De Baltische staten Estland, Letland en Litouwen maken zich los van een mogelijke energie-afhankelijkheid van buurland Rusland. De drie landen hebben immers besloten zich over vijf jaar bij het Continentaal-Europese elektriciteitsnet aan te sluiten. Die operatie zal wel een investering vergen van 1,65 miljard euro.
Estland, Letland en Litouwen vormden vele decennia een onderdeel van de Unie van Socialistische Sovjet Republieken (USSR). Na de instorting van de Sovjet-Unie verwierven ook zij in het begin van de jaren negentig van de voorbije eeuw hun onafhankelijkheid.
Wispelturige buur
Voor hun elektriciteitsvoorziening dienden ze echter nog altijd van het Russische stroomnet gebruik maken. Niet iedereen in de Baltische regio was echter gelukkig met die afhankelijkheid. Gevreesd werd immers dat Rusland – die door velen als een bijzonder wispelturige buur wordt bestempeld – door die bevoorrading in de drie landen nog altijd invloed zou kunnen uitoefenen.
Maar daaraan wordt nu een eind gemaakt. ‘Wanneer we de elektriciteitskabels over de rivier de Narva – die de grens tussen Rusland en Estland volgt – afkoppelen, knippen we ook onze landen banden met ons Sovjet-verleden door’, betoogde Taavi Veskimägi, chief executive van de Estse elektriciteitsnetbeheerder Elering, in een reactie op het akkoord.
Om tot een overeenstemming te komen, diende tussen de drie landen echter wel een compromis te worden bereikt. Estland had zich immers voorstander getoond om bij een Scandinavisch elektriciteitsnet aan te koppelen. De investeringen voor de nieuwe aansluiting worden gefinancierd door de Connecting Europe Facility for Transport.
Windkracht
In een volgende fase willen de Baltische staten de overstap van fossiele brandstoffen naar duurzame bronnen maken. Daarvoor werd eind vorig jaar onder meer het Baltic Offshore Grid Initiative, dat de landen in de regio moet stimuleren om gezamenlijke windturbine-projecten op te zetten, gelanceerd.
Hernieuwbare bronnen hebben momenteel slechts een beperkt aandeel in de energieproductie van de regio. Het aandeel van duurzame bronnen in het totale energieverbruik van Letland bedroeg twee jaar geleden amper 4,6 procent. In Litouwen en Estland liep dat aandeel nog verder tot respectievelijk 2,6 procent en 1,3 procent terug.
Geen enkele Baltische staat heeft bovendien momenteel toegang tot offshore energie, maar dat kan op termijn helemaal omkeren. De Baltische Zee vormt volgens experts immers voor de bouw van offshore windmolens een ideale omgeving.
Tegen het midden van deze eeuw zou Litouwen 3,6 gigawatt aan offshore windenergie hebben kunnen uitgebouwd. Ook Letland en Estland zouden op dat ogenblik op een productie van respectievelijk 2,9 gigawatt en 1,5 gigawatt kunnen rekenen.
(lb)
