Volgens de OESO vinden Deense werknemers die hun job verliezen sneller een nieuwe baan dan bijna alle andere werknemers ter wereld. In Denemarken kunnen werkgevers werknemers vrijwel naar believen in dienst nemen en ontslaan. Tegelijkertijd heeft het land gulle uitkeringen. Kwaliteitsblad The Economist meent dat Denemarken het beste voorbeeld levert van een uitgebreide verzorgingsstaat die óok doeltreffend is.
De Deense uitkeringen zijn na zes maanden werkloosheid meer dan 80 procent van het vroegere loon waard, weet The Economist. ‘Dit is enorm veel vergeleken met een gemiddelde van 60 procent in de eerste wereld en minder dan 50 procent in Groot-Brittannië (Amerika is nog ‘gieriger’).’
Bij Deense ouders die hun baan verliezen, kan deze vervangingsratio een niveau van 100 procent benaderen.
‘Flexicurity’
De gulheid van het Deense werkloosheidsstelsel wordt gekoppeld aan een liberale regulering van arbeidscontracten. Deze combinatie wordt ‘flexicurity’ genoemd. Deense werkgevers kunnen gemakkelijk werknemers in dienst nemen en ontslaan. Banen komen en gaan dus, maar de inkomens van de mensen zijn stabiel.
Geen doelloze zwervers
Toch heeft de gulheid van de staat niet geleid tot ‘een klasse van doelloze zwervers’. De werkloosheid in Denemarken is lager dan het gemiddelde in de eerste wereld en de arbeidsparticipatie van de beroepsbevolking is er hoger. De langdurige werkloosheid is laag.
‘Dat komt omdat Denemarken het mensen moeilijk maakt om van een uitkering te leven. Ontvangers van een uitkering moeten binnen twee weken nadat ze werkloos zijn geworden een cv indienen bij een coach. Ze kunnen geschorst worden als ze niet hard genoeg hun best doen om werk te zoeken of volwasseneneducatie te volgen.’
Als percentage van het bbp besteedt Denemarken vier keer zoveel dan het gemiddelde OESO-land, en meer dan enig ander land, aan een ‘actief arbeidsmarktbeleid’ om mensen inzetbaarder te maken.
Conclusie: het beste sociale zekerheidsstelsel ter wereld is niet goedkoop
‘Dit is een harde les voor degenen die pleiten voor een meer genereuze welvaartsstaat’, besluit het economisch blad.
Het eenvoudigweg verhogen van de uitkeringen kan de werkgelegenheid ontmoedigen, zoals dat bijvoorbeeld vóór 2014 in Amerika het geval was.
Om dit te voorkomen moet massaal worden geïnvesteerd in opleiding, toezicht en handhaving van de regels voor werklozen. Er moet, met andere woorden, geld uitgegeven worden om te voorkomen dat het wordt verspild. Het beste socialezekerheidsstelsel ter wereld is niet goedkoop.
(mah)
