De veiligheid van blockchain zit in de lengte van de ketting: toch is het mogelijk dat een ketting soms gesplitst raakt. Dat noemen we een hard fork. Soms gaat het om fraude, maar vaak genoeg ontstaat er ook een hele nieuwe cryptomunt. Maar hoe ontstaat zo’n hard fork nu precies?

Cryptomunten zijn gebaseerd op blockchain, dat wist u al als u op zoek bent naar hard forks. De term is u misschien in een andere context ook niet onbekend: ook in de informatica kan u hard forks vinden. Toch is het, als u bijvoorbeeld wil investeren in cryptocurrency, een goed idee om te weten wat hard forks in cryptocurrency precies zijn.

Blockchain en hard fork

Eerst dus nog een korte cursus blockchain. Blockchain, de software waarop cryptomunten hun beveiliging uitbouwen, moet u zien als een soort database waarin alle verrichtingen worden bijgehouden. In zo’n block zit ook een intern protocol: hoe lang een block mag zijn en hoe moeilijk het raadseltje (de hash) is die u moet oplossen om transacties te verifiëren. Er zit ook een referentie naar het vorige block in.

Blockchain verschilt van een gewone database omdat het om een gedecentraliseerde database gaat. Dat wil zeggen dat alle gebruikers steeds alle gegevens in hun bezit hebben. Als een nieuw block gekraakt wordt (dat kan heel wat servercapaciteit vragen, kijkt u maar HIER), worden de gegevens daaruit ook aan iedereen doorgegeven.

Duplicaatketting

De essentie van blockchain: om het te hacken, moet u een duplicaatketting maken en sneller dan de volgende een extra block aanmaken. Hackers proberen dat wel eens (een 51%-attack). Maar soms gebeurt het ook eerder per ongeluk. Dan ontstaan er twee blockchains, identiek behalve het laatste block.

Om alles over een 51%-attack te leren, kijkt u hier. Zo weet u meteen waarom steeds meer mensen Bitcoin als een betrouwbare of tenminste veilige cryptomunt zien.

Dan blijft de vraag wat de rechtmatige blockchain is. Meestal, dat is toch de meest gangbare methode, stapt de community (en daarmee de servercapaciteit) over naar de nieuwste blockchain. De oude chain blijft dan wel bestaan, maar raakt in onbruik en is vervolgens nutteloos. Soms zijn cryptocommunities echter verdeeld over het bestaansrecht van de beide chains en dan ontstaan er twee individuele blockchains. In het beste geval ontstaan er dan twee cryptomunten.

Een aantal voorbeelden van hard forks die cryptomunten zijn.

Ethereum en Ethereum Classic

In 2016 ging de bekendste hard fork in de cryptocurrency van start. Het systeem van DAO, da’s een laag transacties bovenop de blockchain van Ethereum, raakte gehackt. DAO is niet echt een op zichzelf staande blockchain, het lijkt dan ook meer op een STO dan op een ICO. Om meer te lezen over ICO en STO en waarom de cryptowereld steeds meer inzet op STO’s, klik je HIER.

Met DAO konden investeerders tokens omzetten in ether, de cryptomunt. Die omzetting gebeurde op basis van een smartcontract, die ook in de blockchain beschreven stond. Dat bleek behoorlijk veel problemen op te leveren. Dat dwong Ethereum tot een hard fork. Aangezien DAO een laag op Ethereum was, en Ethereum geen soft forks toelaat, was een hard fork op dat moment onvermijdelijk. De juiste blockchain zou de gehackte DAO weigeren, de investeerders zouden hun geld terugkrijgen.

Ethereum organiseerde een stemming over de hard fork, 89% van de Ethereum-blockchainleden stemde ervoor. De 11% van de tegenstemmers redeneerde dat een slechtgeprogrammeerd smart contract onder ‘Code is Law’ valt. Code is Law is eenvoudigweg het principe van natuurlijke gevolgen. Slechte code betekent dat je verliest, maar dan moeten de gebruikers de gevolgen daarvan maar dragen.

Gevolg: een hard fork, met ruwweg 90% die de nieuwe blockchain, gewoon onder de naam Ethereum, volgde. De tien procent afvalligen focuste op de oude blockchain en doopte die om tot Ethereum Classic.

Bitcoin Cash

Een andere bekende hard fork die eindigde met twee crytomunten kent z’n oorsprong in 2017. Die recente splitsing forkte Bitcoin en Bitcoin Cash, op 1 augustus 2017. Op block 478559 ontstond er een conflict en splitste de blockchain in twee.

De discussie zelf ging nochtans slechts over een technisch detail: de grootte van een block aanpassen van 1MB naar 8MB. Het idee was om op die manier meer transacties tegelijk te kunnen verwerken en de betalingssnelheid van Bitcoin te verhogen. Alles over de snelheid van transacties bij Bitcoin kan u trouwens hier lezen. Het resultaat: Bitcoin Cash.

Ontstaat er altijd een nieuwe munt bij een hard fork?

Kort gesteld is het antwoord ‘ja’: als er echt een splitsing plaatsvindt die volgehouden wordt, ontstaan er twee munten. In realiteit wordt er echter vaak een keuze gemaakt tussen de twee bestaande blockchains. Als er een discussie ontstaat, is het erg moeilijk om te voorspellen welke chain het zal overleven. Zodra er een stemming gehouden wordt, zoals in het voorbeeld van Ethereum (Classic), krijgt u daar meteen een beter beeld over.

De miners en nodes (lees er HIER alles over) moeten namelijk een meerderheid hebben. Dat is een democratisch principe dat inherent is aan blockchain. Als de meerderheid van een poule aan miners beslist om beslissingen door te voeren, dan hebben ze daar de servercapaciteit voor. Als de andere groep vervolgens beslist om parallel het oude protocol te behouden (of een andere beslissing door te voeren) hebben we het over een hard fork.

Dat gezegd zijnde kost het erg veel om blockchain te minen. Dat wil zeggen dat het sop de kolen moet waard zijn: principieel een alternatieve blockchain opstellen is weinig zinvol. Slechts als de nieuwe cryptomunt ook gebruikt wordt, krijgen miners transactiefees uitbetaald en brengen hun servers ook op. Ook het minen van blocks wordt dan minder lucratief.

Wat gebeurt er met uw cryptomunten bij een hard fork?

Stel dat u over cryptomunten van een bepaalde cryptocurrency beschikt voor een hard fork plaatsvindt. Hier is het goede nieuws: u verliest daar niets bij. Uw private keys en uw munten worden gekopieerd: u krijgt dus twee keer munten, één keer in de oude blockchain en één keer in de afgesplitste.

Heeft u nu steenharde winst gemaakt? Niet precies, al bestaat er een kans dat beide cryptomunten succesvol worden en blijven bestaan. Net zoals op de reguliere markten de vraag naar uw cryptomunt echter cruciaal in de waardebepaling. U kan zelfs wat op de beurs spelen: als u weet dat er een fork aankomt, kan u op bepaalde beurzen reeds inzetten op de potentiële waarde van de nieuwe, dan wel oude cryptomunt.

Belangrijk is wel dat u controleert bij uw walletprovider hoe zijn omgaan met hard forks. Hetzelfde geldt trouwens ook voor uw speculatie op beurzen voor cryptomunten. Ook bijzonder: het zou in uitzonderlijke gevallen ook kunnen dat het protocol voor een hard fork reeds beschreven staat in uw blockchainsoftware. Let daar dus mee op. Toch hoeft u niet al te ongerust te zijn, beurzen gaan hier meestal erg goed mee om, zij willen namelijk geen klanten verliezen.

Opletten bij hard fork: een replay attack

Het is erg verleidelijk om zodra de nieuwe munt bestaat, ze te gaan gebruiken. Dat is niet erg verstandig. De eerste dagen na het onstaan van een nieuwe cryptomunt na een hard fork, kan u namelijk slachtoffer worden van een zogenaamde replay attack.

Wat is een replay attack? Als de blockchain in twee wordt gesplitst, zijn de gelijkenissen tussen de twee blockchain erg groot. Maakt u een transactie, dan kunnen hackers deze transactie nog makkelijk zien en die kopiëren naar een nieuw block op de oude blockchain.

Geduld is de boodschap: of er wordt in de code van de nieuwe blockchain een algoritme ingeschreven dat replay attacks voorkomt. Of het probleem lost zichzelf, na enkele dagen aan transacties, volledig zelf op. Bent u het slachtoffer van een replay attack, dan is daar helaas bitter weinig aan te doen. De wetgeving rond cryptomunten staat namelijk helemaal nog niet op punt.