Niets lijkt de benoeming van Amy Coney Barrett (ACB) als opperrechter aan de Supreme Court nog te kunnen verhinderen. Maar de conservatieve golf die de Amerikaanse maatschappij zal heroriënteren, lijkt tegen haar grenzen aan te botsen.
De 4 geprogrammeerde dagen van hoorzittingen van kandidaat-opperrechter Amey Coney Barrett zijn maandag gestart. Een uiteindelijke stemming staat geprogrammeerd voor de week van 26 oktober. De Republikeinen weten dat de nominatie binnen is. De Democraten weten dat ook. Ze gebruiken hun tijd daarom om haar positie inzake de Affordable Care Act (Obamacare) aan te vallen. Een strategie die in tijden van een pandemie de enige is die hen eventueel stemmen kan opleveren.
‘Court packing’ of de uitbreiding van het aantal opperrechters aan de Supreme Court
Een bredere discussie die de Amerikanen bezighoudt is die van ‘court packing’. Daarmee wordt de uitbreiding van het aantal rechters aan het Hooggerechtshof bedoeld. Sinds 1869 zijn ze met negen, maar hun aantal staat niet ingeschreven in de Grondwet. Ooit waren ze met zes. Pete Buttigieg, die een tijd kandidaat was voor de Democratische presidentsnominatie wil het Hooggerechtshof uitbreiden tot 15 rechters. Vijf conservatieven, vijf progressieven en nog eens vijf die worden aangeduid door de eerste tien.
De laatste poging om het aantal rechters uit te breiden dateert van 1937. Toen hoopte president Roosevelt op die manier steun te verkrijgen voor zijn New Deal. Die was door het Hooggerechtshof ongrondwettelijk verklaard. Maar Roosevelts poging faalde.
Republikeinen willen van ‘court packing’ niet weten, terwijl vele Democraten het als de enige uitweg zien om een einde te maken aan een conservatieve 6/3-meerderheid in het Hooggerechtshof, die onder Trump en met ACB voor de volgende decennia lijkt te worden gebetonneerd. Volgens de Democraten zijn‘verworven rechten inzake de gezondheidszorg en abortus in gevaar’.
Biden is geen voorstander
Biden danst al een tijd om de kwestie van ‘court packing’ heen. Hij toonde zich in 1983 (zie video onder) en 2019 geen voorstander. Om de eenvoudige reden ‘dat dan een dynamiek dreigt waarbij het aantal rechters telkens een nieuwe regering aan de macht komt wordt uitgebreid of gereduceerd in functie van de politieke agenda’.
Zelfs een tweede ambtstermijn voor Trump zou weinig verandering brengen
Indien Trump herverkozen wordt, naderen drie rechters tijdens zijn tweede ambtstermijn de pensioengerechtigde leeftijd: Stephen Breyer (82), Clarence Thomas (72) en Samuel Alito (70).
Enkel de oudste daarvan, Stephen Breyer (82), is een progressief. Mocht die tijdens Trumps tweede ambtstermijn overlijden, dan zou Trump opnieuw een progressief kunnen vervangen door een conservatieve rechter.
In dat geval zou het Hooggerechtshof uit 7 conservatieven (4 benoemd door Trump, 2 door George W. Bush, 1 door George H. W. Bush) en 2 progressieven (benoemd door Obama) bestaan.
Het centrum zou worden afgeschrikt door de ruk naar rechts
Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat Trump daarmee zou wegkomen omdat ‘court packing’ dan onvermijdelijk wordt. Centristische kiezers, die Republikeinse met Democratische stemmen afwisselen, zouden worden afgeschrikt door de ruk naar rechts in het rechtssysteem. Ze zouden bij tussentijdse verkiezingen de balans trachten te herstellen door zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden aan de Democraten te geven. Daarbij zouden gematigde Democraten zoals Joe Biden bij de presidentsverkiezingen van 2024 worden ingeruild voor meer extreme politici. Het Congres en de president dreigen dan de weerspiegeling te worden van Trumps radicaliserend effect op het progressief gedachtegoed.
56% van de Trumpstemmers zei in 2016 dat het Hooggerechtshof de voornaamste reden was om op Tump te stemmen. Trump heeft zijn deel van de belofte ingelost. Maar verder dan dat zal Amerika hem moeilijk laten gaan.
Bonus: het voorbije decennium hebben 10 Amerikaanse staten getracht het aantal opperrechters aan hun Hooggerechtshof te wijzigen. Enkel Arizona en Georgia zijn daarin geslaagd, tekens op initiatief van… de Republikeinen.
