Russische autoverkoop door oorlog nagenoeg weggevaagd: Drie maanden nadat de oorlog in Oekraïne was uitgebroken, was de autoproductie in Rusland met bijna 97 procent teruggevallen.

• Talloze buitenlandse fabrikanten besloten immers hun activiteiten in Rusland stop te zetten. De Russische fabrikanten vonden anderzijds onvoldoende voorraden onderdelen om hun productie op peil te houden of op te drijven.
• De autoverkoop op de Russische markt kende door die problemen tegen het einde van de lente dan ook een achteruitgang met meer dan 80 procent.
• Maar de sector heeft die achteruitgang kunnen omkeren en sinds dat dieptepunt heeft de verkoop van Russische auto’s volgens Bloomberg bijna een verdubbeling gekend.
  • Deze ommekeer, die weliswaar broos blijft, was onder meer te danken aan overheidsuitgaven en monetaire stimulansen, geholpen door een sterke toename van de invoer van voertuigen uit China.
  • Olga Belenkaya, econoom bij Finam, merkt daarbij op dat de autosector blijkbaar een leidende indicator voor de Russische economie geworden. “Die sector reageerde het snelste op de veranderde economische omstandigheden”, beklemtoonde Belenkaya. 

Westerse merken zijn grotendeels verdwenen: De Russische automarkt, die op het gebied van verkoop ooit met de grootste economieën van Europa wedijverde, heeft ook de economische terugval van het land overleefd, maar is wel gekrompen en van structuur veranderd.

• De sancties van de westerse landen, die voor de uitbraak van de oorlog ongeveer de helft van de Russische buitenlandse handel vertegenwoordigden, hebben de Russische autofabrikanten van een aantal technologieën en belangrijke toeleveringsketens afgesneden.
• Dat isolement heeft Rusland gedwongen om zijn economie te heroriënteren. De lotgevallen van de Russische autosector tonen op welke manier Rusland zich aan de nieuwe realiteit aanpast.
  • Op de Russische automarkt, waar Toyota ooit met het lokale Avtovaz voor de dominantie streed, is het aanbod sterk verminderd.
  • Er zijn volgens Avtodom, de Russische vereniging van autodealers, in Rusland nog amper veertien merken actief. Voor de uitbraak van de oorlog was er sprake van zestig fabrikanten. De markt bestaat nu uit drie Russische en elf Chinese merken.

Markt door nieuwe trends gekenmerkt: De huidige Russische automarkt vertoont een aantal specifieke kenmerken.

• Chinese fabrikanten vertegenwoordigen momenteel meer dan 30 procent van de Russische autoverkoop.
  • Daarmee hebben de Chinese merken hun aandeel tegenover het begin van dit jaar verdrievoudigd.
  • De Russische vereniging van autodelers verwacht dat het Chinese aandeel volgend jaar tot 40 procent zou kunnen oplopen.
  • Indien de binnenlandse productie zou stagneren, zouden Chinese merken volgens sommigen zelfs tot 70 procent van de Russische autoverkopen voor hun rekening kunnen nemen.
• Autofabrieken die vroeger in handen waren van westerse fabrikanten, zijn nu op de productie van Russische en Chinese merken overgeschakeld.
  • De Russische groep AvtoVaz, fabrikant van het merk Lada, heeft daarbij zijn kans gegrepen om zijn marktaandeel te vergroten.
  • Na de breuk met zijn voormalige meerderheidsaandeelhouder Renault in mei moest Avtovaz vanwege een tekort aan onderdelen aanvankelijk auto’s zonder elementaire veiligheidsvoorzieningen – zoals airbags of geavanceerde remsystemen – produceren. De fabrikant heeft daarvoor inmiddels echter alternatieve leveranciers kunnen aanspreken.
  • De verkoop van Aftovaz tijdens de maand november was al vergelijkbaar met de niveaus die werden geregistreerd voor de uitbraak van de oorlog in Oekraïne uitbrak. De autobouwer werft extra werknemers aan en verwacht dat de productie volgend jaar verder zal kunnen worden opgedreven.
• Daarnaast wordt er tevens gewezen op het bestaan van een grijze markt, die eveneens helpt om de leemtes op te vullen.
  • “Een reeks van buitenlandse modellen, van Audi tot Volvo, kunnen immers op individuele basis worden ingevoerd en geleverd”, beklemtoont Andrei Olkhovsky, hoofd van Avtodom.

Omdat auto’s doorgaans niet onder de westerse sancties vallen, is het herstel van de Russische automarkt volgens Bloomberg tot nu toe gemakkelijker vol te houden, ook al is Rusland daardoor veel afhankelijker geworden van Chinese producten.

Toch zal een volledige heropleving tot het vooroorlogse niveau wellicht nog jaren duren. “Mogelijk moet dat herstel niet voor het midden van dit decennium worden verwacht”, meent Azat Timerkhanov, analist bij consultant Avtostat.