Chemiespeler INEOS plant de bouw van een nieuwe, groenere fabriek in de haven van Antwerpen. Ze zal de andere Europese spelers verplichten om ook hun uitstoot te verminderen. They change the game, niet?
Noem de namen Geraint Thomas, Richie Porte en Richard Carapaz en 9 op de 10 linkt ze aan wielerploeg INEOS Grenadiers. Dat INEOS een belangrijke chemiespeler is, is echter heel wat minder bekend.
Toch is het bedrijf heel actief in België, met 12 vestigingen, waaronder een heel aantal in en rond de haven van Antwerpen. Met Project ONE, de bouw van een nieuwe fabriek, krijgt Antwerpen er binnen enkele jaren trouwens nog een extra poot bij. “We willen een ethaankraker bouwen”, legt Nathalie Meert uit.
De Communications & External Relations Manager bij INEOS gaat verder: “Die zal het gas ethyleen produceren, een van de belangrijkste basischemicaliën ter wereld, dat onmisbaar is voor ontelbare producten zoals lichtgewicht auto-onderdelen, isolatiemateriaal en pijpleidingen voor drinkwater.”
Een derde van de uitstoot van een gemiddelde fabriek
De investering (van 3 miljard euro) versterkt Antwerpen als op een na belangrijkste chemiecluster ter wereld (na Houston). De vraag naar ethyleen stijgt immers, waardoor ook elders in de wereld nieuwe stoomkrakers worden gebouwd. INEOS wil de groenste kraker hier in Europa bouwen, zelfs al kiest het daarmee niet voor de gemakkelijkste weg.
“In Antwerpen is het 25 jaar geleden dat er nog eens een investering van deze grootorde is gebeurd”, weet Nathalie Meert. “Antwerpen is de op een na belangrijkste chemiecluster ter wereld, maar dreigt haar positie te verliezen wanneer nieuwe investeringen uitblijven. Nochtans is vernieuwing noodzakelijk om het verschil te blijven maken en duurzamer te produceren. De koolstofuitstoot van onze installatie zal nog maar een derde bedragen van de uitstoot van een gemiddelde Europese fabriek en minder dan de helft van de uitstoot van de momenteel 10% best scorende stoomkrakers in Europa.”
Deze investering is ook een hefboom om de vergroening van de sector te versnellen. Nathalie Meert: “Het Europese emissiehandelssysteem bepaalt zijn benchmark voor koolstofemissies van dergelijke fabrieken volgens de 10% best presterende onder hen. Wanneer Project One ook deel uitmaakt van die benchmark, wordt de lat voor de andere meteen stukken hoger gelegd en staan ze voor de keuze: meer emissierechten kopen of meer investeren in milieuvriendelijke maatregelen zodat ze ook de norm halen.”
Waterstof als brandstof
Niet enkel op het vlak van het productieproces zal deze ethaankraker trouwens state-of-the-art zijn. Als basisgrondstof gebruikt hij ethaan, een bijproduct dat wordt onttrokken bij de ontginning van aardgas en vroeger aan de bron werd verbrand omdat het geen afzetmarkt had… tot ontdekt werd dat het zeer nuttig is om hoogwaardige chemicaliën van te maken.
Om historische redenen werken de meeste stoomkrakers in Europa vandaag nog met nafta, een destillaat van ruwe olie.
Ethaan heeft echter belangrijke voordelen tegenover nafta: het leidt niet alleen tot een efficiëntere productie van ethyleen, er komt ook veel meer waterstof vrij tijdens de chemische reactie. De installatie van Project ONE zet deze waterstof in als koolstofarme brandstof waardoor de koolstofafdruk aanzienlijk daalt. Door koude- en warmtestromen maximaal te recupereren, kan het energieverbruik worden ingeperkt. Tenslotte is alle aangekochte elektriciteit hernieuwbaar want afkomstig van offshore windparken van de Noordzee.
Ambitie reikt verder
Project One is voor INEOS een belangrijk project omdat het helpt om de duurzaamheidsambities van de chemiespeler te realiseren. “Meer zelfs”, zegt Nathalie Meert. “We maken bij de opstart van Project ONE reeds een reuzensprong qua ecologische voetafdruk in vergelijking met de huidige standaard, maar onze ambitie reikt verder. Door onze goede milieuprestaties zullen we het best gepositioneerd zijn om de transitie naar klimaatneutraliteit waar te maken. In het ontwerp van onze installatie is immers de nodige flexibiliteit voorzien om aanvullende technologieën toe te passen zodra deze matuur zijn. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om onze kraakovens en stoomovens voor 100% met waterstof te voeden zodra er voldoende klimaatvriendelijke waterstof ter beschikking komt.”
Het moge duidelijk zijn dat Project ONE voor INEOS een belangrijke pijler is om zijn ambitie waar te maken. De chemiespeler wil voor zijn vestigingen in Antwerpen immers tegen 2025 minstens 55% minder CO2 uitstoten (tegenover 1990) en tegen 2050 helemaal koolstofneutraal zijn. Dat deze investering moet zorgen dat de fabriek binnen de 10 jaar de eerste klimaatneutrale stoomkraker van Europa wordt, zal daar een belangrijke bijdrage toe leveren.
