Italië is zeer actief op de geldmarkten. Het land moet dit kwartaal 62 miljard euro ophalen om bestaande schulden te herfinancieren. Het land wil zo veel mogelijk van dat geld ophalen vooraleer het midden oktober zijn begroting in Brussel indient.
De anti-systeemcoalitie van M5S en Lega wil economische maatregelen doorvoeren die het land meer dan 100 miljard euro zouden kosten. Samengevat betekent dit dat de belastingen worden verlaagd (introductie vlaktaks), terwijl de uitgaven zullen stijgen (basisinkomen en verlaging pensioenleeftijd). Tegen eind september wordt een eerste vrijgave van die begrotingsplannen verwacht. Maar de financiële markten beginnen steeds meer rekening te houden met een Italiaanse exit uit de euro.
Dinsdag moest Rome liefst 3,2% rente betalen op obligaties met een looptermijn van 10 jaar. Dat was geleden van 2014. De rente nadert opnieuw het niveau van mei jongstleden, toen de eerste anti-systeemregering van M5S en Lega werd gevormd en de EU even in paniek raakte toen een anti-euro politicus de post van minister van Financiën kreeg aangeboden. Na tussenkomst van president Matarella kon dat alsnog verhinderd worden.
QE verlengen om speculatieve aanvallen tegen Italië te voorkomen?
Maar de voorbije dagen is de onrust op de markten met betrekking tot Italië weer toegenomen. Aan de basis daarvan de verklaringen van vice-premier Luigi di Maio. Die zei dat het begrotingstekort van 3% dat door Brussel wordt opgelegd niet kan worden afgedwongen. In de Italiaanse krant La Stampa werd eerder deze week dan het gerucht verspreid dat Rome de Europese Centrale Bank zou vragen om het programma van kwantitatieve versoepeling (QE) – dat in december ten einde loopt – verder te zetten, teneinde de Italiaanse schuld te beschermen tegen speculatieve aanvallen.
Investeerders houden opnieuw rekening met terugbetaling in andere valuta
Maar investeerders zijn vooral bevreesd voor een Italiaanse exit uit de eurozone op korte termijn, waardoor hun schulden in plaats van in euro in fel gedevalueerde nieuwe Italiaanse lire zouden worden terugbetaald. Dat blijkt uit een vergelijking van 2 types credit default swaps (CDS) door het Centre for European Policy Studies (CEPS). CDS zijn afgeleide financiële producten die investeerders verzekeren tegen een eventuele wanbetaling door de ontlener. Tot 2014 hielden die contracten geen rekening met een eventuele terugbetaling in een andere valuta. In de meest recente contracten wordt daar wel rekening mee gehouden, blijkt uit het onderzoek.
Dan is er nog het verschil tussen de leningen die Rome moet terugbetalen in euro en leningen die in dollar zijn aangegaan. Voor waardepapier in euro met een looptermijn van 5 jaar moesten de Italianen in mei 2,8% meer rente beloven dan Duitsland, dat door de markten als de maatstaf voor een risicovrije investering wordt beschouwd. Maar wanneer ze in dollar leenden, moesten ze slechts 1% meer geven. De reden is eenvoudig. Of Italië al dan niet uit de eurozone stapt, schulden in Amerikaanse dollar blijven betaalbaar in dollar.
Italië mag de euro verlaten, maar de factuur zal gepeperd zijn
De Italiaanse populisten krijgen hier dus een les in economie aangereikt. Wanneer je openbare schuld 130% van je bbp overschrijdt – wat het geval is in Italië – word je afhankelijk van de mensen die bereid zijn je schuldpapier te kopen. Italië is dus vrij om de euro te verlaten, maar het land zal daarvoor een enorme prijs betalen.
© iStock
