming en goedkeuring in de Commissie.
• Van Quickenborne moest alles doen om de zaak te verdedigen: “Er staan mensenlevens op het spel. Dat zijn de woorden van onze veiligheidsdiensten”, zo hintte hij naar de slechte toestand waarin Vandecasteele zou verkeren. “Ik kan geen voorafnames doen over de ‘vermeende ­diplomaat’”, zo draaide hij rond de vraag of Assadi zou worden geruild. 
• “Een schandalige stemming in de Commissie vandaag. De meerderheid stemt voor een deal met de duivel, het Iraanse regime. Inclusief de ‘kritische’ groenen. Ze negeren alle adviezen, van Amnesty International, van tientallen advocaten, rechters en beleidsmakers over heel de wereld”, zo sneerde Kamerlid Michael Freilich (N-VA). 

Vervelend voor Vivaldi: De internationale spotlights zijn er nu wel, voor België en Iran

• Vanmorgen op de persbriefing van het ministerie van Buitenlandse Zaken in de VS, het State Departement, kreeg men de kwestie van het verdrag tussen Iran en België, én de hangende ruil op het bord. Woordvoerder Ned Price was helder: “We willen ook dat Amerikanen vrijgelaten worden, overal in de wereld, net zoals andere landen dat willen. Maar wij willen vooral dat landen die zulke druk voelen, niet meedoen aan dat soort praktijken”, zo stelde hij.
• Daarnaast was er een heel felle reactie van Amnesty International, die met een rapport van vijf pagina’s kwam over de situatie rond de mensenrechten in Iran, en heftig de Kamerleden waarschuwde: “De Belgische Kamer moet zich verzekeren dat het bilaterale verdrag helemaal overeenstemt met de internationale verplichtingen rond mensenrechten van België.”
• De reeks van internationale figuren die zich ondertussen uitsprak tegen de deal, is ondertussen ook langer aan het worden.
  • Onder meer Christine Van Den Wyngaert, de voormalige toprechter in het Internationale Strafhof in Den Haag, riep premier De Croo in een open brief op om Assadollah Assadi niet vrij te laten.
  • Maar ook Ingrid Betancourt, zelf jarenlang gevangengehouden in Columbia, riep op om de ruil niet te laten doorgaan. “Op de strengst mogelijke manier roep ik op om dit verdrag niet goed te keuren.”
  • En ook voormalige Parlementsvoorzitter in het VK, John Bercow, schreef ondertussen een brief aan de Belgische Kamer: “Het plan van Assadi was om honderden, zelfs duizenden mensen proberen te doden of te verwonden, inclusief een aantal van mijn collegae. Het is ondenkbaar dat een land als België, met de Europese hoofdstad, een verdrag zou sluiten met een regime dat internationaal bekend staat als schender van mensenrechten en sponsor van terrorisme.”
  • In de Kamer onderstreepte minister van Justitie Van Quickenborne wel dat het verdrag de nodige garanties bevat voor de mensenrechten: “Een gedetineerde zal nooit tegen zijn of haar wil worden overgebracht”. En uiteraard zal België altijd kunnen weigeren: “Het zal per geval per geval worden bekeken.” De minister voegde er nog aan toe dat het “onze morele plicht om onschuldige Belgische landgenoten gegijzeld in het buitenland te bevrijden en veilig terug te brengen naar hun familie”.
• Het verdrag moet nu nog voor de voltallige Kamer worden goedgekeurd: het protest kan dus nog wel even aanhouden. Maar dat kans dat het nu nog strandt, lijkt zeer klein.