De wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide is teruggekeerd tot niveaus die ook voor de uitbraak van de coronapandemie werden geregistreerd. Dit dreigt de doelstellingen van de strijd tegen de opwarming van de aarde onbereikbaar te maken. Dat staat in een rapport van het International Energy Agency (IEA). Volgens het rapport lagen de emissies van het wereldwijde energieverbruik de voorbije maand december 2 procent hoger dan tijdens dezelfde periode het jaar voordien.
‘Die stijging wordt gedreven door het economisch herstel en een beleid dat onvoldoende gericht is op de inzet van duurzame energie,’ betoogt Fatih Birol, directeur van het internationale energiebureau, in een commentaar op het rapport.
Waarschuwing
‘De nieuwe toename van de wereldwijde koolstofemissies tegen het einde van het voorbije jaar vormt een duidelijke waarschuwing dat er niet genoeg wordt gedaan om de transitie naar een duurzame energie te versnellen,’ aldus het rapport. ‘Indien de overheden niet snel met een gepast energiebeleid komen, dreigt een historische kans verloren te gaan om van 2019 het absolute piekjaar in de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen te maken.’
Een jaar geleden riep het energiebureau de regeringen op om van duurzame energie in hun economische stimuleringsplannen een centraal element te maken. ‘Uit de cijfers blijkt echter een terugkeer naar een economie die met een intensieve productie van koolstofdioxide gepaard gaat,’ benadrukt Birol.
In China nam de uitstoot van koolstofdioxide vorig jaar nog met 0,5 procent toe tegenover het jaar voordien, ondanks een draconische – weliswaar korte – lockdown om de verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen. China, dat meer dan een kwart van de wereldwijde productie van koolstofdioxide voor zijn rekening neemt, was vorig jaar de enige grote economie die een groei kon laten optekenen.
‘Maar ook andere landen moeten nu vaststellen dat hun emissies opnieuw oplopen tot niveaus die ook voor de uitbraak van de coronacrisis werden genoteerd,’ merkt Birol op. ‘Dat moet worden gekoppeld aan de heropleving van de economische activiteit in onder meer India, Brazilië en de Verenigde Staten.’
In de Verenigde Staten vielen de emissies vorig jaar met 10 procent terug, maar tijdens de maand december moest alweer nagenoeg van een status quo gewag worden gemaakt.
‘Indien de huidige verwachtingen voor een wereldwijd economisch herstel in de loop van dit jaar worden bevestigd en er in de grote economieën van de wereld geen drastische beleidswijzigingen worden doorgedrukt, zullen de wereldwijde emissies waarschijnlijk opnieuw toenemen,’ voorspelt Birol. ‘Na een economische dalperiode kan meestal zowel een heropleving van de activiteit als een toename van de uitstoot worden opgetekend. Dat was ook het geval na de financiële crisis twaalf jaar geleden.’
Bemoedigende signalen
‘Er zijn echter ook een aantal bemoedigende tekenen dat de grote uitstoters stappen ondernemen om de economische groei los te koppelen van stijgende emissies,’ werpt Birol op. ‘Onder meer was er de verrassende aankondiging van China dat het land over veertig jaar klimaatneutraal moet zijn.’
‘Daarnaast is er de ambitieuze klimaatagenda van de Verenigde Staten onder president Joe Biden en de terugkeer van het land naar het Klimaatakkoord van Parijs. De Green New Deal van de Europese Unie wijst eveneens in de goede richting. Dat geldt ook voor India, dat met de inzet van hernieuwbare energie belangrijke resultaten kan bereiken.’
De wereldwijde emissies zijn vorig jaar met bijna 2 miljard ton gedaald. Dat is de grootste absolute inkrimping uit de geschiedenis. Meer dan de helft van die daling was toe te schrijven aan een vermindering van het brandstofverbruik in het wegvervoer en de luchtvaart.
Het Klimaatakkoord van Parijs verplicht de deelnemende landen om de stijging van de mondiale temperaturen te beperken tot minder dan 2 graden Celsius in vergelijking met de niveaus die voor het begin van het industriële tijdperk werden opgetekend. Gestreefd wordt daarbij eigenlijk naar een opwarming van minder dan 1,5 graden Celsius.
Momenteel wordt echter al een opwarming van 1,1 graad Celsius geregistreerd. Dat is voldoende voor een hogere frequentie en intensiteit van dodelijke hittegolven, droogtes en superstormen die door de stijgende zeespiegel nog destructiever worden. (jvdh)
