Waardevolle grondstof: Dankzij een aantal nieuwe technologieën kan afval van een probleemproduct in een waardevolle grondstof worden omgetoverd.

• Vuilnis kan immers door verbranding een bron van warmte worden. Daarmee wordt het afval zelfs een verhandelbaar goed dat ook de grensoverchrijdend een meerwaarde kan vormen.
• In het akkoord tussen de twee Europese metropolen is voorzien dat het Nederlandse Afval Energie Bedrijf (AEB) wekelijks 900 ton afval uit Rome zal afnemen en verbranden om ruim dertigduizend huishoudens van energie te voorzien.
  • Het Romeinse afval wordt door vrachttreinen met zestien wagons naar Amsterdam afgevoerd. Amsterdam krijgt voor de afname van het afval een vergoeding van 200 euro per ton. Hierdoor genereert de activiteit voor de Nederlandse hoofdstad ongeveer 180.000 euro inkomsten per week.
• Woordvoerders van het Afval Energie Bedrijf merken op dat het afval in efficiënte verbrandingsovens wordt verwerkt.
  • “Deze oplossing is alvast beter voor het leefmilieu dan het vuilnis in Rome op stortplaatsen te dumpen”, voert de Nederlandse onderneming aan.
  • “Ook wanneer met de ecologische impact van het transport per trein rekening wordt gehouden, is er nog altijd sprake van een positieve uitkomst.”
• Waarnemers merken wel op dat dit systeem op lange termijn op het gebied van afvalverwerking niet als een duurzame oplossing kan worden bestempeld.
  • Er wordt immers nog steeds een uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt. Het moet volgens hen dan ook de uiteindelijke bedoeling zijn om ook bij de behandeling van het afval een circulaire economie uit te bouwen.

Noodtoestand: De overeenkomst met Amsterdam is een illustratie voor de noodsituatie waarin Rome door de sluiting van de grote stortplaats Malagrotta tien jaar geleden terecht is gekomen.

• Om verdere boetes van de Europese Commissie te vermijden, had Ignazio Marino, destijds burgemeester van de stad, beslist de stortplaats te sluiten.
  • Marino koesterde plannen voor een nieuw afvalbeleid, maar moest aftreden voor het project in gang kon worden gezet.
  • Zijn opvolger Virginia Raggi wou vooral mikken op het inzamelen van gescheiden afval en kleinere stortplaatsen. Een verbrandingsoven werd door Raggi consequent afgewezen, want er waren volgens haar teveel gevaren voor de volksgezondheid.
  • Maar al vlug stapelde het vuilnis zich in de straten van de stad op. Raggi zag zich daarop verplicht om het afval naar andere delen van Italië en het buitenland af te voeren. Dit beleid zou Rome echter meer dan 1 miljard euro hebben gekost.
• Roberto Gualtieri, die anderhalf jaar geleden tot burgemeester van Rome werd benoemd, haalde de plannen voor de bouw van een verbrandingsoven, die aan een nieuwe elektriciteitscentrale zal worden gekoppeld, opnieuw naar boven. Maar die installaties zullen pas over drie jaar in gebruik genomen kunnen worden.

Kritiek: In Nederland heerst er geen onverdeelde tevredenheid over het akkoord dat met Rome werd gesloten.

• Vivianne Heijnen, Nederlands staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat, wees erop dat de Nederlandse regering de verbranding van afval wil terugdringen en vooral op hergebruik wil aansturen.
  • Tegelijkertijd merkte ze op dat in Nederland momenteel meer verbrandingscapaciteit beschikbaar is dan noodzakelijk is voor de verwerking van het binnenlands afval.
  • Daarom is het volgens haar verdedigbaar om tijdelijk buitenlands afval te verbranden, zodat naties met vuilnisproblemen kunnen worden geholpen.
• De oppositie in het Nederlandse parlement toonde echter weinig begrip voor de helpende hand die aan Rome wordt gereikt.
  • Daarbij wordt onder meer opgemerkt dat de Nederlandse landbouwers met strenge stikstofmaatregelen worden geconfronteerd, terwijl ook de activiteiten van luchthaven Schiphol Airport worden beperkt.
  • Al die ingrepen moeten het leefmilieu ten goede komen, maar de oppositie zegt niet te begrijpen dat tegelijkertijd een akkoord wordt gesloten om vuilnis vanuit Italië naar Nederland te halen.
• Oorspronkelijk was voorzien dat de eerste konvooien begin april vanuit Rome zouden vertrekken. Maar de plannen moesten voorlopig worden opgeschort.
  • Enerzijds was er sprake van werken op een Nederlands deel van de route, maar verder wordt gewezen op aanzienlijke administratieve knelpunten.
  • Elk land waar de treinen passeren, moet immers zijn goedkeuring aan de transporten verstrekken. Dat kan volgens woordvoerders van de Nederlandse afvalverwerker echter geruime tijd in beslag nemen.