Rusland is erop gebrand de Oekraïense export van graan helemaal stil te leggen. Na het intrekken van de steun aan de graandeal, die de vrije passage van schepen met Oekraïens graan door de Zwarte Zee garandeert, bestookt het nu graanterminals in havens doorheen het land met kruisraketten en zelfmoorddrones.

In het nieuws: Na de haven van Odessa, vallen nu die van Izmail en Reni ten prooi aan Russische raketten en drones.

• Op 17 juli vonden explosies plaats op de Krimbrug, die het geannexeerde Oekraïense schiereiland verbindt met het Russische vasteland. Als reactie hierop besloot Rusland, dat Oekraïne van de aanslag beschuldigde, uit de graandeal te stappen. Dat was meteen ook het begin van een uitgebreide raketoorlog, meer bepaald op Oekraïense havens. De graanterminals leken daarbij het primaire doelwit.
• Vooralsnog werd vooral de haven van Odessa getroffen door Russische raketten en drones. Daarbij zette het commando zelfs antischeepsraketten in, om doelwitten op land te treffen. Afgelopen nacht vond Rusland echter nieuwe doelwitten: de havens van Izmail en Reni.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over Defensie, spionage of de oorlog in Oekraïne? Defensiejournalist Kasper Goossens stuurt ze wekelijks recht naar jouw mailbox. Interesse? Schrijf je via deze link in!

De essentie: Schepen die naar Oekraïense havens varen, zullen door Rusland gezien worden als ‘mogelijke vervoerders van militaire materiaal’. Zo komen ze in het vizier van de Russische marine te liggen. De oplossing ligt voor handen, maar is complex.

• Om toch Oekraïens graan te kunnen exporteren, moeten goederenschepen voortaan een stukje de Donau opvaren, om in de havens van Izmail en Reni aan te komen. De Donau vormt op die plekken de grens tussen Oekraïne en Roemenië.
• Rusland besloot nu ook die havens aan te vallen: op beelden, gefilmd vanuit Roemenië is een zo’n aanval te zien, vermoedelijk met een Shahed-zelfmoorddrone. Oliver Alexander, onafhankelijk analist, merkt op dat Rusland de relatief onnauwkeurige Shaheds gebruikt, in plaats van de eigen dure kruisraketten.

Gevaarlijk: Als een zo’n drone een beetje uit koers raakt, riskeert Rusland serieuze diplomatieke en geopolitieke gevolgen.

• Op enkele meters van Reni ligt namelijk Roemenië, een van de lidstaten van de NAVO. Artikel 5 van het NAVO-verdrag bepaalt dat, als een lidstaat wordt aangevallen, die de hulp kan inroepen van de lidstaten. In het meest ernstige scenario kan zo’n afgeweken projectiel dus leiden tot een rechtstreeks conflict tussen de NAVO en Rusland.
• Roemenië zelf is duidelijk ongerust over de nieuwste ontwikkelingen: “Ik veroordeel de Russische aanvallen tegen de Oekraïense civiele infrastructuur op de Donau, heel dicht bij Roemenië”, zo tweette Roemeens president Klaus Iohannis. “Deze recente escalatie houdt forse risico’s in voor de veiligheid in de Zwarte Zee.”
• De situatie doet denken aan een incident in Polen in november vorig jaar. Twee burgers kwamen om het leven toen een Oekraïense interceptorraket, afgevuurd om een Russische kruisraket neer te halen, neerstortte op een boerderij in Polen. Even wilde Polen de NAVO samenroepen om gezamenlijk actie te ondernemen (dit zou de voorbode kunnen zijn van het inroepen van artikel 5). Na een onderhoud met NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg besloot Pools president Andrzej Duda hiervan af te zien.