De druk is enorm: de Amerikanen herhalen openlijk dat ze deze week de Russische invasie in hun buurland verwachten, terwijl de Duitsers de afgelopen weken net een te softe houding werd verweten. Het bezoek van de Duitse kanselier Scholz, die eerder in Washington DC op de koffie ging, wordt gezien als een van de weinige momenten dat er nog iets geforceerd kan worden.

• Dit weekend belde de Amerikaanse president Joe Biden meer dan een uur met zijn evenknie Vladimir Poetin, zonder dat het allemaal veel uithaalde. De knop lijkt omgedraaid. De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan sprak van “een militaire actie die wij nu elke dag verwachten”. Het Kremlin noemt die uitspraken “absurd”.
• Eerst gaat Scholz overigens naar Kiev, waar hij overlegt met de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Tegelijk zijn Duitse diplomaten nu al de verwachtingen laag aan het zetten: men wil vooral zien “of er nog een diplomatieke uitweg en dialoog mogelijk is”.
• Dat is helemaal anders dan het bezoek van Emmanuel Macron, de Franse president, die op eigen houtje Poetin ging zien. Dat leverde vooral hoogst oncomfortabele beelden op van een gigantische tafel tussen beiden. Achteraf werd er een verhaal aan geplakt van Macron die weigerde een Russische PCR-test te doen, uit angst voor DNA-diefstal.
• Beelden doen ertoe: de volgende dag kwam de sterke man van Kazachstan, Kassim-Zjomart Tokajev, langs op het Kremlin: men haalde het kleinst mogelijk koffietafeltje om tussen hem en Poetin te zetten. Tokajev geldt als een van de marionetten van Poetin, nadat de Kazachse president Russische soldaten nodig had om een opstand in eigen land bloedig neer te slaan, enkele weken geleden.  

De realiteit: Iedereen maakt zich op voor oorlog.

• Terwijl er dus nog diplomatieke initiatieven zijn, roept een pak Europese landen hun diplomatiek personeel al terug uit Kiev. Ze vragen ook hun burgers om terug te keren. Dat geldt ook voor België, waar Buitenlandse Zaken “ten stelligste aanraadt om het land te verlaten”. “Mocht de situatie verslechteren, kunnen de mogelijkheden om het land te verlaten moeilijker worden en kan een evacuatie vanuit Oekraïne niet gegarandeerd worden.”
• Dat ondertussen zelfs luchtvaartmaatschappijen zoals KLM hun vluchten schrappen, zet dan weer kwaad bloed in Oekraïne zelf, waar men spreekt van “paniekreacties”. Maar de buurlanden, zoals Polen en Roemenië, zetten zich schrap om straks een vloedgolf aan vluchtelingen op te vangen.
• Oekraïne zet zich overigens ook schrap voor een massale aanval op hun IT-systemen: men vermoedt dat de Russen al jaren bezig zijn allerlei soft- en hardwaresabotage voor te bereiden, om heel het data- en telefoonverkeer van de buur in één klap uit te schakelen, bij het begin van het conflict.
• Tegelijk hebben de EU en VS ondertussen een enorm pakket ‘dynamische’ sancties klaar tegen Rusland: daarbij zullen vooral Poetin en zijn entourage van rijke oligarchen zelf geviseerd worden. Daarnaast zal export van Rusland naar de EU en de VS bijzonder moeilijk worden. Over onder meer over de pijplijn Nord Stream 2 kan dan een kruis gemaakt worden.
• Maar de sancties zullen veel verder gaan, en ongenadige impact hebben op de Russische economie, en ook in Europa voelbaar zijn: de energieprijzen kunnen nog eens een flinke tik omhooggaan. Al is de bevoorrading van gas verzekerd: door de hoge prijzen zijn anderen in het gat gesprongen, om flink geld te verdienen. Anders dan in 2014 hebben de EU en de VS duidelijk hun huiswerk al gemaakt.
• Toeval of niet: uitgerekend vandaag lekt in de Financial Times het nieuws dat een groot onderzoek van de EU naar kartelvorming door QatarEnergy, een enorme speler om Europa van gas te voorzien, is stopgezet. Drie jaar geleden opende de Commissie een onderzoek naar de langlopende gascontracten van de Qatari in Europa. Netjes op tijd gaat dat nu terug de schuif in: geen moment om de bevoorrading verder in de onzekerheid te duwen.