De essentie: Geconfronteerd met een algemene neergang in de economische activiteit zijn we niet allemaal gelijk. Voor één keer zijn het de rijksten die de prijs betalen, in de Verenigde Staten tenminste.

• Maandenlang hebben Amerikanen herhaaldelijk te horen gekregen dat er een recessie aan zat te komen. Uiteindelijk doet het land het veel beter dan verwacht en blijken alle voorspellingen verkeerd. Het Amerikaanse bbp steeg in het tweede kwartaal met 2,4 procent, tegen de verwachtingen van 1,8 procent in. Het groeit bovendien ook sneller dan in het eerste kwartaal (+2 procent).
• In tegenstelling tot Europa, dwingt het land van Uncle Sam respect af voor zijn veerkracht, ook al is het niet gespaard gebleven van hoge inflatie en stijgende rentetarieven van de Fed.
• Deskundigen worden daarom gedwongen om hun prognoses te herzien en de klok terug te draaien: in plaats van een recessie stevent de Amerikaanse economie af op een “zachte landing” na een periode van ernstige turbulentie.
• Terwijl sommigen deze goede economische vorm toeschrijven aan factoren zoals telewerken, dat consumptie en vrije tijd stimuleert, zeggen anderen dat de Verenigde Staten zich in een “richcession” bevinden.

Rijk vs. arm

De details: Waar hebben we het over?

• “Richcession” is een term die wordt gebruikt om een economische situatie te beschrijven waarin een recessie vooral de rijken treft.
• In tegenstelling tot traditionele recessies, die meestal de kansarmen en de middenklasse het hardst treffen, wordt een “rijke recessie” gekenmerkt door het feit dat banenverlies en economische moeilijkheden vooral bedienden en rijke individuen treffen.
• Dit kan gebeuren wanneer specifieke economische sectoren, zoals die dat verband houden met technologie of de financiële markten, vertraging oplopen.
• Dit principe wordt ondersteund door een “arm versus rijk” dichotomie:
  • Aan de ene kant worden de inkomens aan de basis van de samenleving gestimuleerd door stimuleringscheques en andere vormen van overheidssteun, maar ook door loonsverhogingen om gelijke tred te houden met de inflatie en om werknemers aan te trekken op een historisch krappe arbeidsmarkt.
  • Aan de andere kant stagneert de rijkdom aan de top omdat de salarissen niet stijgen en de daling van de aandelenmarkt het afgelopen jaar vooral de welgestelden heeft getroffen.

“In de meeste recessies stijgt de werkloosheid meer voor lagere inkomensgroepen. Hoewel we ons nog niet in een wereldwijde recessie bevinden, overtreffen de vraag en de lonen in de lagere inkomensgroepen die in de hogere inkomensgroepen.”

Tomas Philipson, voormalig voorzitter van de raad van economische adviseurs van het Witte Huis, aan CNBC

De feiten: Alles wijst erop dat de Verenigde Staten zich inderdaad in een “richcession” bevinden.

• Terwijl het begin van het jaar gekenmerkt werd door golven van ontslagen, waren het vooral ‘welvarende’ sectoren zoals het bankwezen en de technologie die bijzonder hard werden getroffen. Zelfs de almachtige banken op Wall Street werden deze zomer niet gespaard, wat de angst voor een recessie aanwakkerde.
• Tegelijkertijd blijft de arbeidsmarkt erg krap en zijn er nog steeds tekorten aan werknemers voor de meer onzekere functies, vooral in de dienstensector. In juli bedroeg de werkloosheid 3,5 procent, vergeleken met 3,6 procent in juni. Dit is het laagste niveau in drie jaar en dicht bij het hoogste niveau van 50 jaar geleden.
• “Waar het op neerkomt is dat, ook al lijkt het aantal witteboordencontracten af te nemen, dat niet betekent dat de economie als geheel in de problemen zit”, vat Jacob Channel, Senior Economist bij LendingTree, samen. “Integendeel, veel van de huidige gegevens wijzen erop dat de economie als geheel het opmerkelijk goed doet, ondanks de vele tegenwind.”
  • Greg McBride, financieel analist bij Bankrate.com, neigt meer naar een K-vormig herstel.
    • In dit scenario zien bepaalde sectoren of bevolkingsgroepen (in dit geval de minstbedeelden) hun situatie snel en aanzienlijk verbeteren, waardoor ze de opgaande tak van de ‘K’ vormen.
    • Aan de andere kant kunnen andere sectoren of groepen (de rijksten) een langzamer herstel of zelfs een verslechtering van hun situatie ervaren, wat de neerwaartse tak van de ‘K’ vormt.
    • “Over het algemeen is tegen de tijd dat een recessie wordt uitgeroepen, het herstel al onderweg”, voegt de analist eraan toe. Behoudens een ommekeer lijkt het ergste voorbij voor de Amerikaanse economie…

(nd/cv)