Duits bondskanselier Angela Merkel en Frans president Emmanuel Macron kondigden het twee weken geleden aan op hun gezamenlijke persconferentie. Als het van Duitsland en Frankrijk afhangt, zal de Europese Unie gezamenlijke strategische voorraden aanleggen van strategisch medisch materiaal, zoals chirurgische mondmaskers. Het is een van de lessen uit de eerste weken van de coronacrisis. Merkel en Macron willen ook ‘de productiecapaciteit van zulke producten aanmoedigen binnen de EU’.

Verscheidene Belgische ondernemers springen op de kar en kondigden de voorbije weken hun plannen aan om chirurgische maskers te produceren. Zoiets was tot voor enkele maanden ondenkbaar, omdat het onmogelijk concurreren was tegen de goedkope massaproductie uit Azië. Maar nu liggen de kaarten anders, klinkt het unisono. Er is veel meer vraag naar de maskers, sommige Aziatische leveringen blijken van bedenkelijke kwaliteit en de mogelijke EU-steun – van strengere kwaliteitscontroles tot mogelijke subsidiëring – kan leiden tot een leefbare Europese markt.

ECA – Van Heurck: 190 miljoen maskers per jaar

Het autobekledingsbedrijf ECA uit het Oost-Vlaamse Assenede sloot een alliantie met de Antwerpse werkkledijspecialist Van Heurck om een productiecapaciteit van 190 miljoen chirurgische mondmaskers per jaar op te zetten. Het gaat om vier machines die elk ongeveer 47 miljoen maskers per jaar zullen produceren. De familie Bergman, die begin dit jaar onder de naam Hillman Travel een doorstart maakte met 18 reiswinkels van Thomas Cook, heeft bij ECA alvast al een bestelling van 24 miljoen chirurgische mondmaskers (type IIR) geplaatst.

BruMed: 100 miljoen maskers per jaar

De Antwerpse textielbroers Gary en Jason Neiman (Bru Group) hebben BruMed opgericht. ​Dat nieuwe bedrijf heeft meerdere geautomatiseerde machines voor medische mondmaskers in zijn productiefaciliteit in Kontich. ‘Onze huidige capaciteit zal dit jaar nog boven de 100 miljoen maskers per jaar liggen’, belooft BruMed.

Ontex: 80 miljoen maskers per jaar

De Oost-Vlaamse luier- en maandverbandengroep Ontex kondigde aan vanaf september 80 miljoen chirurgische mondmaskers per jaar te maken in Eeklo. Het bedrijf heeft als grote troef dat het goed vertrouwd is met veel van het nodige materiaal voor mondmaskers. Er komt een volledig nieuwe productielijn met nieuwe machines.

Belgian Mask: 30 miljoen maskers per jaar

Ook Bart Gruyaert, een serieel ondernemer die vooral bekend is uit de staalindustrie, springt op de mondmaskertrein. Zijn Waals-Brabantse bedrijf Altifort Boart zal zich vanaf de zomer deels omscholen en richten op de productie van chirurgische maskers. Het streefcijfer is 2,5 miljoen stuks per maand, dus 30 miljoen per jaar. Gruyaert ziet zeker op de korte termijn een Europese markt voor maskers ‘made in Europe’, die misschien iets duurder zullen zijn dan de Aziatische maskers, maar wel meer garanties bieden op het vlak van kwaliteit. Of er ook na de coronacrisis een duurzaam bedrijf mee uit te bouwen is, valt volgens de West-Vlaamse ondernemer nog af te wachten.

Deltrian: 30 miljoen maskers per jaar

De Waalse regering heeft via zijn investeringsvehikel Sogepa de productie van chirurgische maskers toegewezen aan de firma Deltrian in Fleurus. Dat is ook een van de twee bedrijven (naast Sioen) die de filters gaat leveren voor de Belgische bevolking. Wallonië mikt met Deltrian op een sterk geautomatiseerde productie van 30 miljoen chirurgische maskers per jaar.

En ook nog …

Niet alle medische initiatieven komen van de grond. Zo kondigde de vzw The Fair Production, die mikte op een productie van 12 miljoen hoogkwalitatieve FFP2-maskers, recentelijk aan het project voor onbepaalde tijd te stoppen omdat de cruciale grondstof meltblown te moeilijk te vinden is.

Naast de medische maskers, die op de eerste plaats voor zorgverleners bestemd zijn, zijn er ook nog tal van nieuwe initiatieven rond niet-medische maskers. Dat lijkt geen overbodige luxe nu de levering van 15 miljoen textielen mondmaskers aan de federale overheid, beloofd door de Luxemburgse postbusfirma Avrox, forse vertraging blijkt op te lopen. Enkele voorbeelden: het bedrijf Alsico uit Ronse lanceert herbruikbare maskers voor het grote publiek, terwijl de West-Vlaamse verpakkingsgroep Ducaju mikt op de productie van 50 miljoen wegwerpmaskers per jaar. Ducaju, een pralineverpakker, hoopt op korte termijn ook gecertificeerde chirurgische mondmaskers te kunnen maken.