Bart De Wever (N-VA) zegt tegenover Radio 1 onomwonden dat confederalisme voor hem voldoende kan zijn. Vlaanderen als onafhankelijk land is dan niet meer nodig. Het is gelijkaardig aan wat Jan Jambon (N-VA) eerder al zei. Maar wat dan met de statuten van de partij, waar Vlaanderen een republiek moet worden?

In het nieuws: Een Vlaamse onafhankelijke staat is niet meer het einddoel, zegt De Wever.

• “In haar streven naar een beter bestuur en meer democratie kiest de Nieuw-Vlaamse Alliantie logischerwijs voor de onafhankelijke republiek Vlaanderen, lidstaat van een democratische Europese Unie”, zo staat er nog altijd te lezen in punt 1.1 van de statuten van de N-VA, van kracht vanaf 19 december 2022.
• Toch zegt De Wever nu dat een republiek Vlaanderen niet meer het grote einddoel is. “Als het confederalisme ertoe leidt dat je eigen financiële verantwoordelijkheid hebt, dat je de welvaart kan beschermen en versterken, dan volstaat dat voor mij”.
• “De vraag is bovendien wat onafhankelijk nog is in de 21ste eeuw. Het idee van een 19de-eeuws land te stichten dat voor alles bevoegd is, is een achterhaald idee”, meent hij in het gesprek met Radio 1. Nochtans staat het wel op die manier in de N-VA-statuten van amper twee jaar geleden.
• Ook Vlaams minister-president Jan Jambon leek aan te sturen op een ander model. “We zijn niet voor een splitsing van het land. De naam België, en de Rode Duivels, mogen ook blijven”, haalde die onlangs aan.
• Dat is een totaal andere zienswijze dan het Vlaams Belang. Die partij wil zo snel mogelijk de Vlaamse onafhankelijkheid uitroepen, waarna er “een kookwekkertje van de bomma” begint te lopen voor de Walen, zoals Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken het noemt. De Wever vond dat een slecht idee. “Wij gaan echt geen vijf jaar luisteren naar de kookwekker van de bomma in de hoop dat de vurige tongen daarna zullen ­nederdalen.”
• Van Grieken is van mening dat het cordon sanitaire echt nog te doorbreken is, ondanks herhaaldelijke verklaringen van De Wever. “Bart De Wever kan keren. Bij de vorige verkiezingen noemde hij me de dag voor de stemming een paljas. Na de uitslag nodigde hij me uit voor gesprekken”.

Lokaal ook geen Vlaams Belang

Wél duidelijk: Lokaal wil De Wever ook geen coalities met Vlaams Belang zien.

• Op Radio 1 legt de N-VA-voorzitter zijn redenering uit: “Mijn ordewoord is dat Vlaams Belang de kortste weg is naar Vivaldi II. Dat zou de anderen het perfecte excuus geven om N-VA buitenspel te zetten, en dat kan niet de bedoeling zijn.” N-VA-burgemeesters worden dan ook opgeroepen om na de gemeenteraadsverkiezingen van 18 oktober geen coalities met Vlaams Belang te vormen.
• Volgens De Wever is een verkiezingsoverwinning van N-VA het enige wat ervoor kan zorgen dat er geen Vivaldi II komt. Hij roept kiezers dan ook op om voor zijn partij te stemmen als ze geen verderzetting van de huidige regering willen. “Als uiterst-rechts de grootste wordt in Vlaanderen, zal het rap zomer zijn en zal Vivaldi 2 er rap staan”, waarschuwt hij.
• Afgaande op de peilingen lijkt het onafwendbaar dat Vlaams Belang ook de grootste partij wordt. Sterker nog, N-VA valt zelfs wat terug in de meest recente peiling van RTL info. Met 27,2 procent staat Vlaams Belang stevig aan kop, N-VA volgt in die peiling met 19,6 procent.
• De Wever wedt op die manier echt maar op één paard. Hopen dat de kloof tussen beide partijen minder groot is dan gedacht en met een overwinning op zak naar de PS trekken. Daar hoopt De Wever dan gesprekken aan te knopen met Paul Magnette (PS) voor zijn minikabinet, met De Wever als premier.

Welke staatshervorming?

Genoteerd: De ene staatshervorming is de andere niet, De Wever is tegen herfederaliseren.

• Dat De Wever zo hard meent dat Vivaldi II al in de startblokken staat, is opmerkelijk te noemen nadat verschillende andere partijen een paringsdans met N-VA begonnen. Eerst was er Alexander De Croo (Open Vld), die wel in een regering met De Wever wil zonder staatshervorming. Ook cd&v pleitte voor een centrumrechtse regering met N-VA, liberalen en christendemocraten. Een staatshervorming was dan weer minder een probleem voor Sammy Mahdi (cd&v).
• In Wallonië wordt er op rechts en in het centrum ook naar N-VA gekeken. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez probeert De Wever warm te maken voor een coalitie en ook Les Engagés is bereid.
• Daarbij valt wel op dat Bouchez bij een staatshervorming niet enkel bevoegdheden van het federale niveau naar de regio’s wil overhevelen. Zo is de regionalisering van politie en justitie “een rode lijn” voor de liberaal. Ook de verschillende taken die met gezondheidszorg te maken hebben, kunnen beter weer federaal worden opgepakt, vindt Bouchez.
• Dat is dan weer tegen de zin van De Wever, zo vertelde hij. “Ik zal nooit iets herfederaliseren”, klonk het. “Gezondheidszorg moet naar de deelstaten, als je dat ooit gesaneerd wil krijgen. Dat zal in een Vlaamse context moeten, in een Belgische context zal dat veel te duur zijn. Daar geloof ik totaal niet in.”