Nadat Oekraïne maandag een groot offensief aankondigde in het zuiden van het land, startte Rusland met grootschalige evacuaties. Opvallend genoeg werden niet enkel steden nabij het front geëvacueerd: ook op de Krim vluchtten mensen weg richting het Russische vasteland, en loopt ook de grensstad Belgorod leeg. Wat is er aan de hand?
De aankondiging van het Oekraïense tegenoffensief in het zuiden leidde tot heel wat paniek in het door Rusland bezette gebied. In Nova Kakhovka, een stad op vijftig kilometer van Kherson en gelegen vlak naast een grote dam op de Dnjepr, werd de bevolking massaal geëvacueerd.
“De evacuatie van werkplekken werd opgedragen, mensen vluchten naar schuilkelders, maar de voorbereidingen voor de opening van de scholen op 1 september gaan door”, zo vertelde Vladimir Leontiev, het districtshoofd, aan het Russische persagentschap Ria Novosti. Nataliya Gumenjoek, perschef van het Oekraïense Commando Zuid, dat het bevel voert over de troepen in het zuiden van het land, riep burgers in bezet gebied op te vluchten, of te schuilen als dit niet mogelijk was.
Krim loopt leeg
Maar niet enkel in de dorpen en steden rond het front heerst er chaos. Ook op de Krim, het door Rusland bezette schiereiland dat begin deze maand werd opgeschrikt door aanvallen van Oekraïense partizanen, vlucht de bevolking massaal. Die exodus kwam al op gang na de explosies op de luchtmachtbasis van Saki, op 10 augustus. De stranden vlakbij, waar duizenden Russen zaten te genieten van de zomerzon, stroomden al snel leeg, en bij uitbreiding het hele schiereiland. De hele dag en avond lang waren er grote files op de wegen naar de Krimbrug, die het schiereiland verbindt met het Russische vasteland.
Dit herhaalde zich toen Oekraïense verzetsstrijders enkele dagen later een munitiedepot nabij Dzjankoj opbliezen. Op 16 augustus werd een record opgetekend: toen reden 38.000 voertuigen over de Krimbrug in 24 uur tijd. Ook nu, nu de inwoners van de Krim vrezen dat Oekraïne met een blitzaanval eerst Kherson innemen en daarna oprukken richting het schiereiland, is weer een massale vlucht over de Krimbrug waar te nemen.
Volgens gegevens van verkeerswebsite tolls.eu zijn er momenteel nog lange files op autostrades om Sebastopol te verlaten, de havenstad waar ook de Russische Zwarte-Zeevloot voor anker ligt. Het centrum van Simferopol staat volledig à bloc, en op de ring rond de stad (waar al het verkeer van de westelijke Krim samenkomt) staan ellenlange files. Volgens Igor Soesjko, een Oekraïens-Amerikaans voormalig autocoureur en nu hoofd van de denktank Wind of Change Research Group, sloot Rusland om 3 uur ’s nachts de brug af in de richting van de Krim. Vermoedelijk wil Rusland de tegenrichting gebruiken om militair materieel te evacueren van het schiereiland.
Verandert het sentiment in Rusland?
Het Russische vasteland is ook niet veilig, blijkt uit beelden uit Belgorod. De stad, op een dertigtal kilometers van de grens met Oekraïne, loopt leeg. De beelden, die gedeeld werden door The Kyiv Post-correspondent Jason Jay Smart, tonen een hele hoop, bij het station aanschuivende mensen. Belgorod werd de afgelopen dagen regelmatig bestookt door Oekraïense raketten, en met het tegenoffensief in het achterhoofd vrezen de inwoners dat het geweld enkel maar zal toenemen. Ook Soesjko deelde de beelden.
Het lijkt er zo op dat steeds minder Russen vertrouwen hebben in de recente ontwikkelingen, en misschien wel in de algemene strategie van de heren in het Kremlin. Nu ook zij uit hun huizen moeten vluchten, komt de oorlog wel heel dichtbij voor de Russen.
De vraag is maar wat de politieke schade is, als Oekraïne er inderdaad in slaagt Kherson te veroveren. Het ontslag van enkele leger-toplui, waaronder misschien wel minister van Defensie Sergej Sjojgoe, lijkt dan onvermijdelijk. Als nadien ook de Krim valt, wordt binnen het Kremlin misschien zelfs nagedacht over de volledige oorlog, en de rol die dictator Poetin nog zou kunnen spelen in de nationale politiek.
(lb)
