‘2020 was het jaar van het virus, 2021 wordt dat van het vaccin’, verklaarde Peter Vanden Houte, de hoofdeconoom van ING België, in een virtuele presentatie van de jaarvooruitzichten van de bank. Hij verwacht dat de Belgische economie weer overeind krabbelt, al zal dat met vallen en opstaan zijn. Zijn toekomstblik in zes stellingen.
1. ‘Dubbele dip’ is al een feit
Volgens Vanden Houte is de veelgestelde vraag of de tweede lockdown tot een ‘dubbele dip’, een tweede economische inkrimping op korte tijd, leidt, intussen ingehaald door de feiten. ‘Die ‘double dip’ is al werkelijkheid. Maar we denken wel dat de krimp in het vierde kwartaal veel minder erg zal zijn dan in het tweede kwartaal, bij de eerste lockdown.’
ING verwacht dat de Belgische economie over heel 2020 met 7,2 procent zal krimpen tegenover een jaar eerder, wat in lijn is met de eurozone. Volgend jaar volgt gedeeltelijk herstel, met een verwachte groei van 3,2 procent.
2. Faillissementengolf op komst
Een merkwaardig fenomeen is dat in 2020, het jaar van de zwaarste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog, het aantal faillissementen niet gestegen is, maar gedaald. Net als het informatiekantoor Graydon denkt Vanden Houte dat dit stilte voor de storm is. De Belgische bedrijven blijven kunstmatig in leven door de systemen van betalingsuitstel en tijdelijke werkloosheid. Dat liedje kan niet blijven duren.
‘We verwachten in de eerste jaarhelft een sterke stijging van het aantal faillissementen, vooral bij de kleinere bedrijven. Maar die negatieve schok zal het herstel in 2021 niet teniet doen.’
3. Herstel consumentenvertrouwen dankzij vaccinaties
Het zou best wel eens kunnen dat de vaccinaties tegen Covid-19 in Europa het volledige jaar 2021 in beslag zullen nemen. ‘Toch kan het economische herstel vroeger beginnen’, denkt Vanden Houte. ‘We denken dat na de eerste golf van vaccinaties het consumentenvertrouwen weer zal toenemen. De gezinnen hebben wereldwijd in 2020 veel gespaard. Er is dus financiële ruimte om meer te besteden.’
4. Stevig herstel vanaf tweede helft 2021, maar pas in 2023 is crisis volledig verteerd
ING verwacht een stevige heropleving in de tweede jaarhelft, maar dat zal niet voldoende zijn om alle economische schade als gevolg van corona te herstellen. Meer nog: voor een normalisatie zal het nog heel lang wachten zijn. De Nationale Bank schatte gisteren in dat de Belgische economie niet vroeger dan eind 2022 haar niveau van voor de crisis bereikt. Vanden Houte is nog iets pessimistischer: ‘Pas in de loop van 2023 is de schok volledig verteerd.’
5. Rente blijft nog jaren op bodempeil
Ook wie wacht op een stijging van de kortetermijnrente, moet veel geduld hebben. Het nulrentebeleid van zowel de Fed (VS) als de Europese Centrale Bank (eurozone) gaat zeker nog tot 2023 verder, zo lieten de centrale bankiers uitschijnen.
Dat de centrale banken almaar creatiever zijn in het opkopen van effecten, waardoor hun balansen opblazen, vindt Vanden Houte geen zo’n probleem. Volgens sommige economen moet dat vroeg of laat leiden tot oplopende inflatie, maar de ING-econoom betwist dat. ‘Het verband tussen de balansgrootte van de centrale bank en inflatie is veel kleiner dan gedacht. Het beste voorbeeld is Japan. De balans van de centrale bank is daar op twintig jaar tijd verzevenvoudigd, maar toch is het prijspeil al die tijd onveranderd gebleven. Een sushi kost in Japan evenveel als in 2000.’
6. Oplopende staatsschuld geen groot probleem, voorlopig toch niet
Vanden Houte maakt zich ook geen zorgen over de oplopende staatsschuld, die boven 120 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uitstijgt. ‘Dat is voorlopig niet zo’n groot probleem, om dat de rentebetalingen heel laag zijn. De rentebetalingen bedragen 1,5 procent van het bbp, of even weinig als in 1970, toen er nog een veel lagere staatsschuld was (zie grafiek). ‘Op langere termijn zal de overheid wél een rem moeten zetten op de uitgaven, gezien de stijging van de pensioenlasten.’
