Door de oorlog in Oekraïne bereikten de wereldwijde defensie-uitgaven vorig jaar een recordhoogte, zo stelt het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) in een nieuw rapport. Het is de snelste stijging in militaire uitgaven sinds 2009.
Nog nooit waren de wereldwijde defensie-uitgaven zo hoog

Waarom is dit belangrijk?
Doordat er wereldwijd meer gewapende conflicten en oorlogen zijn, is een toename van de defensie-uitgaven op zich niet zo verwonderlijk. Maar de mate waarin deze toenemen, geeft wel aan hoe de wereld zich op meerdere plaatsen sterk bewapent.De cijfers: Volgens de Zweedse denktank stegen de uitgaven in 2023 met 6,8 procent, tot meer dan 2.443 miljard dollar, omgerekend zo’n 2.290 miljard euro.
- De stijging is voornamelijk toe te schrijven aan de oorlog tussen Oekraïne en Rusland:
- Rusland gaf 23 procent meer uit aan defensie in 2023 dan in het jaar ervoor, in totaal ongeveer 102 miljard euro. Dat was 16 procent van alle regeringsuitgaven. Daarmee staat Rusland op plaats drie in de wereldwijde ranking.
- Oekraïne staat op plaats acht in de lijst. Het stak meer dan 60 miljard euro in defensie-uitgaven, met 54 procent is dat meer dan een verdubbeling van wat het land het jaar ervoor uitgaf.
- Als je de twee vergelijkt, dan gaf Oekraïne 59 procent uit van het defensiebudget van Rusland. Er blijft dus een kloof tussen de twee, maar die wordt kleiner als je de buitenlandse steun meerekent. Het totale budget klimt dan naar 91 procent van het Russische.
- Dat wil dus zeggen dat de NAVO-landen heel wat geld hebben uitgegeven om Oekraïne te steunen. Het land dat het meeste uitgeeft aan defensie, blijven de Verenigde Staten. In totaal gaf het iets meer dan 860 miljard euro uit aan die post, goed voor meer dan een derde (37 procent) van alle militaire uitgaven wereldwijd, en 68 procent van alle NAVO-uitgaven.
Defensie-uitgaven stijgen door meerdere conflicten
Opvallend: 2 procent van het bbp wordt de norm.
- De defensie-uitgaven stijgen in de meeste NAVO-landen, zo ook de Belgische. Het land gaf 5,2 procent meer uit, in totaal zo’n 7,16 miljard euro. Daarmee blijft België wel op de 34ste plaats staan.
- Steeds meer NAVO-landen halen de afgesproken 2 procent van het bbp om te investeren in defensie, zo leert het rapport ons. 11 van de 31 NAVO-leden haalden dat vooropgezet doel.
- “De afgelopen twee jaar van oorlog in Oekraïne hebben de veiligheidsvooruitzichten voor de Europese NAVO-staten fundamenteel veranderd,” aldus Lorenzo Scarazzato, onderzoeker bij het SIPRI. “Deze verschuiving in dreigingspercepties komt tot uiting doordat toenemende delen van het bbp worden gebruikt voor militaire uitgaven, waarbij het NAVO-doel van 2 procent steeds meer wordt gezien als een basis in plaats van een drempel om te bereiken.”
- België blijft echter wel steken op 1,24 procent van het bbp, als je de inkomsten uit Euroclear meerekent.
En verder: China blijft op plaats twee van wereldwijde uitgaven.
- China staat tussen de VS en Rusland op plaats twee in de ranglijst, met een geschatte defensie-uitgave van ongeveer 278 miljard euro. Vooral de spanningen met Taiwan zorgen voor meer uitgaven, die met 6 procent stegen ten opzichte van 2022.
- Daardoor spendeerden ook landen in de buurt van de grootmacht meer aan defensie, schrijft het SIPRI. Onder andere Taiwan zelf maar ook Japan gaf meer uit.
- Logischerwijze gaf ook Israël meer uit aan defensie, als reactie op de aanvallen van Hamas. Het land zag een stijging van 24 procent, met een totaalbedrag van iets meer dan 25,8 miljard euro. In het Midden-Oosten werd er algemeen gezien meer uitgegeven, met Saudi-Arabië als koploper.
- Tot slot waren er in 2023 ook hevigere gewapende conflicten in Afrika, waardoor onder andere ook de legers van de Democratische Republiek Congo en Zuid-Soedan meer geld kregen.