De inflatie treft zowel de VS als Europa. Terwijl de ECB naar alle waarschijnlijkheid de rente zal verhogen in juli, heeft de Federal Reserve het rentetarief al twee keer opgetrokken. Intussen heeft de Amerikaanse president Joe Biden toegegeven dat hij niet veel meer kan doen om de koopkracht van de Amerikanen te beschermen.
Joe Biden had dinsdag een ontmoeting met Jerome Powell. Een zeldzame ontmoeting, want de twee mannen hadden elkaar niet meer gezien sinds november, toen hij Powell herbenoemde als Fed-baas.
Tijdens die ontmoeting maakte Biden meteen duidelijk dat hij niet de intentie heeft om zich te bemoeien met het beleid van de Fed. “Mijn plan om de inflatie aan te pakken begint met een eenvoudig voorstel: respecteer de Fed, respecteer de onafhankelijkheid van de Fed”, zei hij.
Nu de midterms naderen, weet Biden dat inflatie en koopkracht zeer gevoelige onderwerpen zijn voor de kiezers. Maar de Democraat heeft niet veel opties meer: zijn vorige pogingen – olie vrijmaken uit de strategische reserve, havenoperaties verbeteren en oproepen tot een onderzoek naar woekerprijzen – hebben geen bevredigend resultaat opgeleverd, schreef AP op woensdag.
De inflatie van 8,3 procent maskeert een levendige arbeidsmarkt, met een werkloosheid van slechts 3,6 procent. Hoe dan ook was de bijeenkomst gisteren bedoeld om te laten zien dat Biden nog steeds begaan is met de inflatie, ook al kan hij er zelf niet veel aan doen.
Mea culpa
De uitvoerende macht zit midden in een bekentenis van onmacht. Dinsdagavond gaf minister van Financiën Janet Yellen toe dat ze de inflatie verkeerd had ingeschat. “Ik denk dat ik me destijds vergist heb in het pad dat de inflatie zou volgen”, zei Yellen tegen reporter Wolf Blitzer in “The Situation Room” op CNN. Er werd haar gevraagd naar haar uitspraken in 2021, toen ze dacht dat inflatie slechts een “klein risico” was.
“Zoals ik al zei, heeft de economie te lijden gehad van onvoorziene en aanzienlijke schokken die de energie- en voedselprijzen hebben opgedreven, alsook van knelpunten in de bevoorrading, die onze economie zwaar hebben getroffen en die ik destijds niet begreep, maar die wij nu erkennen,” zei zij.
Inflatie is blijvend
De Amerikaanse beleidsmakers hebben de inflatie lange tijd omschreven als een tijdelijk verschijnsel, een gevolg van het herstel na de coronapandemie. Het aanbod kon de vraag niet bijhouden. Natuurlijk heeft de oorlog in Oekraïne de zaken ingewikkelder gemaakt, maar we kunnen nu zien dat de problemen in de bevoorradingsketen (nog steeds) niet zijn opgelost.
Bovendien zagen of wilden de beleidsmakers niet inzien wat de gevolgen waren van het soepele geldbeleid en de met schulden gefinancierde stimuleringspakketten.
Intussen heeft de Federal Reserve maatregelen genomen om de inflatie te bekampen. Zo heeft de toezichthouder tijdens de jongste rentevergadering de rente opgetrokken met 50 basispunten. Het is overigens niet uitgesloten dat er soortgelijke verhogingen volgen in juli en september. Hoe dan ook staat de Fed voor een enorme uitdaging: indien de rentes te snel worden verhoogd, kunnen de Verenigde Staten in een recessie terechtkomen.
De ECB, die onder druk staat, zal haar belangrijkste rentetarief – dat momenteel nog negatief is – in juli voor het eerst gaan verhogen. Verwacht wordt dat zij dit in september opnieuw zal doen. De vraag is of de rente met 25 of 50 punten zal worden verhoogd. Na een zeer lichte vertraging in april is de inflatie in Europa, dat hard is getroffen door de energiecrisis, weer beginnen te stijgen. Het continent bevindt zich in een zeer precaire situatie, want door een renteverhoging zullen een aantal staten met een hoge schuldenlast de rente op hun schuld zien exploderen.
(ns, lb)
